بهترین روش درمان زخم دهانه رحم: آشنایی با کرایوتراپی
کرایوتراپی زخم دهانه رحم یکی از روش‌های مهم درمانی برای حذف سلول‌های غیرطبیعی دهانه رحم است. اما آیا می‌دانستید که عدم درمان این زخم‌ها می‌تواند منجر به مشکلات جدی مانند خونریزی‌های غیرطبیعی، عفونت‌های مزمن و حتی افزایش خطر سرطان رحم شود؟ بسیاری از زنان از وجود این زخم‌ها بی‌خبرند، اما علائمی مانند درد لگنی، ترشحات غیرعادی و خونریزی پس از رابطه جنسی می‌تواند نشانه‌ای از این مشکل باشد.
خوشبختانه، روش‌هایی مانند کرایوتراپی می‌توانند به‌سرعت و بدون نیاز به جراحی، این مشکل را برطرف کنند. در این مقاله، بهترین پروفسور سرطان رحم در تهران درباره این روش درمانی، نحوه انجام آن و مراقبت‌های بعد از آن توضیح می‌دهد تا شما با آگاهی کامل تصمیم بگیرید و از بروز مشکلات جدی‌تر پیشگیری کنید.
آنچه در ادامه میخوانید:
دهانه رحم که بخش پایینی رحم را تشکیل می‌دهد و به واژن متصل می‌شود، از طریق روش کرایوسرجری تحت درمان قرار می‌گیرد. در این روش از گازهای سرد مانند نیتروژن مایع یا آرگون برای از بین بردن بافت‌های غیرطبیعی و مشکوک در دهانه رحم استفاده می‌شود. هدف از این درمان، از بین بردن سلول‌های پیش سرطانی است که هنوز تبدیل به سرطان نشده‌اند. با تشخیص زودهنگام و انجام کرایوتراپی زخم دهانه رحم ، می‌توان از تبدیل این سلول‌ها به سرطان در آینده جلوگیری کرد. این درمان که به نام کرایوتراپی نیز شناخته می‌شود، به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک می‌کند.
این روش عمدتاً برای زنانی که دچار شرایطی مانند نئوپلازی داخل اپیتلیال دهانه رحم (CIN) یا سرطان دهانه رحم در محل هستند، مناسب است. همچنین در مواردی که خونریزی نامنظم از دهانه رحم مشاهده می‌شود، کرایوتراپی ممکن است مفید باشد. در مراحل CIN صفر و یک، تغییرات پیش‌سرطانی در سلول‌های سطح دهانه رحم مشاهده می‌شود که به طور معمول از طریق پاپ اسمیر تشخیص داده می‌شود. CIN صفر به تغییرات سلولی جزئی و کم‌خطر اطلاق می‌شود که هنوز به طور کامل سرطانی نشده‌اند. در CIN یک، این تغییرات پیشرفته‌تر شده و احتمال وجود عفونت‌های ویروسی مانند HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) نیز بیشتر می‌شود. در این مراحل، روش‌هایی مانند کرایوسرجری (یخ‌زدن) یا استفاده از نیتروژن مایع (فریز کردن) برای درمان مناسب است، زیرا این مراحل معمولاً به طور محدود در سطح سلولی هستند و هنوز گسترش نیافته‌اند.
هنگامی که سلول‌ها در این مراحل به عمق بیشتری از بافت رحم نفوذ کرده و به صورت توده‌های سرطانی درآیند، دیگر روش‌های ساده‌ای مثل کرایوسرجری کاربرد نخواهند داشت و نیاز به درمان‌های پیچیده‌تر خواهد بود.
قبل از عمل زخم دهانه رحم فریز چه اتفاقی رخ می‌دهد؟
پزشک پس از تشخیص رشد سلول‌های سرطانی در دهانه رحم و در صورتی که عارضه در مراحل اولیه باشد، به انجام کرایوتراپی زخم دهانه رحم پیشنهاد می‌دهد. برای این کار، ابتدا باید تست‌های تشخیصی مانند پاپ اسمیر انجام شود تا وضعیت سلامت دقیق مشخص گردد. این درمان معمولاً در کلینیک‌های متخصص زنان و در حالی که بیمار بیدار است، انجام می‌شود. پزشک قبل از شروع درمان، از بی‌حسی موضعی برای کاهش درد استفاده می‌کند و در برخی موارد ممکن است آرام‌بخش نیز تجویز گردد.
کرایوتراپی برای درمان تغییرات سلولی ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) که می‌تواند به سرطان دهانه رحم منتهی شود، کاربرد دارد. پزشک از یک ابزار به نام "کرایوپروب" برای ارسال گاز سرد به سلول‌های غیرطبیعی استفاده می‌کند. این فرآیند تنها چند دقیقه طول می‌کشد و در صورتی که بیماری در مراحل اولیه باشد، موثر است. کرایوتراپی به صورت سرپایی انجام می‌شود و در موارد پیشرفته‌تر نیاز به درمان‌های دیگر خواهد بود.
در طول عمل، پزشک از اسپکولوم برای باز کردن واژن و وارد کردن کرایوپروب استفاده می‌کند. سپس این پروب، گاز سرد را به ناحیه آسیب‌دیده می‌فرستد تا سلول‌ها منجمد شوند. درمان ممکن است شامل چندین مرحله ذوب و منجمد کردن باشد و بستگی به وضعیت بیمار دارد.
پس از انجام کرایوسرجری، نیازی به بستری شدن در بیمارستان یا کلینیک نخواهید داشت و می‌توانید به خانه بروید. سلول‌های یخ زده، پس از ذوب شدن یا جذب بدن می‌شوند یا از طریق واژن تخلیه می‌شوند. معمولاً این تخلیه به صورت مایعی رقیق است، اما ممکن است گاهی کمی غلیظ‌تر و حاوی خون نیز باشد. این فرآیند ممکن است تا چند هفته ادامه یابد و در این مدت استفاده از پد ضروری خواهد بود. پزشک شما زمان دقیق پیگیری‌ها و مراجعات بعدی را به شما اطلاع خواهد داد. همچنین، برای بررسی اطمینان از از بین رفتن سلول‌های غیرطبیعی، ممکن است به آزمایشات دیگری مانند بیوپسی یا تست پاپ اسمیر نیاز باشد.
کرایوسرجری مزایای زیادی دارد؛ به‌ویژه این که نسبت به سایر جراحی‌ها کمتر تهاجمی است و خطرات کمتری دارد. این درمان، خونریزی و درد کمتری ایجاد می‌کند و هزینه آن نیز نسبت به دیگر روش‌ها پایین‌تر است. از آن‌جا که این روش موضعی است، آسیب به بافت‌های سالم مجاور کاهش می‌یابد و می‌توان آن را به‌راحتی تکرار کرد یا با سایر درمان‌ها ترکیب نمود.
- در صورتی که درمان برای تومورها در داخل بدن نیاز به برش‌های بزرگ یا جراحی داشته باشد، کرایوسرجری تنها به یک سوراخ کوچک برای وارد کردن کرایوپروب نیاز دارد.
- این درمان اغلب با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و نیازی به بستری شدن در بیمارستان نیست.
این روش ممکن است زمانی مفید باشد که درمان‌های استاندارد برای سرطان تأثیر نداشته باشد.
- همچنین کرایوسرجری می‌تواند در درمان تومورهایی که به روش‌های دیگر قابل جراحی نیستند، یا برای افرادی که به دلیل مشکلات پزشکی قادر به جراحی نیستند، استفاده شود.
در حالی که کرایوسرجری به طور کلی بی‌خطر است و تاثیری بر توانایی بارداری ندارد، ممکن است برخی عوارض جانبی ایجاد شود. عوارض این روش معمولاً نسبت به جراحی‌های سنتی کمتر است. برخی از این عوارض شامل:
- درد یا گرفتگی در ناحیه دهانه رحم
- لکه‌بینی واژن به صورت مداوم یا گاه‌به‌گاه
- احساس غش یا ضعف
- عفونت و در موارد نادر، ایجاد زخم یا تنگی دهانه رحم
اگر بعد از انجام این درمان علائم شدید مانند تب، خونریزی شدید، درد غیرقابل تحمل یا ترشحات بدبو مشاهده کردید، باید فوراً با پزشک خود مشورت کرده یا به اورژانس مراجعه کنید.
در 90 درصد مواقع، کرایوسرجری موفقیت‌آمیز است و سلول‌های غیرطبیعی دیگر برنمی‌گردند. در صورتی که دوباره سلول‌های غیرطبیعی مشاهده شوند، ممکن است نیاز به درمان‌های اضافی مانند کرایوتراپی بیشتر یا روش‌های دیگر باشد. اکثر زنان پس از این درمان به سرعت به روال عادی خود بازمی‌گردند، اما همچنان لازم است که مراقبت‌های پزشکی لازم را رعایت کنند. این مراقبت‌ها شامل عدم انجام فعالیت‌هایی مانند رابطه جنسی، استفاده از تامپون و دوش گرفتن برای چند روز تا چند هفته می‌شود. در صورتی که علائم غیرعادی مشاهده کردید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
درمان سرطان دهانه رحم به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله مرحله بیماری، نوع سرطان، وضعیت سلامتی عمومی بیمار و اهداف فردی او. برخی از گزینه‌های درمانی شامل:
- درمان‌های جراحی برای برداشتن تومورها
- پرتودرمانی و شیمی‌درمانی
- درمان‌های هدفمند و ایمنی درمانی
پزشک شما بر اساس نوع سرطان، مرحله پیشرفت بیماری و شرایط فردی شما، مناسب‌ترین درمان را انتخاب خواهد کرد.
بیوپسی مخروطی
بیوپسی مخروطی یک روش تشخیصی است که برای تعیین گسترش سلول‌های غیرطبیعی به بافت‌های عمیق‌تر در دهانه رحم استفاده می‌شود. این روش به ویژه برای شناسایی تومورهای بسیار کوچک یا زودهنگام که نیاز به برداشتن یک بخش کوچک از دهانه رحم دارند، کاربرد دارد. همچنین در مواردی که افراد مسن به برش‌های بزرگ‌تر نیاز دارند، بیوپسی مخروطی می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
در این روش، یک قطعه مخروطی شکل از بافت حاوی سلول‌های غیرطبیعی از دهانه رحم برداشته می‌شود. معمولاً بیوپسی مخروطی تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و ممکن است بیمار به مدت یک روز یا یک شب در بیمارستان بستری شود.
نتایج بیوپسی مخروطی معمولاً در عرض یک هفته در دسترس قرار می‌گیرد. پس از انجام این روش، برخی از بیماران ممکن است خونریزی خفیف یا گرفتگی را تجربه کنند. همچنین ترشحات قهوه‌ای تیره ممکن است برای چند هفته ادامه داشته باشد. برای جلوگیری از خونریزی، ممکن است پزشک استفاده از گاز کوچک در واژن را توصیه کند. این روش نیز همانند کرایوتراپی زخم دهانه رحم ، معمولاً در مراحل اولیه بیماری به کار می‌رود.
برداشتن حلقه
LLETZ یا LEEP روش‌هایی هستند که نمونه بزرگی از دهانه رحم را برای معاینه یا درمان خارج می‌کنند. این روش رایج‌ترین راه برداشتن بافت دهانه رحم برای درمان ناهنجاری‌های پیش سرطانی هستند. در برداشتن حلقه، از یک حلقه سیم نازک که توسط جریان الکتریکی گرم می‌شود، برای برش بافت غیرطبیعی دهانه رحم استفاده می‌شود. گاهی اوقات پزشک می‌تواند تمام سلول‌های غیرطبیعی قابل مشاهده را به طور کامل حذف کند؛ سپس آن‌ها را برای بررسی زیر میکروسکوپ به آزمایشگاه بفرستد. این روش حدود 10 تا 20 دقیقه طول می‌کشد و ممکن است تحت بی‌حسی موضعی در مطب پزشک یا در بیمارستان تحت بیهوشی عمومی انجام شود.
در برخی موارد، پزشک ممکن است همزمان با کولپوسکوپی یک اکسیزیون لوپ این روش را انجام دهد .پس از عمل برداشتن حلقه، ممکن است مقداری خونریزی و گرفتگی واژن داشته باشید. این عارضه معمولا طی روز کاهش می‌یابد؛ اما ممکن است برای 3-4 هفته مقداری لکه بینی وجود داشته باشد. اگر خونریزی بیشتر از این مدت طول کشید، شدید شد یا بوی بدی داشت، به پزشک مراجعه کنید.
درمان ترکیبی
ترکیبی از پرتودرمانی و شیمی درمانی (به نام کمورادیاسیون) معمولا برای درمان سرطان پیشرفته دهانه رحم استفاده می‌شود. شیمی درمانی ترکیبی عوارض جانبی شدیدتری نسبت به شیمی درمانی یا پرتودرمانی به تنهایی ایجاد می‌کند. عوارض جانبی شامل تهوع، استفراغ و کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون (که با عفونت مبارزه می‌کنند) است. اگر تعداد گلبول‌های سفید خون شما کم است، ممکن است لازم باشد شیمی‌درمانی را تا زمانی که تعداد گلبول‌های خون‌تان افزایش پیدا کند، متوقف کنید و سپس درمان ترکیبی را دوباره شروع کنید.
درمان هدفمند
درمان هدفمند به درمان با داروهایی اطلاق می‌شود که به طور خاص به سلول‌های سرطانی با آسیب کمتر به سلول‌های طبیعی حمله می‌کنند. این نوع داروها بر نحوه رشد، تقسیم، ترمیم خود یا تعامل سلول‌های سرطانی با سلول‌های دیگر تأثیر می‌گذارند. درمان هدفمند برای درمان افراد مبتلا به سرطان دهانه رحم که به سایر نقاط بدن گسترش یافته یا عود کرده است و با جراحی یا پرتودرمانی و یا کرایوتراپی زخم دهانه رحم قابل درمان نیستند، استفاده می‌شود. دارویی که برای درمان هدفمند سرطان دهانه رحم استفاده می‌شود، بواسیزوماب است که یک مهارکننده رگ‌زایی است که سلول‌های سرطانی را از ایجاد عروق خونی جدید و رشد متوقف می‌کند. عوارض جانبی رایج مصرف این دارو شامل فشار خون بالا، خستگی و از دست دادن اشتها است.
سایر روش‌ها
انجام عمل‌های جراحی مختلف، پرتودرمانی، شیمی درمانی و ایمونوتراپی از روش‌های درمانی دیگر سرطان دهانه رحم هستند که به نسبت کرایوتراپی زخم دهانه رحم ، روش‌های دشوارتری هستند.
برخی از درمان‌های سرطان دهانه رحم می‌تواند بر توانایی شما برای بچه‌دارشدن در آینده تاثیر بگذارد. بنابراین ممکن است گزینه‌هایی وجود داشته باشد که به شما امکان بچه‌دار شدن را بدهد (به نام گزینه‌های حفظ باروری). در بیشتر موارد، سرطان دهانه رحم یا با هیسترکتومی رادیکال (که رحم را خارج می‌کند اما تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ را در جای خود می‌گذارد) یا با شیمی‌درمانی (که سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد، اما پوشش داخلی رحم را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث می‌شود تخمدان‌ها تولید تخمک را متوقف کنند) درمان می‌شود. درمان همچنین می‌تواند شامل سالپنژکتومی دو طرفه (که لوله‌های فالوپ را برمی دارد) یا سالپنگو اوفورکتومی دو طرفه (که لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها را خارج می‌کند) باشد. این درمان ها می تواند به این معنی باشد که دیگر نمی‌توانید بچه‌دار شوید.
جراحی جزئی برای درمان سرطان زودرس دهانه رحم، مانند بیوپسی مخروطی، تأثیر کمی بر باروری دارد؛ زیرا رحم، دهانه رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها برداشته نمی‌شوند. افرادی که تراشکتومی رادیکال انجام داده‌اند، ممکن است بتوانند باردار شوند؛ زیرا این جراحی دهانه رحم را برمی‌دارد، اما خود بافت رحم، تخمدان‌ها یا لوله‌های فالوپ را حذف نمی‌کند؛ با این حال، خطر سقط جنین وجود دارد.
افرادی که قبلا یائسه نشده‌اند باید در مورد راه‌هایی برای حفظ باروری خود، از جمله نگهداری تخمک یا جنین برای استفاده در آینده بپرسند. افراد جوان‌تری که هیسترکتومی رادیکال انجام می‌دهند ممکن است بتوانند تخمدان‌های خود را که معمولا جابجا می‌شوند (از لگن خارج می‌شوند، اووفوروپکسی نامیده می‌شود) نگه دارند تا تحت تاثیر هیچ گونه پرتو درمانی پس از عمل قرار نگیرند. اگر بعد از جراحی هنوز تخمدان‌های خود را دارید، همچنان تخمک‌های خود را تولید خواهید کرد. این بدان معناست که در آینده، می‌توانید از طریق رحم جایگزین (جایی که تخمک‌های شما با اسپرم بارور می‌شوند و جنین در زن دیگری کاشته می‌شود تا بچه را برای شما حمل کند) برای بچه‌دارشدن اقدام کنید.
کلام پایانی
کرایوتراپی زخم دهانه رحم یک روش کارآمد برای از بین بردن سلول‌های آسیب‌دیده و جلوگیری از بروز مشکلات جدی‌تر است. عدم درمان این زخم‌ها می‌تواند منجر به عفونت‌های شدید، دردهای مزمن و حتی افزایش خطر ابتلا به سرطان رحم شود. آیا می‌توان این عوارض را نادیده گرفت؟
تصور کنید هر روز با نگرانی از سلامت خود زندگی کنید، بدون اینکه بدانید یک روش ساده مانند کرایوتراپی می‌تواند این نگرانی‌ها را برطرف کند. کرایوتراپی روشی سریع، بدون درد و موثر است که در مدت کوتاهی سلول‌های غیرطبیعی را از بین می‌برد. اما آیا هر مرکزی می‌تواند این روش را به‌درستی انجام دهد؟
مراجعه به متخصصان مجرب اهمیت زیادی دارد. در کلینیک ما، تحت نظر بهترین پروفسور سرطان رحم در تهران، این روش با جدیدترین تجهیزات و بالاترین دقت انجام می‌شود تا شما بهترین نتیجه را بگیرید. سلامت شما ارزشمند است؛ همین امروز برای مشاوره اقدام کنید و از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کنید.