آیا سرطان دهانه رحم واگیردار است
آیا سرطان دهانه رحم واگیردار است؟ این سوال ممکن است ذهن بسیاری از شما را به خود مشغول کرده باشد. سرطان دهانه رحم با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) در ارتباط است. این ویروس خطر ابتلا به برخی سرطان ها را افزایش می دهد و می تواند بین شرکای جنسی منتقل شود.بنابراین آگاهی از بیماری ها و عوارضی که این ویروس می تواند ایجاد کند، برای مقابله با آن و جلوگیری از ایجاد آسیب های جبران ناپذیر بسیار با اهمیت است.
تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا دریابید که آیا سرطان دهانه رحم واگیردار است یا خیر و چگونه می توان از بروز آن پیشگیری کرد و یا از وجود آن اگاه شد و در مراحل اولیه درمان کرد.
فهرست مطالب
آیا سرطان دهانه رحم واگیردار است؟
سرطان دهانه رحم، مسری نیست. شریک زندگی شما نمی تواند آن را از شما بگیرد. این می تواند کمی گیج کننده باشد زیرا سرطان دهانه رحم با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) در ارتباط است. این ویروس خطر ابتلا به برخی سرطان ها را افزایش می دهد و می تواند بین شرکای جنسی منتقل شود.
پس اگرچه جواب ما به این سوال که آیا سرطان دهانه رحم واگیردار است منفی می باشد اما باید بدانید، که ویروسی که این سرطان را ایجاد می کند مسری می باشد.
ویروس پاپیلومای انسانی چیست؟
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) شایع ترین عفونت ویروسی دستگاه تولید مثل است. بیشتر افرادی که از نظر جنسی فعال هستند در دوره ای از زندگی خود به این ویروس آلوده می شوند.
زمان اوج ابتلا به این ویروس مدت کوتاهی پس از فعال شدن جنسی است. HPV از طریق فرآیند آمیزشی منتقل می شود ، اما برای انتقال این ویروس صرفا نیاز به به رابطه جنسی نفوذی نیست و حتی تماس تناسلی پوست به پوست نیز می تواند موجب انتقال این ویروس شود.
انواع مختلفی از ویروس پاپیلومای انسانی وجود دارد. عفونت های HPV معمولاً طی چند ماه پس از آلوده کردن بدن بدون هیچ گونه عارضه ای برطرف می شوند به طوری که تخمین زده می شود که در طی 2 سال حدود 90٪ آن ها از بین می روند. اما در بعضی موارد عفونت با انواع خاصی از HPV می توانند در بدن باقی بماند و بعد از گذشت مدت زمانی به سرطان دهانه رحم تبدیل شوند.
توجه داشته باشید که تقریباً تمام موارد سرطان دهانه رحم توسط این ویروس پاپیلومای انسانی ایجاد می شوند.
هم چنین انواع خاصی از این ویروس نیز می تواند باعث ایجاد تغییراتی در سلول های نواحی مقعد ، واژن ، آلت تناسلی و حفره حلق و ایجاد ضایعات پیش سرطانی گردد که با استفاده از تکنیک های پیشگیری اولیه مشابه با سرطان دهانه رحم قابل جلوگیری هستند.
انواع HPV غیر سرطانی (به ویژه نوع 6 و 11) می تواند باعث ایجاد زگیل های تناسلی و پاپیلوماتوز تنفسی (در این بیماری که تومورهایی در مجاری هوایی منتهی به بینی و دهان ایجاد می شوند که به داخل ریه ها رشد می کنند) شود. اگرچه این شرایط به ندرت منجر به مرگ می شود ، اما می تواند بسیار آزار دهنده باشد. زگیل های تناسلی بسیار شایع و نیز بسیار مسری هستند و زندگی جنسی را تحت تأثیر قرار می دهند.
چگونه ویروس پاپیلومای انسانی سرطان دهانه رحم را ایجاد می کند؟
همانطور که پیش تر ذکر کردیم، بیشتر عفونت های HPV به خودی خود برطرف می شوند، اما این خطر همه بانوانی که فعالیت جنسی دارند را تهدید می کند که مبتلا به این ویروس شوند و عفونت HPV در بدنشان مزمن شود و در مرحله بعدی ایجاد ضایعات پیش سرطانی کند که در نهایت به سرطان مهاجم دهانه رحم تبدیل گردد.
البته این فرآیند ممکن است در بانوان دارای سیستم ایمنی طبیعی حدود پانزده تا بیست سال طول بکشد اما در مواردی که سیستم ایمنی ضعیف شده است، مانند کسانی که عفونت HIV درمان نشده دارند سرعت پیشرفت این ویروس و ایجاد سرطان دهانه رحم بسیار بیشتر می باشد.
چه عوامل خطری بدن را برای باقی ماندن این ویروس در و ایجاد سرطان دهانه رحم مستعد می کند؟
نوع HPV ، باید بدانید که قدرت سرطان زایی انواع مختلف این ویروس با هم متفاوت است.
وضعیت ایمنی - افرادی که دچار نقص ایمنی هستند ، مانند کسانی که به HIV مبتلا می باشند ، مستعد مزمن شدن این ویروس در بدن، و پیشرفت سریع تر آن به ضایعات پیش سرطانی و سرطانی می باشند ؛
عفونت همزمان با سایر بیماری های مقاربتی ، مانند عفونت ویروس هرپس سیمپلکس ، کلامیدیا و سوزاک
استعمال دخانیات
غربالگری ضایعات پیش سرطانی به چه صورت است؟
غربالگری سرطان دهانه رحم شامل آزمایش برای یافتم ضایعات پیش سرطانی و سرطان است. . این آزمایش ها حتی می تواند در بین زنانی انجام شود که هیچ علامتی ندارند و ممکن است کاملاً سالم باشند. وقتی غربالگری عفونت HPV یا ضایعات پیش سرطانی را در مراحل اولیه تشخیص می دهد می توان از ایجاد سرطان مهاجم جلوگیری کرد. غربالگری همچنین می تواند سرطان را در مراحل اولیه تشخیص دهد و در این مرحله می توان بهبودی کامل را انتظار داشت.
باید توجه داشت که غربالگری برای همه بانوان فعال از نظر جنسی از 30 سالگی به بعد و به طور منظم توصیه می شود. برای بانوانی ک مبتلا به HIV می باشند و از نظر جنسی نیز فعال هستند ، به محض اینکه از وضعیت HIV خود مطلع شوند، غربالگری باید انجام شود.
3 نوع آزمایش غربالگری وجود دارد که در حال حاضر توسط سازمان بهداشت جهانی توصیه می شود که رایج ترین آن ها همان آزمایش پاپ اسمیر می باشد.
علائم سرطان دهانه رحم و مدیریت آن به چه صورت است؟
هنگامی که زنی علائم مشکوک برای سرطان دهانه رحم را نشان می دهد ، باید برای ارزیابی ، تشخیص و درمان بیشتر به یک مرکز مناسب ارجاع شود.
سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه ممکن است علائم زیر را ایجاد کند:
لکه بینی نامنظم یا خونریزی سبک در زنان در سن باروری ؛ لکه بینی یا خونریزی بعد از یائسگی ؛ خونریزی بعد از رابطه جنسی و افزایش ترشحات واژن ، گاهی بوی بد.
اما با پیشرفت سرطان دهانه رحم ، علائم شدیدتری ایجاد می شوند:
درد مداوم پشت ، پا و یا لگن ؛ کاهش وزن ، خستگی ، از دست دادن اشتها ؛ ترشحات بد بو و ناراحتی واژن. ورم پا یا هر دو اندام تحتانی.
سایر علائم شدید ممکن است در مراحل پیشرفته بسته به نوع ارگان هایی که سرطان در آن ها گسترش یافته است ، بوجود آیند.
تشخیص سرطان دهانه رحم باید با بررسی بافت درگیر و مشاهده آن در زیر میکروسکوپ انجام شود. مرحله بندی بر اساس اندازه تومور و گسترش بیماری در لگن و بافت های اطراف انجام می شود. درمان به مرحله بیماری بستگی دارد و گزینه های آن شامل جراحی ، رادیوتراپی و شیمی درمانی است. مراقبت تسکینی همچنین یکی از عناصر اساسی مدیریت سرطان پیشرفته برای کاهش درد و رنج غیر ضروری ناشی از بیماری است.
پیشگیری از ابتلا به این بیماری چگونه امکان پذیر است؟
واکسیناسیون HPV در بانوان ، قبل ازشروع فعالیت جنسی ، آغاز می شود. بهترین سن پیشنهادی 9 تا 14 سال می باشد.
زنانی که از نظر جنسی فعال هستند باید از 30 سالگی از نظر سلول های غیر طبیعی دهانه رحم و ضایعات پیش سرطانی مورد غربالگری قرار گیرند. همانطور که ذکر کردیم غربالگری بانوان فعال جنسی مبتلا به HIV باید از سنین پایین تر شروع شود.
اگر برای برداشتن سلوله ای غیرطبیعی یا ضایعات پیش سرطانی به درمان نیاز باشد ، کرایوتراپی یا فرسایش حرارتی گزینه مناسبی به نظر می رسد. زیرا هم بافت غیرطبیعی دهانه رحم را از بین می برد و هم در کلینیک سرپایی قابل انجام است.
در صورت وجود علائم سرطان دهانه رحم ، گزینه های درمانی سرطان تهاجمی شامل جراحی ، رادیوتراپی و شیمی درمانی است و بیماران باید به سطوح بالاتر خدمات بهداشتی و درمانی ارجاع شوند.
واکسیناسیون HPV
در حال حاضر 3 واکسن مورد قبول علیه این ویروس تولید شده اند که همگی در برابر انواع HPV 16 و 18 محافظت می کنند. توجه داشته باشید که این دو نوع از ویروس پاپیلومای انسانی حداقل 70٪ از سرطان های دهانه رحم را ایجاد می کنند. واکسن سوم در برابر پنج نوع ویروس سرطانزای دیگر که مسئول ایجاد 20٪ از موارد دیگر سرطانهای دهانه رحم هستند ، محافظت می کند. با توجه به اینکه واکسنهایی که فقط از HPV 16 و 18 محافظت می کنند ، دارای محافظت نسبی در برابر انواع دیگر HPV سرطان زا کمتر شایع نیز هستند ، سازمان جهانی بهداشت این سه واکسن را به یک اندازه در برابر سرطان دهانه رحم محافظت کننده می داند . دو تا از این واکسن ها نیز در برابر HPV نوع 6 و 11 که باعث ایجاد زگیل های آنوژن می شوند ، محافظت می کند.
انجام آزمایشات بالینی و نظارت پس از واکسیناسیون حاکی از آن است که واکسن HPV در جلوگیری از عفونت با این ویروس، ایجاد ضایعات پیش سرطانی با درجه بالا و سرطان مهاجم بسیار موثر و محافظت کننده است.
واکسن های HPV اگر قبل از قرار گرفتن در معرض HPV تجویز شوند ، بهترین عملکرد را دارند. بنابراین ، سازمان بهداشت جهانی توصیه می کند دختران ، بین 9 تا 14 سال ، که اکثر آنها در این سن هنوز فعالیت جنسی را شروع نکرده اند ، واکسینه شوند. هم چنین سازمان بهداشت جهانی بیان می دارد که واکسیناسیون برای دختران بین 9 تا 14 سال مقرون به صرفه ترین اقدام بهداشت عمومی علیه سرطان دهانه رحم است. لازم به ذکر است که واکسن ها نمی توانند عفونت HPV یا بیماری مرتبط با HPV مانند سرطان را درمان کنند.
برخی از کشورها شروع به واکسیناسیون پسران نیز کرده اند زیرا واکسیناسیون از سرطان های دستگاه تناسلی در مردان و زنان جلوگیری می کند و دو واکسن موجود نیز از ایجاد ضایعات زگیل تناسلی هم در زنان و هم در مردان جلوگیری می کند.
نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه داشت این است که واکسیناسیون HPV جایگزین غربالگری سرطان دهانه رحم نمی شود و تست های غربالگری باید طبق برنامه گفته شده صورت بگیرد.
سخن پایانی
در این مقاله به این موضوع پرداختیم که سرطان دهانه رحم چیست و چگونه به وجود می آید. هم چنین به این سوال پاسخ دادیم که آیا سرطان دهانه رحم واگیردار است یا خیر. تاکید دوباره بر این موضوع خالی از لطف نمی باشد که اگرچه این سرطان می تواند بسیار پیشرفت کند و ارگان های مختلف بدن را درگیر سازد، اما با شناخت آن در مراحل اولیه و درمان مناسب می توان انتظار بهبودی کامل را داشت. بنابراین مراجعه به متخصص ماهر و انجام آزمایشات روتین غربالگری نقش بسیار مهمی در پیشگیری از عوارض ویروس پاپیلومای انسانی ایفا می کند. پزشکان با تجربه و ماهر ما آماده خدمت رسانی به شما عزیزان می باشند.