نویسنده: دکتر الهام هاشمی

یبوست و کیست تخمدان + آیا این دو به هم ربطی دارند؟

آیا کیست تخمدان باعث عفونت می‌شود؟ یبوست و کیست تخمدان دو مشکل متفاوت هستند که هر کدام تأثیرات خود را بر روی سلامت افراد می‌گذارند. این دو مشکل با علائم متفاوت می‌توانند با یکدیگر تداخل داشته باشند و باعث عوارض مشابه در بدن شوند. در صورت داشتن علائم هر یک از این دو بیماری، ابداً اقدام به درمان خودسرانه و بدون مشورت پزشک نکنید؛ زیرا ممکن است عوارض جبران‌ناپذیری مانند خونریزی داخلی، بواسیر، ایجاد عفونت روده، شقاق مقعدی و ... را در پی داشته باشد. ما در این مقاله، کنار شما هستیم و ارتباط کیست تخمدان و یبوست را بررسی می‌کنیم. به‌یاد داشته باشید که اولین قدم مراجعه به پزشک است، تا پس از تشخیص بهترین درمان را تجویز کند. شما می‌توانید به کلینیک‌ ما مراجعه کنید تا با کمک مجهز‌ترین دستگاه‌ها توسط بهترین دکتر زنان برای کیست تخمدان در تهران معاینه شوید و بهترین روش درمانی را دنبال کنید.

یبوست و کیست تخمدان

یبوست و کیست تخمدان چه ربطی به هم دارند؟

اصلاً کیست تخمدان و یبوست که دو مشکل مجزا هستند که چه ربطی می‌توانند به هم داشته باشند؟! این دو به‌طور معمول به یکدیگر ربطی ندارند. یبوست مرتبط با مشکلات گوارشی و روده‌ها است، در حالی که کیست تخمدان مشکلی در سیستم تولید مثلی زنان می‌باشد. لازم به‌ذکر است که این دو تنها فقط در صورتی با هم ارتباط پررنگی دارند که ابتدا دچار به کیست تخمدان شده باشید و سپس یبوست را تجربه کنید. بنابراین اگر به یبوست مبتلا هستید و سپس به کیست تخمدان مبتلا می‌شوید، نمی‌توان گفت که علت ایجاد کیست یبوست شما است؛ هر چند، لحظه‌ای که به آن‌ها مبتلا می‌شوید، کیست تخمدان وضعیت یبوست را وخیم‌تر می‌کند و با یبوست رفع کیست دشوارتر می‌شود. یبوست که کمبود مواد مغذی و ایجاد ضعف در بدن را به‌همراه دارد، باعث می‌شود که بدن حتی در صورت درمان موثر قادر به از بین بردن کیست تخمدان نباشد. 

بنابراین یبوست نمی‌تواند به‌طور مستقیم کیست تخمدان را تشدید کند. اما علائم هر یک از این دو به‌صورت جداگانه می‌توانند باعث وخیم‌تر شدن علائم دیگری شوند. برای مثال، نامنظم شدن چرخه پریود و نفخ شکم از عوارض ابتلا به کیست تخمدان است که می‌توانند در عدم درمان‌پذیری یبوست نیز نقش داشته باشند. کیست تخمدان معمولاً به دلیل اختلالات هورمونی یا ایجاد تغییراتی در تخمک‌ها در دستگاه تولید مثلی زنان ایجاد می‌شود. این کیست‌ها در صورت درمان اصولی و به‌موقع خطرناک نیستند و توسط پزشک متخصص قابل درمان هستند. از طرفی، یبوست یک مشکل گوارشی است با کاهش فرکانس مدفوع و سختی در دفع همراه است. این مشکل معمولاً با تغذیه نادرست، کمبود آب بدن، کم‌فعالیتی فیزیکی، داروها یا مشکلات سیستم گوارشی رخ می‌دهد و به همین دلیل تشخیص آن را برای شما دشوار می‌کند.

بنابراین تشخیص هر دو بیماری و ردیابی احتمال وجود ارتباطی بین آن‌ها تنها از پزشک متخصص برمی‌آید. اگر به هر یک از این دو مشکل دچار هستید، باید به پزشک مراجعه کنید و اگر به‌صورت همزمان دچار آن شده‌اید، تحت درمان گرفتن به‌صورت فوری صدبرابر حیاتی‌تر می‌شود.

آیا کیست تخمدان باعث یبوست میشود؟ 

کیست تخمدان ممکن است در برخی موارد تأثیرات غیرمستقیمی بر روی دستگاه گوارش داشته باشد که باعث به وجود آمدن یبوست و دیگر مشکلات گوارشی ‌شود. دلایلی که ممکن است باعث این ارتباط غیرمستقیم شوند عبارتند از:

  • فشار مکانیکی: هنگامی که یک کیست تخمدان بزرگ می‌شود ممکن است به دستگاه گوارشی به ویژه قسمت روده‌ها فشار وارد کند. این فشار باعث تنگی روده‌ها می‌شود و عبور مواد آماده به دفع را مشکل می‌کند و منجر به یبوست می‌شود.
  • تنگی معده: بزرگ شدن کیست تخمدان ممکن است به معده فشار وارد کند و باعث تنگی معده نیز شود. که در این صورت عمل هضم به‌درستی صورت نمی‌گیرد و از این طریق یبوست را به‌همراه دارد
  • ایجاد تغییرات در مکانیسم‌های گوارشی: ایجاد فشار بر روده‌ها ممکن است مکانیسم‌های عادی حرکت مواد درونی روده را تحت تأثیر قرار دهد. این ممکن است منجر به کاهش ترشح مخاط و تغییر شکل شیوه قرارگیری روده‌ها شود که به یبوست منجر می‌شود.

یبوست در کیست تخمدان چه معنایی دارد؟

کیست‌های در تخمدان ممکن است در اندازه و موقعیت‌های مختلفی در تخمدان‌ها شکل بگیرند و با افزایش سایزشان احتمال ابتلا به یبوست را نیز بیشتر می‌کنند. یبوست در کیست تخمدان، مشکلی است که چند برابر هر کدام از این بیماری‌ها به‌تنهایی آزاردهنده می‌باشد. کیست به‌عنوان یک عضو ناخوانده در تخمدان، به روده بزرگ فشار وارد می‌کند و این فشار می‌تواند منجر به انسداد روده‌ها و یبوست شود. اگر یک کیست تخمدان به‌دلیل اندازه بزرگی که دارد یا موقعیت خود به اعضای اطراف فشار اعمال کند، این فشار ممکن است به روده‌ها نیز انتقال یابد و به‌جز یبوست، مشکلات گوارشی دیگری مانند تنگی معده، عدم هضم و ... را ناشی شود.

علائم کیست تخمدان و یبوست به‌صورت همزمان ممکن است شامل دشواری در تخلیه مدفوع، تنفس سنگین، نفخ شدید، درد شکمی، افزایش اندازه شکم و تغییرات در عادات دفعی باشد. برای مثال هنگامی که کیست تخمدان دارید، همواره خطر پارگی کیست سلامت‌تان را تهدید می‌کند. شما با یبوستی که بر اثر تحت فشار بودن روده بزرگ به آن مبتلا شده‌اید، نمی‌توانید به‌راحتی و به‌طور کامل روده‌های خود را خالی کنید. در این لحظه است که این دو بیماری با هم ترکیب خطرناکی را تشکیل می‌دهند و خطرات بیشتری را متوجه دستگاه گوارش و تخمدان شما می‌کند. می‌توان گفت که ابتلا به کیست تخمدان احتمال ابتلا به یبوست را در پی دارد؛ اما اگر از ابتدا یبوست دارید، نیازی نیست نگران خطر کیست تخمدان باشید. پس در صورت مشاهده علائم کیست تخمدان، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا با درمان به‌موقع از ابتلا به یبوست جلوگیری شود.

در برخی موارد، کیست تخمدان پیشرفت می‌کند و یبوست را به مرحله‌ای می‌رساند که دفع کردن تقریباً غیرممکن می‌شود. در این مورد، نیاز به جراحی برای برداشتن کیست تخمدان وجود دارد. همچنین پزشک داروهایی برای تسکین درد و کوچک‌تر شدن کیست تخمدان تجویز می‌کند تا رفته‌رفته مشکل یبوست نیز حل شود.

آیا کیست تخمدان و یبوست می‌توانند یکدیگر را تشدید کنند؟

یبوست به طور مستقیم کیست تخمدان را تشدید نمی‌کند یا باعث ایجاد کیست نمی‌شود. اصلی‌ترین دلیل ایجاد کیست تخمدان معمولاً مختل شدن هورمون‌ها و ایجاد تغییراتی در تخمک‌های موجود در دستگاه تولید مثلی زنان است. این کیست‌ها ممکن است بیماری خطرناکی نباشند. یبوست نیز در صورت درمان سریع خیلی خطرناک نیست. مسئله مهم این است که هر دو مشکل باید مجزا از یکدیگر توسط پزشک چک شوند و در صورت ابتلا به هر کدام درمان مناسب تجویز شود.

در مواقعی که کیست بزرگی در تخمدان ایجاد شود، به دستگاه گوارشی یا رگ‌های محیطی آن فشار وارد می‌کند. در این صورت تنها ممکن است علائمی مانند تنگی معده یا فشار بر روده‌ها را ایجاد کند که منجر به مشکلات گوارشی از جمله یبوست شود. این مشکلات معمولاً به عنوان علائم فشار مکانیکی شناخته می‌شوند و ممکن است منجر به سایر مشکلات گوارشی نظیر سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، رفلاکس، التهاب روده، شقاق مقعدی و ... شوند.

گاهی ممکن است یبوست نیز به طور غیر مستقیم بر روی کیست تخمدان تاثیراتی بگذارد. این تاثیرات اغلب ناشی از تغذیه نامناسب و التهابات مزمن هستند که در ادامه هر کدام را کامل توضیح می‌دهیم

  • تغذیه نامناسب: یبوست معمولاً ناشی از تغذیه نامناسب و کمبود مواد مغذی است. این مسئله ممکن است منجر به عدم تعادل هورمون‌ها در بدن شود و تأثیراتی بر روی سلامت تخمدان‌ها داشته باش
  • التهابات مزمن: یبوست ممکن است منجر به التهابات مزمن در دستگاه گوارش شود. این التهابات ممکن است به صورت غیر مستقیم بر روی سلامت تخمدان‌ها نیز تأثیر بگذارند
  • علائم مشابه: یبوست و برخی از علائم کیست تخمدان مانند درد شکم ممکن است مشابه باشند. این مشابهت ممکن است منجر به تشخیص اشتباه شود. پس هنگام مشورت با پزشک تمامی علائم را به طور کامل و با جزئیات بگویید تا او بتواند با دقت کافی بیماری‌تان را تشخیص ده
  • عوارض عمل جراحی: در مواردی که کیست تخمدان علائم شدیدی دارد و نیاز به جراحی دارد ممکن است بعد از جراحی برای مدتی یبوست ایجاد شود. در این صورت ضروری است که به پزشک خود اطلاع دهید تا از شرایط شما آگاهی داشته باشد و متناسب با آن روش درمانی تعیین کند
  • مصرف بعضی داروها: ممکن است پزشک برای درمان کیست تخمدان داروهایی را تجویز کند که این داروها ممکن است روی عملکرد روده‌ها تاثیر بگذارند و باعث ایجاد یبوست شوند پس اگر چنین اتفاقی برایتان افتاد حتما به پزشک خود اطلاع دهید تا روند درمانی شما را تغییر دهد

پس در صورتی که شما کیست تخمدان دارید و از یبوست رنج می‌برید ضروری به پزشک خود اطلاع دهید تا روش درمانی مناسبی را برای شما انتخاب کند.

چگونه می‌توان یبوست و کیست تخمدان را تشخیص داد و درمان کرد؟

تشخیص و درمان کیست تخمدان و یبوست به نوع و شدت علائم و شرایط هر فرد بستگی دارد و پزشک بعد از تشخیص، درمان مناسب را برای شما تعیین خواهد کرد.

تشخیص و درمان یبوست

شما می‌توانید برای بهبود عملکرد دفع و جلوگیری از وخیم‌تر شدن یبوست درمان‌های خانگی و بی‌خطر را پیش بگیرید؛ اما باید بدانید که بدون درمان پزشکی و تخصصی کافی نخواهد بود. در ادامه روند تشخیص و درمان یبوست توضیح داده شده است:

  • مشاوره پزشکی: اگر شما از علائم یبوست رنج می‌برید، ضروری است که در قدم اول به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما را معاینه کرده و سوالاتی از شما می‌پرسد تا علت یبوست را تشخیص دهد
  • آزمون‌های تشخیصی: پزشک ممکن است از تست‌های تشخیصی مانند تصویربرداری (مثل رادیولوژی معده و روده) یا آزمایشات خونی (برای بررسی سطح هورمون‌ها و عوامل دیگر) استفاده کند تا علت دقیق یبوست را مشخص کند تا درمان با توجه به آن آغاز شود
  • تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی: پس از تشخیص، پزشک ممکن است به شما توصیه‌هایی برای ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی و سبک زندگی کند. این تغییرات ممکن است شامل افزایش مصرف فیبر (مانند مصرف سبزیجات، حبوبات و...) و مصرف به‌اندازه آب و تمرینات ورزشی باشد
  • داروها: در برخی موارد، پزشک ممکن است انواع داروهای که برای تسهیل دفع لازم است را تجویز کند

تشخیص و درمان کیست تخمدان

اغلب کیست‌هایی که در تخمدان ایجاد می‌شوند، بی‌خطر هستند و علائمی از خود نشان نمی‌دهند. اما در برخی مواقع، کیست تخمدان پس از گذشت مدت چند هفته رفع نمی‌شود و به دارودرمانی یا حتی جراحی نیاز دارد. در ادامه روند تشخیص و درمان کیست تخمدان را به اختصار توضیح می‌دهیم:

  • مشاوره پزشکی: اگر شما علائمی از کیست تخمدان دارید مانند: دردهای مکرر در ناحیه شکم، دوره قاعدگی نامنظم و... را تجربه می‌کنید ضروری است که به متخصص زنان مراجعه کنید تا شما را به طور کامل معاینه کرده و علت را پیدا کند
  • آزمایش خون: اگر به کیست تخمدان دچار هستید، پزشک احتمالاً آزمایش خون تجویز خواهد کرد تا از عدم وجود غده‌های سرطانی در تخمدان مطمئن شوید
  • تصویربرداری: برای تشخیص و ارزیابی دقیق کیست تخمدان پزشک ممکن است از سونوگرافی یا MRI  استفاده کند. این تصاویر به پزشک کمک می‌کنند تا نوع و اندازه کیست را تشخیص دهد
  • جراحی لاپاراسکوپی: پزشک در صورت نیاز، در این روش، با ایجاد یک برش دوربین کوچکی را وارد شکم می‌کند و کیست‌ها را بررسی می‌کند و یا در صورت نیاز به‌صورت مستقیم خارج می‌کند
  • جراحی لاپاراتومی: در صورت بزرگ بودن کیست، درد لگن، پریود نامنظم و خونریزی خارج از چرخه را تجربه خواهید کرد. در زمانی که پزشک به احتمال ابتلا به سرطان مشکوک است، از این روش جراحی استفاده می‌کند که تفاوتش با لاپاراسکوپی، بزرگ‌تر بودن برش است

ممکن است علائمی مشابه بین کیست تخمدان و یبوست وجود داشته باشد که منجر به سردرگمی در تشخیص و درمان شوند. علائمی مثل درد شکم و نفخ می‌توانند در هر دو موضوع دیده شوند و به علت تشابه آنها، تعیین دقیق علت این علائم می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. این مسئله می‌تواند به تأخیر در تشخیص و درمان منجر شود. برای تشخیص دقیق و انجام درمان مناسب، مهم است که با پزشک مشورت کنید و تمامی علائم و نشانه‌های خود را به او بیان کنید. پزشک با انجام بررسی‌های فیزیکی، تاریخچه پزشکی و احتمالاً انجام تست‌ها و تصاویر پزشکی مانند سونوگرافی یا تصویربرداری CT و MRI می‌تواند علت واقعی علائم شما را تعیین کرده و تشخیص صحیح را ارائه دهد.

همچنین، نکته مهمی که باید در نظر داشته باشید این است که تأخیر در تشخیص و درمان ممکن است به سلامت شما ضرر بزند. بنابراین، هر چه سریعتر با پزشک مشورت کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب انجام شود و مشکل شما برطرف شود. دقت کنید که هرگز درمان‌های خودسرانه انجام ندهید، زیرا ممکن است باعث به وجود آمدن مشکلات جدی‌تری شود و عوارض جبران‌ناپذیری داشته باشد.

چگونه می‌توان یبوست و کیست تخمدان را همزمان مدیریت کرد؟

مدیریت همزمان یبوست و کیست تخمدان به عوامل مختلفی از جمله شدت و نوع علائم و توصیه‌های پزشک بستگی دارد. در ادامه چند مورد از راهکارهایی که ممکن است به مدیریت همزمان این دو مشکل کمک کنند آورده شده است:

  • مشاوره پزشکی: ابتدا ضروری است که با پزشک مشورت کنید و وضعیت خود را به طور کامل برای پزشک شرح دهید. پزشک ممکن است تست‌های تشخیصی مانند سونوگرافی و آزمون‌های خونی انجام دهد تا وضعیت کیست تخمدان و شدت یبوست را بررسی کند و تشخیص دقیق دهد.
  • تغییر رژیم غذایی: پزشک ممکن است به شما توصیه کند تا یک سری مواد غذایی خاص را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. افزایش مصرف فیبر (مانند میوه‌ها، سبزیجات) می‌تواند به بهبود علائم یبوست کمک کند. همچنین مصرف آب بیشتر نیز بر روی سلامتی تاثیر می‌گذارد.
  • تمرینات ورزشی: تمرینات ورزشی منظم می‌تواند به تنظیم حرکت روده و بهبود علائم یبوست و کیست تخمدان کمک کند. با پزشک خود در مورد تمرینات ورزشی مناسب مشورت کنید و به هیچ عنوان خودسر کاری را انجام ندهید.
  • تغییر در سبک زندگی: ایجاد تغییراتی در سبک زندگی می‌تواند مفید باشد. مثلا دور کردن عوامل استرس‌زا و زندگی در محیطی آرام، کنترل وزن و... می‌تواند به بهبود یبوست و کیست تخمدان کمک کند.
  • کاهش مصرف مواد شیرین: مصرف بالای شیرینی‌های مصنوعی ممکن است به افزایش مشکلات هورمونی و تشدید کیست تخمدان منجر شود. بنابراین، مصرف شکر و مواد شیرین را باید محدود کنید

اگر کیست تخمدان و یبوست به موقع درمان نشود چه عوارضی دارد؟

اگر شما این مشکلات را جدی نگیرید و از درمان به موقع کیست تخمدان و یبوست خودداری کنید یا خودسرانه و بدون مشورت با پزشک کاری را انجام دهید ممکن است عوارض جبران‌ناپذیری برای شما ایجاد کند.

در ادامه به بررسی خطرات و عوارض عدم درمان به موقع یبوست می‌پردازیم:

  • تشدید علائم: عدم درمان یبوست می‌تواند باعث تشدید علائم یبوست شود، که می‌تواند شامل درد شدید در ناحیه شکم، ورم شکم، نفخ و ناراحتی گوارشی باشد
  • تشدید مشکلات گوارشی: یبوست ممکن است باعث افزایش فشار بر روی دستگاه گوارش شود و به مشکلات دیگری مانند افزایش ترشحات معده یا حتی منجر به ورم روده‌ها شود
  • عوارض جسمی: یبوست ممکن است منجر به عوارض جسمی مثل آسیب به بافت هموروئید (بواسیر) شود
  • افزایش هزینه درمان: در صورت عدم درمان به‌موقع، علاوه بر اینکه مجبور هستید درد بیشتری را برای مدت طولانی‌تری تحمل کنید، مجبور هستید هزینه بیشتری برای درمان نیز بپردازید

در ادامه، خطرات عدم درمان به‌موقع کیست تخمدان نوشته شده‌اند:

خطرات عدم درمان به موقع کیست تخمدان

  • تشدید مشکلات تخمدانی: عدم درمان به موقع کیست تخمدان می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی از جمله تغییراتی در دوره قاعدگی، تنبلی تخمدان‌ها و حتی مشکلات مرتبط با باروری شود
  • عوارض جدی: در برخی موارد نادر، کیست تخمدان ممکن است ترک بخورد یا عفونی شود که به عوارض جدی‌تری منجر می‌شود
  • اختلالات هورمونی: این مشکل بستگی به نوع کیست دارد اما ممکن است کیست تخمدان باعث اختلالات هورمونی شود که مشکلاتی مانند ناباروری، نامنظمی در دوره قاعدگی، یا باعث رشد موهای زائد شود

کیست تخمدان و یبوست در پریودی

یکی از خطراتی که کیست تخمدان در پی دارد، بر هم ریختن نظم پریود است. وجود کیست تخمدان در دوره قاعدگی می‌تواند دردهای پریودی را به‌مراتب افزایش دهد و منجر شود که فرد ناراحتی و درد زیادی در لگن و شکم خود احساس کند.

یبوست هم چنین است. یبوست دفع را دچار مشکل می‌کند و با فشار وارد کردن به معده و روده‌ها درد شدید دیگری را به دردهای پریودی می‌افزاید. پیشنهاد می‌کنیم که در دوران پریودی، دارو خاصی برای درمان این دو مصرف نکنید؛ چرا که تغییرات هورمونی در بدن شما به اوج خود رسیده است و نظارت یک متخصص الزامی می‌باشد.

سخن پایانی

در پایان این مقاله، می‌خواهیم تأکید کنیم که یبوست و کیست تخمدان دو مشکل جداگانه هستند، که هر کدام تأثیرات خود را بر روی سلامت و کیفیت زندگی افراد دارند. این دو مشکل، اگرچه علائم متفاوتی دارند، اما در برخی موارد می‌توانند با یکدیگر تداخل داشته باشند و باعث عوارض مشابه در بدن شوند. این تداخل می‌تواند تشخیص و درمان مناسب را دشوارتر کند. برای مدیریت بهتر این مشکلات، مهمترین نکته این است که به پزشک متخصص مراجعه کنید و تشخیص دقیق و درمان مناسب را از او دریافت کنید. تأخیر در تشخیص و درمان ممکن است به وضعیت شما ضرر بزند. به هیچ عنوان خودسرانه و بدون مشورت با پزشک کاری را انجام ندهید چون ممکن است وضعیت شما را بدتر کند. شما می‌توانید به کلینیک‌های ما مراجعه کنید تا پزشکان ما که سابقه طولانی در درمان کیست تخمدان و یبوست دارند شما را با استفاده از بهترین و مجهز‌ترین دستگاه‌ها معاینه کنند و بهترین درمان را برای شما تعیین کنند.