هر آنچه باید درباره‌ی سرطان رحم خوش خیم بدانید، اینجاست!
سرطان، واژه‌ای که شاید بیش از هر کلمه‌ی دیگری ما را بترساند. ممکن است تجربه‌ی تلخی که از سرطان اطرافیان خود داریم باعث این ترس شده باشد. اما آیا همه‌ی سرطان‌ها خطرناک‌اند؟ جواب این سؤال منفی است. بسیاری از سرطان‌ها ماهیت مهاجم ندارند و ریسک بسیار کمی برای بدخیمی دارند. سرطان رحم خوش خیم هم از این دسته سرطان‌ها است. اگر می‌خواهید درباره‌ی خوش خیم بودن سرطان رحم بیشتر بدانید در ادامه‌ی این مقاله با ما همراه باشید تا با این بیماری شایع و خوش خیم بیشتر آشنا شویم.
آنچه در این مقاله می خوانید:
سرطان رحم خوش خیم چیست؟
از نظر بهترین پروفسور سرطان رحم در تهران سرطان دهانه اندومتر یا فیبروم رحمی، توده‌هایی خوش خیم از جنس بافت هم‌بند هستند که می‌توانند در بخش‌های مختلف رحم رشد کنند. نام دیگر فیبروم رحمی، میوما یا لیومیوما می‌باشد. کانسر اندومتر ، در بیشتر موارد و غیرمهاجم بوده و به سایر اعضای بدن دست‌اندازی نمی‌کند. سرطان دهانه اندومتر خوش خیم می‌تواند منفرد یا متعدد باشد و در اندازه‌ی بسیار کوچک تا بزرگ دیده می‌شود.
سرطان دهانه اندومتر شیوع بالایی دارد. حدود نیمی از زنان ۵۰ساله مبتلا به کانسر اندومتر هستند. در دوران حاملگی، با افزایش سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون، سایز فیبروم‌ها بزرگ شده و بعد از یائسگی به دنبال کاهش سطح هورمون‌ها، کوچک می‌شوند.
چه چیزهایی احتمال ابتلا به سرطان رحم خوش خیم را بیشتر می‌کند؟
علت دقیق مبتلا به سرطان دهانه رحم هنوز مشخص نیست؛ اما طی مطالعات انجام شده، مواردی وجود دارد که پیش‌بینی می‌شود در ابتلا به سرطان مؤثر باشند. در مقابل بعضی عوامل هستند که طی مطالعات انجام شده، تأثیری بر مبتلا به سرطان ندارند. در ادامه‌ی مطلب، به بررسی این موارد می‌پردازیم.
عواملی که طبق مطالعات انجام شده، احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند:
سابقه‌ی خانوادگی ابتلا به کانسر اندومتر ، احتمال مبتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش می‌دهد. ابتلای مادر به سرطان ، احتمال ابتلا به کانسر اندومتر را در فرزند 3 برابر می‌کند.
خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم خوش خیم، در نژاد آفریقایی - آمریکایی بیشتر از سایرین است.
احتمال سرطان رحم در سنین زیر 20 سال، بسیار پایین است. با افزایش سن احتمال بروز سرطان دهانه اندومتر افزایش می‌یابد. ازآنجایی‌که کانسر اندومتر ارتباط تنگاتنگی با هورمون استروژن و پروژسترون دارد، در بارداری که سطح هورمون استروژن و پروژسترون بالاست، سایز فیبروم‌ها افزایش می‌یابد و پس از یائسگی، با کاهش سطح هورمون‌ها توده‌های کانسر اندومتر خوش خیم کوچک می‌شوند.
چاقی و شاخص توده بدنی بالا، به‌عنوان یک عامل خطر برای مبتلا به سرطان دهانه اندومتر خوش خیم به شمار می‌رود. هرچه اضافه‌وزن بیشتر باشد، خطر ابتلا به سرطان بالاتر می‌رود. در زنان چاق هر افراد در سن بالاتری یائسه شوند، چون به مدت طولانی‌تری در معرض سطح بالای استروژن و پروژسترون بوده‌اند، شانس بیشتری برای ابتلا به کانسر اندومتر دارند.
احتمال ایجاد سرطان دهانه رحم هر افراد در سن بالاتری یائسه شوند، چون به مدت طولانی‌تری در معرض سطح بالای استروژن و پروژسترون بوده‌اند، شانس بیشتری برای مبتلا به کانسر رحم دارند.
2-3 برابر سایر زنان است.
مصرف زیاد گوشت قرمز احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش، و مصرف سبزیجات احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم خوش خیم را کاهش می‌دهد.
هر افراد در سن بالاتری یائسه شوند، چون به مدت طولانی‌تری در معرض سطح بالای استروژن و پروژسترون بوده‌اند، شانس بیشتری برای مبتلا به کانسر رحم دارند.
- ♦سن پایین هنگام شروع قاعدگی
هر افراد در سن پایین‌تری پریود شوند، چون به مدت طولانی‌تری در معرض سطح بالای استروژن و پروژسترون بوده‌اند، شانس بیشتری برای ابتلا به سرطان دارند.
آز آنجایی که طی دوران بارداری سطح هورمون استروژن پایین‌تر است، هر چه تعداد دفعات بارداری بیشتر باشد، فرد در معرض استروژن کمتری قرار می‌گیرد. پس بارداری یک عامل حفاظت‌کننده در برابر ابتلا به سرطان دهانه اندومتر است. بچه‌دارنشدن، شانس مبتلا به کانسر اندومتر را 2 برابر می‌کند.
از هورمون تراپی، برای درمان علائم آزاردهنده‌ی یائسگی استفاده می‌شود. علائمی مثل گرگرفتگی و خشکی واژن به دلیل کاهش سطح استروژن بدن ایجاد می‌شوند. پس با هورمون‌درمانی میتوان این علائم را تخفیف داد. استفاده از قرص استروژن به‌تنهایی برای درمان لین بیماران، احتمال ابتلا به سرطان دهانه اندومتر خوش خیم را افزایش می‌دهد؛ اما دیده شده که استفاده از درمان ترکیبی استروژن و پروژسترون، این احتمال را افزایش نمی‌دهد.
هرچه فرد دفعات بیشتری در طول زندگی خود پریود شود، احتمال بروز سرطان دهانه اندومتر در او بالاتر است. قاعدگی زودرس (اولین قاعدگی زیر 12 سال) و یائسگی دیررس (یائسگی بالای 55 سال) شانس ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش می‌دهند؛ زیرا در این شرایط، فرد به مدت طولانی‌تری در معرض استروژن بالا بوده است.
تاموکسیفن یک داروی هورمونی است که در درمان برخی سرطان‌ها، خصوصاً سرطان پستان، استفاده می‌شود. کسانی که به مدت بالای دو سال تحت درمان با تاموکسیفن قرار داشته‌اند، ریسک مبتلا به کانسر رحم در آنها بالاتر است.
- ♦سندروم تخمدان پلی کیستیک
سطح هورمون استروژن و پروژسترون در افرادی که دچار سندروم تخمدان پلی کیستیک (تنبلی تخمدان) هستند، طبیعی نیست و احتمال بارداری در این افراد پایین‌تر است؛ پس شانس ابتلا به کانسر رحم در این افراد بالاتر است.
ابتلا به دیابت شانس مبتلا به سرطان را 2 برابر افزایش می‌دهد. وجود فشارخون بالا و سطح غیرطبیعی قند خون در افراد دیابتی، شانس ابتلا به سرطان دهانه رحم را باز هم بیشتر افزایش می‌دهد.
سابقه‌ی تابش پرتوهای پرتودرمانی به ناحیه‌ی لگن، احتمال ابتلا به کانسر رحم را افزایش می‌دهد.
تومورهای تخمدانی که هورمون استروژن تولید می‌کنند، شانس مبتلا به سرطان را افزایش می‌دهند.
سندروم لینچ که نوعی سرطان روده‌ی ارثی است، شانس مبتلا به کانسر اندومتر را در زنان افزایش می‌دهد. همچنین افرادی که دچار سندروم لینچ هستند، در سنین پایین‌تری به سرطان مبتلا می‌شوند.
افراد مبتلا به سندروم کودن، توده‌های متعدد غیر سرطانی در اعضای مختلف بدنشان دارند. سندروم کودن نیز، شانس ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد.
بی‌تحرکی و نداشتن فعالیت بدنی، احتمال مبتلا به کانسر اندومتر را افزایش می‌دهد. داشتن فعالیت بدنی و ورزش، احتمال ابتلا به کانسر اندومتر را کاهش می‌دهد.
عواملی که احتمالاً بر افزایش احتمال مبتلا به سرطان دهانه اندومتر تأثیر دارند، اما برای اثبات تأثیرگذاری آنها هنوز به مطالعات بیشتری نیاز داریم
- ♦کم‌تحرکی و سطح فعالیت بدنی پایین
- ♦سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان رحم خوش خیم
- ♦مبتلا به بیماری فشارخون بالا
- ♦سابقه‌ی تماس با دی‌اتیل استیل‌بسترول :(DES)نوعی هورمون استروژن که به روش مصنوعی در آزمایشگاه ساخته می‌شود.
- ♦مصرف غذاهایی با قند بالا
- ♦استفاده از دستگاه‌های پیشگیری از بارداری داخل رحمی، مثل آی یو دی، احتمال ابتلا به کانسر اندومتر را افزایش نمی‌دهد.
علائم سرطان رحم خوش خیم
سرطان ، معمولاً بی‌علامت است. اما خوش خیم بودن سرطان رحم، به معنی این نیست که لزوماً همیشه بی‌علامت است. بعضی افراد مبتلا به کانسر اندومتر ، داری علائم زیر هستند:
- ♦خونریزی شدید در دوران قاعدگی که می‌تواند باعث کم‌خونی شود.
- ♦احساس پری در لگن و زیر شکم
- ♦درد شدید در دوران قاعدگی
- ♦بزرگ‌شدن شکم مشابه دوران بارداری
- ♦تکرر ادرار
- ♦احساس درد هنگام رابطه‌ی جنسی
- ♦کمردرد
- ♦وجود مشکلات در دوران بارداری و زایمان که احتمال سزارین‌شدن را افزایش می‌دهد.
- ♦ناباروری
آیا سرطان رحم خوش خیم به سرطان رحم بدخیم تبدیل می‌شود؟
سرطان دهانه رحم خوش خیم احتمال مبتلا به سرطان رحم بدخیم را افزایش نمی‌دهد و به سرطان رحم بدخیم تبدیل نمی‌شود.
آیا در صورت ابتلا به سرطان رحم خوش خیم، میتوان باردار شد؟
بله. زنان مبتلا به سرطان هم می‌توانند؛ مانند سایر زنان باردار شوند. درصورتی‌که کانسر اندومتر دارید و باردار شده‌اید، به پزشک خود اطلاع دهید. در صورت بارداری هم‌زمان با فیبروم رحمی، احتمال زایمان زودرس، پایین نیامدن سر جنین، عدم پیشرفت زایمان طبیعی و نیاز به سزارین و پارگی جفت افزایش می‌یابد؛ پس این افراد حتماً باید تحت‌نظر پزشک دوران بارداری خود را سپری کنند.
تشخیص کانسر اندومتر خوش خیم
پزشک بر اساس شرح‌حال و معاینه‌ی فیزیکی شما، فیبروم رحمی را تشخیص می‌دهد و برای تأیید تشخیص، از روش‌های تصویربرداری استفاده می‌کند.
حین معاینه‌ی فیزیکی، کانسر اندومتر به‌صورت یک توده زیر انگشتان معاینه‌کننده لمس می‌شود. فیبروم رحمی مشابه بارداری، سایز رحم شما را افزایش می‌دهد. برای گزارش اندازه‌ی فیبروم رحم میتوان از مقایسه‌ی سایز آن با میوه‌جات یا وسایل، و همچنین مقایسه‌ی سایز رحم با اندازه‌ی آن در هفته‌های مختلف بارداری استفاده کرد.
برای تأیید تشخیص بودن سرطان رحم، پزشک از ابزار تصویربرداری استفاده می‌کند.
سونوگرافی شکمی یا واژینال، می‌تواند با استفاده از امواج صوتی، تصویری از رحم شما و ضایعات موجود در آن را، بازسازی کند.
با استفاده از امواج رادیویی و مغناطیسی، تصویری از رحم شما و ضایعات موجود در آن را، بازسازی می‌کند.
با کنار هم قراردادن عکس‌های گرفته شده با اشعه ایکس، تصویری از رحم شما و ضایعات موجود در آن را، بازسازی می‌کند.
در این روش، پس از تزریق ماده‌ی حاجب به درون رحم از طریق واژن، از رحم شما تصویربرداری می‌شود تا اگر ضایعه‌ای درون آن وجود دارد، مشخص شود.
در این روش با استفاده از ابزار و وسایل خاصی که دارای دوربین‌های کوچکی در سرخود هستند، درون حفره‌ی شکم و لگن شما بررسی می‌شود تا وجود سرطان تشخیص داده شود.
در این روش، دوربینی را از طریق و این وارد رحم شما می‌کنند و درون حفره‌ی رحم را از نظر وجود ضایعات سرطان بررسی می‌کنند.
درمان کانسر اندومتر خوش خیم
روش‌های مختلفی برای درمان کانسر اندومتر وجود دارد. بسته به شرایط بالینی بیمار و پاسخ او به درمان، پزشک متخصص روشی را برای درمان او انتخاب می‌کند.
انتخاب روش درمان سرطان ، باتوجه‌به تعداد فیبروم‌ها، سایز فیبروم‌ها، تصمیم برای فرزندآوری، محل فیبروم‌ها و علائمی که برای بیمار ایجاد کرده‌اند، انتخاب می‌شود.
اگر کانسر اندومتر برای شما مشکلی ایجاد نکرده، احتمالاً پزشک به شما درمان انتظاری و پیگیری را توصیه کند.
در صورت علامت‌دار شدن سرطان ، دو شیوه‌ی کلی درمان، بسته به شرایط بالینی شما وجود دارد: درمان دارویی و درمان جراحی
درمان دارویی سرطان شامل:
- ♦مسکن
- ♦استفاده از مسکن‌های معمول، می‌تواند احساس درد و ناراحتی ناشی از وجود فیبروم‌ها در رحم را برطرف کند.
- ♦مکمل‌های آهن
- ♦ممکن است به دلیل خونریزی شدید ناشی از فیبروم‌ها، دچار کم‌خونی فقر آهن شوید و پزشکتان به شما توصیه کند که از مکمل‌های آهن استفاده کنید.
- ♦داروها و وسایل پیشگیری از بارداری
- ♦استفاده از قرص، آمپول و وسایل پیشگیری از بارداری، می‌تواند علائم ناشی از فیبروم‌ها، خصوصاً خونریزی قاعدگی شدید، را تسکین دهد.
- ♦سایر داروها
بعضی داروها با تأثیر بر ترشح هورمون‌های مغزی کنترل‌کننده‌ی ترشح استروژن و پروژسترون، باعث کوچک‌شدن سایز فیبروم‌ها می‌شوند. البته باید بدانید که تأثیر این داروها به‌شرط مصرف آن‌هاست و با قطع مصرف، فیبروم‌ها برمی‌گردند.
داروی دیگری که می‌تواند به کنترل خونریزی قاعدگی شدید ناشی از سرطان دهانه اندومتر در زنان سنین باروری کمک کند، دارویی به نام الاگولیکس است.
همچنین دارویی به نام ترانگزامیک اسید وجود دارد که می‌تواند در کنترل خونریزی شدید قاعدگی، کمک‌کننده باشد.
درمان جراحی سرطان شامل:
- ♦میومکتومی: میومکتومی روشی است که در آن پزشک جراح، می‌تواند فیبروم‌ها را خارج کند. میومکتومی می‌تواند به 3 روش انجام شود
- ♦هیستروسکوپی: در این روش، پزشک جراح یک لوله‌ی انعطاف‌پذیر را از طریق واژن به حفره‌ی رحم وارد کرده و فیبروم‌ها را خارج می‌کند.
- ♦لاپاراسکوپی: در این روش، چندبرش کوچک بر روی شکم ایجاد شده، و از طریق آنها وسایل جراحی به حفره‌ی شکم و لگن بیمار وارد می‌شود و پزشک جراح فیبروم‌ها را خارج می‌کند.
- ♦لاپاراتومی: در این روش، پزشک جراح یک برش واحد بزرگ‌تر روی شکم بیمار ایجاد می‌کند؛ و فیبروم‌ها را از طریق همین برش خارج می‌کند. اگر برنامه‌ای برای فرزندآوری در آینده ندارید، ممکن است پزشکتان روش‌های زیر را برای درمان سرطان به شما پیشنهاد دهد.
- ♦هیسترکتومی: تنها راه شفابخش برای سرطان دهانه اندومتر ، عمل جراحی برداشتن رحم یا هیسترکتومی است. در صورت نبود رحم، فیبرومی هم وجود ندارد و علائم شما بهبود می‌یابند.
- ♦آمبولیزاسیون فیبروم رحمی: جراحی آمبولیزاسیون فیبروم رحمی، با همکاری یک رادیولوژیست و یک جراح متخصص زنان انجام می‌شود. در این روش، عروق خون‌رسانی کننده به فیبروم رحمی، بسته می‌شوند. با قطع خون‌رسانی به فیبروم، به‌تدریج کوچک شده و از بین می‌رود.
- ♦درمان فیبروم با امواج رادیویی: یکی از روش‌هایی که برای درمان فیبروم‌های کوچک رحمی به کار می‌رود، استفاده از امواج رادیویی برای درمان آن‌هاست. در این روش با استفاده از امواج رادیویی، فیبروم‌های رحمی کوچک شده و از بین می‌روند.
اگر سرطان رحم خوش خیم درمان نشود چه اتفاقی میافتد؟
سرطان دهانه اندومتر ، خصوصاً اگر بی‌علامت باشد، لزوماً نیازی به درمان ندارد. درصورتی‌که مبتلا به سرطان دهانه اندومتر هستید و علائم آن برای شما آزاردهنده شده است، بهترین راه درمان آن است. با پزشک خود مشورت کنید تا به بهترین راه‌حل برای درمان مشکل خود برسید. ممکن است بعد از یائسگی، سرطان دهانه رحم خودبه‌خود کوچک شده و از بین برود.
آیا میتوان از سرطان رحم خوش خیم جلوگیری کرد؟
خیر. راهی برای جلوگیری از بروز سرطان وجود ندارد اما می‌توانید با رعایت رژیم غذایی سالم و داشتن فعالیت بدنی مداوم، احتمال مبتلا به سرطان دهانه اندومتر را کاهش دهید.
سخن پایانی
خوراکی‌های ضد سرطان رحم یکی از شایع‌ترین سرطان‌های زنان می‌باشد. سرطان رحم خوش خیم معمولاً بدون علامت است؛ اما خوش خیم بودن سرطان رحم، به معنای این نیست که در همه‌ی افراد بی‌علامت است. باتوجه‌به شرایط بالینی بیمار، روش‌های درمانی متفاوتی برای سرطان دهانه اندومتر وجود دارد.
علائم خوش خیم بودن سرطان رحم ، می‌تواند مشابه سایر بیماری‌ها یا سرطان‌های خطرناک زنان باشد. پس درصورتی‌که علائمی که گفته شد را تجربه می‌کنید، حتماً جهت بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید تا از بیماری خود باخبر شوید. ممنون که تا پایان مقاله با ما همراه بودید.