نویسنده: دکتر الهام هاشمی

کیست تخمدان 5 میلیمتری چیست؟ علایم و روشهای درمانی


کیست تخمدان 5 میلیمتری یک نوع کیسه است که می‌تواند رو یا داخل تخمدان‌ها به وجود آید. کیست تخمدان امکان دارد بر سلامتی زنان تأثیرات منفی بگذارد و مشکل‌هایی بسازد. سیست در تخمدان انواع زیادی دارد. برخی از کیست‌های تخمدان خودبه‌خودی نیست می‌شوند و برخی نیاز به درمان اساسی دارند. این کیست‌ها می‌توانند اندازه‌های مختلفی دارند مثل کیست تخمدان 5 میلیمتری که نوع کوچک آن است تا 20 سانتیمتری که نوع حاد آن است. حالا کیست تخمدان 5 میلیمتری چه علائمی دارد؟ چه علت هایی دارد؟ تا انتها همراه باشید.

 

کیست تخمدان 5 میلیمتری چیست؟ علایم و روشهای درمانی

 

 

کیست تخمدان 5 میلیمتری چه چیزی است؟

از نظر بهترین دکتر زنان برای کیست تخمدان در تهران کیست‌ها یک جعبه یا کیسه شکل هستند که می‌توانند حاوی مایعات یا جامدات و هوا باشد. کیست‌ها می‌توانند در هر جایی به هر اندازه‌ای به وجود آیند به‌عنوان‌مثال ما سیست تخمدان 5 میلیمتری یا 30 سانتیمتری داریم. زمانی که کیست‌ها بزرگ و عفونی بشوند از کنترل خارج شده اند و می‌توانند سبب اتفاقاتی بشود. در این مقاله میخواهیم که درمورد سیست تخمدان 5 میلیمتری و ابعاد بزرگ‌تر و کوچکتر صحبت کنیم.

 

کیست تخمدان 5 میلیمتری چه نوعی است؟

تخمدان‌ها یکی اعضای عضوهای تولیدمثلی زنان هستند. تخمدان‌ها دو غده‌ی بیضی‌شکل که در سمت راست و چپ رحم هستند که از طریق لوله‌های فالوپ به رحم و واژن متصل می‌گردند و تخمک و هورمون‌های زنانه آزاد می‌کنند. درون یا برون این تخمدان‌ها ممکن است انواع زیادی بیماری به وجود بیاید که کیست تخمدان یکی از نوع‌های آن است. 
سیست تخمدان یکی یا چند کیسه است که در آن هوا و مایعات و جامدات می‌تواند باشد که البته این نوع کیست بیشتر دارای مایعات است. این بیماری بسیار شایع بوده و سن‌وسال مشخصی ندارد و می‌تواند هر زنی را در هر سنی درگیر خود کند.
سیست تخمدان در بیشتر اوقات به این دلیل به وجود می‌آید که اختلالاتی در آزادسازی تخمک‌ها روی می‌دهد و می‌تواند منجر به تولید سیست تخمدان 5 میلیمتری که نوع نوپا و کوچک آن است یا بسیار بیشتر بشود. این بیماری خطرات خاصی ندارد و خود به خود از بین می رود اما اگر پیشرفته بشود ممکن است خطرناک شود و سلامتی افراد را تهدید کند.

 

انواع کیست در تخمدان

در حالت عادی این کیست‌ها در مواقع پریود (عادت‌ماهانه) ساخته می‌شوند و بیشتروقت‌ها بدون علامت‌اند و نیاز به درمان خاصی ندارند و به‌خودی‌خود از بین می‌روند که اینها کیست‌های عملکردی تخمدان نام دارند؛ ولی نوع دیگری نیز هست که کیست‌های پاتولوژیک تخمدان نام دارند و به دلیل اختلالاتی در بافت تخمدان‌ها رخ می‌دهد و کیست تخمدان 5 میلیمتری تا 30 سانتیمتری هستند و علائم و عوارض زیادی می‌توانند به وجود اورند. در ادامه انواع اینها را می‌بینیم :

کیست‌های عملکردی:

  • ♦کیست فولیکولی 

وقتی پریود (عادت‌ماهانه) رخ می‌دهد در تخمک‌ها کیسه یا کیسه‌هایی به اسم فولیکول‌ها تشکیل می‌شود که بزرگ می‌شوند و تخمک‌ها را آزادسازی می‌کنند و به‌تدریج متلاشی می‌شوند و به اجسام زردرنگی تبدیل می‌شوند. 
اما گاهی اوقات این کیسه‌های رشد می‌کنند و تخمک‌ها را هم می‌سازند؛ ولی به جسم زردرنگ تبدیل نشده و با خون و مایعاتی پر می‌شوند و کیست‌های فولیکولی را می‌سازند با قطر 2 تا 3 سانتیمتری و در عرض مدتی کوتاه از بین می‌روند.

  • ♦کیست‌های جسم زرد

بالاتر با اجسام زردرنگ آشنا شدیم که چطور تشکیل می‌شود و آن‌ها ترشح هورمون‌های زنانه استروژن و پروژسترون را انجام می‌دهند. بعضی‌اوقات این اجسام زردرنگ با خون و مایعاتی پر می‌شوند و کیست‌های جسم زرد را می‌سازند و در زمانی کوتاه متلاشی می‌شوند. اینها سیست تخمدان 5 میلیمتری تا 30 میلیمتری هستند.

کیست‌های پاتولوژیک: 

  • ♦کیست‌های مویی 

این کیست‌ها کیسه‌هایی دارای مو، خون، چربی، ناخن و بافت مغزی هستند و نوعی نادر هستند و   ظاهر بدی و زشتی دارند و در زمان کامل‌شدن روند رشد جنین به وجود می‌آیند و خیلی خطرناک‌اند. آنها کیست در تخمدان 5 میلیمتری در حالت خوش‌خیم و 150 میلیمتری در حالت بدخیم هستند.

  • ♦کیست‌های اندوما 

این کیست‌ها برون تخمدان‌ها شکل می‌گیرند و خوش‌خیم هستند و با دارودرمانی یا جراحی در حالات خاص متلاشی و از بدن دفع می‌شوند. محتویات این نوع کیست‌ها مایعاتی لزج‌اند. اینها کیست تخمدان 5 میلیمتری تا 100 میلیمتری هستند.

  • ♦کیست‌های نئوپلاستیک خوش‌خیم 

این نوع کیست‌ها به‌خاطر رشد غیرطبیعی سلول‌ها و در نتیجه بافت تخمدان به وجود می‌آیند و با دارودرمانی و جراحی نابود می‌شوند و در وقتی که زود تشخیص داده شوند تبدیل به سرطان نمی‌شوند این نوع کیست‌ها حدوداً ده برابر بزرگ‌تر از کیست تخمدان 5 میلیمتری هستند و می‌توانند تا 300 میلیمتر هم رشد کنند و بیشتر در افراد سن بالا رخ می دهند.

  • ♦کیست نئوپلاستیک بدخیم 

این کیست‌ها نیز مانند نوع قبلی‌اند ولی از نوع سرطانی آن هستند و اگر زود تشخیص داده نشوند و درمان نشوند به تومور تبدیل می‌شوند و می‌توانند به بقیه‌ی بافت‌ها هم حمله کرده و سرطان را پخش کنند. برای درمان این کیست‌ها از شیمی‌درمانی و پرتودرمانی‌ها استفاده می‌شود.

 

تفاوت‌های کیست‌ها و تومورها چه چیزهایی‌اند؟

کیست‌ها جعبه‌هایی هستند با محتویاتی و بیشتر مواقع سرطانی نبوده و دردناک نیستند و قابل‌حرکت‌اند و می‌توان آن‌ها را تکان داد؛ ولی تومورها هم دردناک‌اند و بیشتر اوقات سرطانی‌اند و نمی‌شود آن‌ها را حرکتشان داد و جامد و سفت‌اند و در بدن پخش می‌شوند؛ اما کیست‌ها سر جایی که هستند می‌مانند.

 

علائم سیست در تخمدان

به‌صورت کلی کیست‌های تخمدان علائمی ندارند و مثلاً کیست در تخمدان 5 میلیمتری یک نوع نوظهور آن است و تازه دارد رشد می‌کند و علائم خاصی از خودش نشان نمی‌دهد. علائم سیست تخمدان می‌تواند بسته به نوع و اندازه بیان کرد به‌عنوان‌مثال کیست در تخمدان 5 میلیمتری نوع کوچک و 300 میلیمتری نوع بزرگ و بسیار خطرناک آن است. در ادامه می‌توانید علائم این بیماری را مشاهده کنید که عبارت‌اند از :

  • ♦تورم و نفخ طولانی شکم 
  • ♦حرکات روده به همراه درد 
  • ♦درد لگن قبل یا هنگام یا بعد از پریود (عادت‌ماهانه)
  • ♦رابطه جنسی همراه با درد زیاد
  • ♦درد در ناحیه کمر یا ران‌ها
  • ♦حساسیت در ناحیه پستان‌ها
  • ♦حالت تهوع و استفراغ : سیست تخمدان گاهی اوقات می‌تواند باعث اختلالاتی در فرایند هضم بشود و باعث درد معده و حالات تهوع و استفراغ بشود.
  • ♦خونریزی از واژن 
  • ♦ورم در ناحیه شکم 
  • ♦تب شدید و همیشگی
  • ♦بی‌حسی پایین شکم 
  • ♦سرگیجه طولانی‌مدت
  • ♦تکرر ادرار
  • ♦پریود (عادت‌ماهانه) نامنظم و دردناک

علائمی که بالا گفته شد امکان دارد با بیماری‌هایی مثل عفونت رحم، سندروم تخمدان پلی‌کیستیک، بارداری بیرون از رحم، سرطان تخمدان و آپاندیسیت علائمشان یکی باشد و اشتباه گرفته شوند. در صورت مشاهده هر کدام از این علائم گفته شده باید به پزشک متخصص مراجعه کنید و مشورت‌های لازم را انجام دهید.
 

علائم کیست تخمدان در دختران

اگر در این بیماری کیست‌ها کیست تخمدان 5 میلیمتری و کمی بزرگ‌تر باشند و به موقع تشخیص داده شوند علائمی ندارد اما اگر به آن توجه نشود و رشد بی علامت داشته باشد علائم آن مانند بالا بوده ولی در دختران شدیدتر و همراه درد بیشتر خواهد بود. 

 

تشخیص سیست در تخمدان چطور انجام می‌شود؟

تشخیص سیست تخمدان به حال بیمار و نظر پزشک متخصص بستگی دارد و سیست در تخمدان 5 میلیمتری یک نوع کوچک آن است و برای تشخیص آن‌ها به‌صورت معمولی از روش‌های معروفی مثل تصویربرداری استفاده می‌شود. بعضی از روش‌ها را می‌بینیم که عبارت‌اند از :

  • ♦روش تصویربرداری سونوگرافی
  • ♦روش تصویربرداری سی‌تی‌اسکن 
  • ♦روش تصویربرداری ام‌آرآی
  • ♦تست آزمایش خون
  • ♦تست بارداری (این آزمایش یک نوع تست در منزل بوده؛ ولی باید توجه کنید که حتماً این جواب درست نیست.)

 

کدام افراد مستعد ابتلا به این بیماری هستند؟

افرادی که مستعدند عبارت‌اند از :

  • ♦کسانی که مشکلات هورمونی دارند.
  • ♦زنان باردار
  • ♦زنانی که عفونت لگنی داشته یا دارند.
  • ♦زنانی که درگیر سندروم پلی‌کیستیک هستند.
  • ♦سابقه خانوادگی
  • ♦زنانی که سنین بالا دارند.
  • ♦زنانی که سیگار می‌کشند.

 

علل به‌وجودآمدن این بیماری

به‌صورت قطعی نمی‌توان درباره این موضوع اظهارنظر زیادی کرد که چرا زنان این بیماری را دریافت می‌کنند؛ اما طبق آمار یک‌سری عادات و چیزهایی می‌تواند باعث به‌وجودآمدن سیست تخمدان شود که عبارت‌اند از :

  • ♦مشکلات هورمونی 
  • ♦مصرف داروهای محرک تخمک‌گذاری
  • ♦ باروری
  • ♦بروز اختلالات غده تیروئید
  • ♦اندومتریوز : افرادی که مبتلا به اندومتریوز هستند، مستعد ابتلا به کیست‌های شکلاتی هستند
  • ♦عفونت لگنی حاد 
  • ♦سابقه خانوادگی سرطان تخمدان یا سیست تخمدان
  • ♦سیگار : افرادی که سیگار می‌کشند بیشتر از دیگران در معرض همه خطرهایند.

 

خطرات کیست در تخمدان

به‌صورت کلی سیست تخمدان خطرات زیادی ندارد و کیست‌های کوچک مثل کیست تخمدان 5 میلیمتری یا کمی بزرگ‌ترها خودبه‌خودی یا به کمک دارو و درمان‌ها از بین می‌روند اما کیست در تخمدان 5 میلیمتری هم می‌تواند خطراتی داشته باشد :

  • ♦پیچ‌خوردگی تخمدان‌ها 

این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که کیست‌های تخمدان به‌قدری بزرگ شوند و باعث پیچ‌خوردن تخمدان‌ها شوند و جریان خون را به آن‌ها قطع کنند. این اتفاق برای کیست‌های کوچکی مثل کیست تخمدان 5 میلیمتری هم می‌تواند رخ دهد و می‌تواند علائمی مثل تب و درد و تهوع و استفراغ را بروز دهد.

  • ♦پارگی کیست‌های تخمدان 

وقتی کیست‌ها عفونت داشته باشند و زیادی بزرگ شوند می‌تواند باعث پارگی خود بشوند و اجزای داخلی‌شان را به داخل بدن پخش کنند که اتفاقی بسیار خطرناک است و می‌تواند علائمی مثل تب و درد و ورم و ضعف و از حال رفتن را نشان دهد.

  • ♦ناباروری 

بعضی وقت‌ها کیست‌هایی که از کیست تخمدان 5 میلیمتری بزرگ‌تر شده باشند می‌توانند اختلال روند ازادسازی تخمک‌ها را رخ دهند.
سرطان تخمدان باید گفت که این اتفاق نادر است؛ ولی بی‌توجهی به علائمی که ذکر شده بودگاهی اوقات می‌تواند سرطان را رخ دهند.

 

ایا کیست در تخمدان به سرطان مربوط می‌شود؟

رابطه‌ی کیست‌های تخمدان و سرطان تخمدان یک موضوع قابل‌بحث اما عجیب و درعین‌حال مهم است. کیست‌های تخمدان یک یا چند جعبه پر از مایعات و هوا و جامدات‌اند که درون یا روی تخمدان‌ها ساخته می‌شوند. بیشتر اوقات کیست‌های تخمدان خوش‌خیم بوده و نسبت به‌اندازه و نوع و مکانشان درجه‌بندی می‌شوند برای مثال سیست در تخمدان 5 میلیمتری نوع بسیار کوچک آن‌هاست. 
اما برخی از آن‌ها ممکن است خطری باشند و به کیست‌های سرطانی تبدیل شوند. سرطان تخمدان یک بیماری ای است و وقتی که سلول‌ها به‌صورت غیرعادی در تخمدان‌ها شروع به رشد می‌کنند رخ می‌دهد و ممکن است به بافت‌های دیگر بدن منتقل شوند.
بعضی از عوامل و علل سرطان تخمدان عبارت‌اند از:

  • ♦افرادی که سابقه خانوادگی دارند 
  • ♦زنانی که ژن‌های BRCA1 و BRCA2 را دارند
  • ♦داشتن بیماری‌هایی که مثل آندومتریوز هستند.
  • ♦افرادی که حامله نمی‌شوند
  • ♦قاعدگی زودهنگام در سنین کم
  • ♦یائسگی دیرهنگام در سنین خیلی بالا
  • ♦اضافه‌وزن یا لاغری زیاد

روش‌های جلوگیری از سرطان تخمدان :

  • ♦رژیم سالم و منظم
  • ♦ورزش منظم
  • ♦مصرف قرص‌های ضدبارداری در صورت مشورت با پزشک
  • ♦شیردهی به نوزاد
  • ♦قطع مصرف سیگار

باید گفته شود که این بیماری نسبت به‌اندازه‌اش و نوعش و مکانش می‌تواند خطراتی ایجاد کند؛ اما باید متوجه این باشید که با اینکه کیست تخمدان 5 میلیمتری هم نوع بسیار کوچک است ولی میتواند خطراتی بیافریند و اگر به آن توجه نکنیم این کیست تخمدان 5 میلیمتری امکان دارد بزرگ تر و عفونی بشود و خطراتی جبران ناپذیری و همیشگی داشته باشد.
 

ایا کیست در تخمدان به بارداری مربوط می‌شود؟

باید گفت که کلاً کیست‌های تخمدان باعث ناباروری نمی‌شوند. اما  بعضی شرایط خاص فرایند بارداری را مختل می‌کند که برخی از این حالات عبارت‌اند از :

  • ♦کیست‌های شکلاتی یا همان اندومتریوم
  • ♦سندروم تخمدان پلی‌کیست 
  • ♦پیچ‌خوردن يا پاره شدن کیست‌ها 

 

راه‌های درمان آن چیست؟

روش‌های درمانی سیست تخمدان را پزشکان متخصص نسبت به‌اندازه، نوع، علائم و وضعیت باروری و مکان آن مشخص می‌کنند. اکثرا کیست‌های تخمدان خطری ندارند مثلاً کیست تخمدان 50 میلیمتری نوع بی‌خطر و کم‌خطر و 200 یا 300 میلیمتری نوع بسیار خطرناک آن هستند و نوع‌های کم‌خطر آن به‌تدریج و خودبه‌خودی متلاشی می‌شوند. بعضی از روش‌های درمان سیست تخمدان عبارت‌اند از :

  • ♦درمان با کمک داروهای هورمونی : داروهای هورمونی تغییراتی در هورمون‌ها را اعمال می‌کنند و سطح آنها را متعادل می‌کنند و روند رشد کیست‌های تخمدان را متوقف یا کند می‌سازد.
  • ♦جراحی 
  • ♦جراحی لاپاراسکوپی (Laparoscopy): این جراحی اکثرا برای کیست‌هایی ساده و کوچک انجام می‌شود. در این جراحی جراحت‌ها و زخم‌ها کم بوده و زخم‌های کوچکی روی شکم به وجود می‌آید و بهبود آن سریع‌تر انجام می‌شود.
  • ♦جراحی لاپاراتومی (Laparotomy): این جراحی، جراحی باز هم نامیده می‌شود و در این نوع جراحی پزشک متخصص جراح برشی یا برش‌هایی بزرگ روی شکم  می‌زند و کیست‌های تخمدان را از بدن خارج می‌سازد. این روش جراحی برای کیست‌های پیچیده مثل ابعاد بسیار بالاتر از کیست تخمدان 5 میلیمتری و چسبیده به تخمدان و سرطان‌زا استفاده می‌شوند.
  • ♦امواج فراصوت با بسامد کم و انرژی بالا 

توجه : باید توجه داشته باشید که کیست  تخمدان 5 میلیمتری نوع بسیار کوچکی از کیست‌های تخمدان است و جراحی برای این بیماری استفاده نمی‌شود و بیشتر اوقات دارودرمانی‌ها کار را راه می‌اندازند و نیاز به درمان‌های پیچیده مثل جراحی‌ها ندارد.

  • ♦درمان خانگی: این راه‌ها بیشتر جنبه‌ی مسکن برای دردها را دارند که عبارت‌اند از داروهای ضددرد و مسکن مثل استامینوفن، دوش آب گرم، حمام نمک، مصرف بادام و چای بابونه و ورزش منظم.

 

ایا می‌شود از کیست در تخمدان پیشگیری کرد؟

باید گفت که این روش‌ها بیشتر روش‌های تکمیلی درمان‌ها هستند و اثر خوبی در جلوگیری یا پیشگیری از کیست‌های متوسط و کوچک مثل کیست تخمدان 5 میلیمتری دارند. تعدادی از اینها را می‌بینیم که عبارت آن از :

  • ♦حفظ وزن متعادل با سن و قد: چاقی و لاغری بیش از حد و غیرمعمولی می‌تواند باعث به‌هم‌خوردن نظم پریود (عادت‌ماهانه) ها شود.
  • ♦استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها: استفاده از آنتی‌بیوتیک‌هایی که پزشک تجویز کرده می‌تواند باکتری‌ها و عفونت‌ها را از بین می‌برد.
  • ♦مصرف قرص‌های پیشگیری از بارداری: این قرص‌ها مانع تولید هورمون‌های زنانه می‌شود و باید زیر نظر پزشک استفاده کرد و مصرف خودسرانه آن‌ها خطرات زیادی دارد.
  • ♦پرهیز مکرر از رابطه‌های جنسی خطرناک
  • ♦تغذیه مناسب

 

خوراکی‌های مفید برای درمان کیست در تخمدان

همان‌طور که بالا گفته شد راه‌های پیشگیری امثال آن از راه‌های تکمیلی درمان‌ها بوده البته احتمال اینکه بدون مراجعه به پزشک بتوانیم کیستی کوچک مثل کیست تخمدان 5 میلیمتری را درمان کنیم کم نیست است و بیشتر می‌تواند روند درمان را سریع تر کند و بهبود بخشد.

  • ♦مواد غذایی ای که فیبر فراوان دارند 
  • ♦میوه به از میوه‌های سرشار از فولات و آنتی‌اکسیدان است.
  • ♦عناب از منابع غنی فیبر و ویتامین سی و پتاسیم است.
  • ♦هویج از سبزیجات غنی ویتامین‌هاست.
  • ♦بادام که یک مغز و منبع خوبی از پروتئین‌ها و چربی‌های سالم و کلسیم و انواع ویتامین‌هاست.
  • ♦حبوبات که منابعی از پروتئین‌ها و مواد معدنی هستند.
  • ♦تخم‌مرغ که سفیده‌اش دارای مقدار زیادی پروتئین است.
  • ♦زنجبیل و دارچین و انجیر و توت خوراکی‌هایی سرشار از فولات و آهن و آنتی‌اکسیدان هستند.
  • ♦مواد غذایی که امگا 3 دارند مثل ماهی ها
  • ♦مواد غذایی که روی دارند مثل گوشت و مرغ و بادام‌زمینی
  • ♦مواد غذایی که پتاسیم دارند مثل موز

 

سخن پایانی

کیست‌های تخمدان یکی از بیماری‌های شایع در میان زنان است که هر زنی را می‌تواند درگیر خود کند. کیست تخمدان 5 میلیمتری اندازه‌ای بسیار کوچک دارد که اگر به آن توجه نشود می‌تواند خطرناک بشود و اگر شما متوجه کیست تخمدان 5 میلیمتری شده‌اید واقعاً گل کاشته‌اید پس اگر سلامتی‌تان برایتان مهم است به علائم این بیماری توجه کنید و در صورت مشاهده آن‌ها به پزشک مراجعه کنید. سلامت و تندرست باشید.