نویسنده: دکتر الهام هاشمی

کیست درموئید در تخمدان چپ، از علل تا درمان

کیست درموئید به عنوان یک توده مایع در تخمدان‌ها پدید می‌آید. کیست درموئید در تخمدان چپ به معنای وجود یک توده مایع موجود در تخمدان چپ زنان است. این توده ممکن است در دیوار تخمدان شکل گیرد و در بعضی موارد باعث عوارض و علائم متنوعی شود. این بیماری تأثیرات جدی بر روی سلامت زنان داشته و نیازمند توجه و مدیریت پزشکی مناسب است. عدم درمان و توجه به این نوع از کیست می‌تواند خطرات و عواقب جدی همچون عدم تولید تخمک، درد شدید و مشکلات هورمونی ایجاد کند.

بسیاری از خانم‌های مبتلا به این کیست ترجیح می‌دهند به بهترین دکتر زنان برای کیست تخمدان در تهران  مراجعه کنند زیرا تنها تشخیص دقیق و مدیریت کیست درموئید توسط پزشک باتجربه و متخصص میسر است. اگر شما یا کسی که می‌شناسید علائم مشابهی تجربه می‌کنید، بهتر است به پزشک زنان مراجعه کنید تا ارزیابی کامل صورت گیرد و در صورت لزوم تشخیص و درمان مناسب انجام شود.

فهرست مطالب

نشانه‌های کیست درموئید تخمدان چپ

علائم کیست درموئید تخمدان چپ ممکن است متنوع باشند و در برخی موارد این کیست‌ها بدون علائم خاصی وجود داشته باشند. اما در مواردی، ممکن است افراد به علائم زیر برخورد کنند:

درد شکمی: 

علاوه بر درد یا سوزش در تخمدان چپ، ممکن است درد شدیدی در ناحیه پایین شکم خود احساس کنید. این درد معمولاً در یک یا هر دو طرف شکم وجود دارد. 

تورم یا نفخ شکمی:

 افزایش اندازه تخمدان چپ به دلیل وجود کیست ممکن است باعث تورم و نفخ شکمی شود.

تغییرات در دوره قاعدگی: 

برخی از زنان ممکن است تغییرات در دوره قاعدگی خود از جمله: دوره‌های بیشتر یا نامنظم‌تر را تجربه کنند.

درد در زمان فعالیت جنسی:

 این کیست‌ها ممکن است در زمان رابطه‌های جنسی منجر به درد شوند.

خون‌ریزی غیرعادی: 

در بعضی موارد، کیست درموئید ممکن است باعث خون‌ریزی غیرعادی مانند خونریزی بین دوره‌های قاعدگی شوند.

آسیب به تخمدان:

 در موارد نادر، کیست‌ها ممکن است به تخمدان آسیب برسانند و باعث عوارض جدی مانند پارگی تخمدان شوند و درد شدید شکمی و خونریزی داخلی بوجود می‌آورد.

علل ایجاد کیست درموئید 

ایجاد کیست درموئید در تخمدان دلایل محتلفی دارد. این دلایل عبارتند از:

تغییرات هورمونی:

 تغییرات در تعادل هورمون‌ها می‌تواند به ایجاد کیست درموئید تخمدانی منجر شود. برای مثال، تغییرات در هورمون‌های تخمدانی می‌توانند باعث افزایش تولید توده‌های غیرطبیعی شده و کیست‌ها را بوجود بیاورند.

عوامل ژنتیکی:

 اگر در خانواده شما افرادی با تاریخچه کیست درموئید وجود داشته باشند، امکان بوجود آمدن کیست درموئید تخمدان در شما نیز بالا می‌رود. عوامل ژنتیکی می‌توانند نقش مهمی در ایجاد این بیماری ایفا کنند.

استفاده از داروهای تنظیم‌کننده هورمونی:

 برخی داروهای تنظیم‌کننده هورمون‌های تخمدانی، مانند داروهای استفاده شده در درمان نازایی، ممکن است باعث افزایش خطر ایجاد کیست درموئید در تخمدان شوند.

تغییرات در سیکل تخمک‌گذاری: 

عواملی مانند تغییرات ناگهانی در سیکل تخمک‌گذاری می‌توانند تخمدان‌ها را تحریک کرده و ایجاد کیست‌ها را تسریع کنند.

عوامل محیطی و رژیم غذایی: 

عوامل محیطی مانند استرس، تغییرات محیطی و نیز تغذیه نامناسب ممکن است تأثیراتی بر روی سیستم تخمدانی داشته باشند و به ایجاد کیست درموئید منجر شوند.

داروهای موثر در ایجاد کیست‌های‌ درموئید 

مصرف برخی داروهای هورمونی می‌تواند به نحوی تأثیرگذار باشد که احتمال ایجاد کیست درموئید تخمدان افزایش یابد. این داروها معمولاً به منظور تنظیم هورمون‌های تخمدان و رحم مصرف می‌شوند. این شامل موارد زیر می‌شود:

داروهای استیروئیدی: 

مصرف بلندمدت داروهای استیروئیدی (مانند پردنیزولون) ممکن است باعث تغییرات در تعادل هورمونی و تخمک‌گذاری غیرعادی شود.

داروهای تنظیم‌کننده هورمون‌های تخمدانی: 

برخی داروهای تنظیم‌کننده هورمون‌های تخمدانی به منظور افزایش تخمک‌گذاری و شانس باروری درمانی استفاده می‌شوند. این داروها ممکن است تعداد توده‌های تخمدانی را افزایش دهند و شامل کیست‌ها هم می‌شوند.

داروهای تنظیم‌کننده هورمون‌های رحمی: 

داروهای تنظیم‌کننده هورمون‌های رحمی (مانند داروهای محرک تخم‌گذاری) ممکن است تخمدان‌ها را تحریک کنند و ایجاد توده‌های تخمدانی را افزایش دهند.

انواع کیست درموئید تخمدان

انواع کیست درموئید در تخمدان به انواع خوش خیم و بد خیم تقسیم می‌شوند که با توجه به شرایط درون کیست‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • کیست درموئید ساده: این نوع کیست درموئید بیشترین شیوع را دارد و معمولاً بی خطر است. این کیست به صورت توده‌ای دارای مایع در داخل تخمدان تشخیص داده می‌شود.
  • کیست درموئید خونی: در این نوع کیست، خون درون توده کیست جمع می‌شود و می‌تواند باعث خونریزی و درد شدید شود.
  •  نحوه تشخیص کیست درموئید تخمدان
  • تشخیص کیست درموئید به وسیله یکسری فرآیند انجام می‌شود. این فرآیند شامل مراحل زیر است:
  • معاینه بالینی: پزشک با بررسی علائم و نشانه‌های شما، از جمله درد شکم، تورم تخمدان و تغییرات در دوره قاعدگی، به تشخیص کیست درموئید در تخمدان می‌رسد.
  • سونوگرافی: این روش تصویربرداری با فرکانس بالا است که برای تشخیص کیست درموئید استفاده می‌شود. با کمک سونوگرافی، تصاویر دقیق از تخمدان چپ و وجود هرگونه توده‌ها یا کیست‌ها به دست می‌آید.
  • آزمایش خون: برخی آزمایش‌های خون مانند: آزمایش هورمون‌های تخمدانی مثل FSH، LH و آزمایش CA-125 می‌توانند در شناسایی کیست درموئید استفاده شوند.
  • MRI: در برخی موارد، پزشک ممکن است MRI را برای تصویربرداری دقیق‌تر از تخمدان چپ استفاده کند. این روش معمولاً در مواردی که نتایج سونوگرافی مشخص نباشد، استفاده می‌شود.

راه‌های جلوگیری از کیست درموئید تخمدان

برای پیشگیری از کیست درموئید ، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

رژیم غذایی سالم:

مصرف یک رژیم غذایی سالم و متعادل که شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و منابع پروتئینی است، می‌تواند به کاهش خطر تشکیل کیست درموئید کمک کند.

ورزش منظم: 

ورزش منظم و فعالیت بدنی می‌تواند به بهبود عملکرد تخمدان‌ها و کاهش خطر تشکیل کیست درموئید کمک کند. فعالیت‌هایی مانند: پیاده‌روی، شنا، دوچرخه‌سواری و یوگا برای پیشگیری از کیست نیز مناسب هستند.

کاهش استرس:

 استرس می‌تواند تأثیر بدی بر سلامت تخمدان‌ها داشته باشد. برای کاهش استرس می‌توانید از تکنیک‌های تنفس عمیق، مدیتیشن، یوگا و ماساژ استفاده کنید.

مراقبت از سلامت تخمدان‌ها:

 داشتن یک سبک زندگی سالم، عدم مصرف مواد مخدر و نیکوتین، کنترل بیماری‌های مزمن مانند دیابت و بهداشت مناسب تخمدان‌ها می‌تواند به کاهش خطر تشکیل کیست درموئید کمک کند.

مصرف مکمل‌های غذایی:

 برخی مکمل‌های غذایی مانند ویتامین D، ویتامین C، آهن و روغن ماهی قدرت تخمدان‌ها را افزایش داده و خطر تشکیل کیست درموئید را کاهش می‌دهند. 

بررسی منظم:

 برای تشخیص زودهنگام کیست درموئید، باید بررسی‌های منظمی از جمله سونوگرافی تخمدان‌ها انجام دهید. این بررسی‌ها می‌توانند به شناسایی زودهنگام هرگونه تغییر در تخمدان‌ها کمک کنند و در صورت لزوم، درمان مناسب را شروع کنید.

خطرات کیست درموئید تخمدان چپ

خطرناکی یک کیست درموئید در تخمدان معمولاً به عواملی مانند: اندازه، نوع، و عوارض آن بستگی دارد. کیست‌های درموئید معمولاً بی‌خطر هستند و در اغلب موارد با درمان سریع بهبود می‌یابند. اما برخی موارد ممکن است خطرناک‌تر باشند، به عنوان مثال:

کیست درموئید پاره شده:

 اگر کیست درموئید در داخل تخمدان پاره شود، ممکن است باعث خونریزی داخلی شود که وضعیت جدی‌تری ایجاد می‌کند و نیاز به ترخیص و درمان فوری دارد.

کیست درموئید اندازه بزرگ:

 اگر اندازه یک کیست تخمدان چپ بسیار بزرگ شود، ممکن است فشار روی تخمدان یا اعضای مجاور ایجاد کند و عوارض جدی مانند: درد شدید شکمی یا خونریزی داخلی را ایجاد کند.

کیست درموئید تخمدان چپ و بارداری

این نوع کیست می‌تواند تأثیری بر باروری و بارداری داشته باشد. در برخی موارد، این کیست‌ها می‌توانند باعث عدم تخلیه تخمک از تخمدان شوند و در نتیجه باعث بروز مشکلات در باروری می‌شوند. علاوه بر این، کیست درموئید می‌تواند باعث تغییرات در تولید هورمون‌های تخمدانی شود که در مواقعی تأثیر منفی بر فرآیند تخمک‌گذاری و باروری می‌گذارد.

برعکس اکثر کیست‌های تخمدان که خودشان منشا هورمونی دارند، کیست‌های درموئید تاثیری در ترشح هورمون تخمدان ندارند. کیست درموئید مستقیم ترشح نمی‌کند و نمی‌تواند مستقیم بر روی ترشح هورمون‌ها دخیل باشد، همین عامل باعث می‌شود کیست‌های درموئید درمان دارویی نداشته باشند زیرا با داروهای ضدبارداری نمی‌توان این کیست را کوچک کرد. این نوع از کیست‌ها در خانم‌ها شایع است و باعث ایجاد مشکلی نمی‌شوند، سایز آن‌ها کوچکی بوده و بدون علامت نیز هستند. بنابراین، مشکل زمانی ایجاد می‌شود که کیست درموئید بزرگ یا در حال رشد باشد. در این صورت، کیست می‌تواند تخمدان را تحریک کرده و باعث پیچ خوردن آن و لوله رحمی شود. در چنین شرایطی، با درد ناگهانی در یک طرف بدن، لگن و حالت تهوع همراه است که باید سریع جراحی شود.

این کیست می‌تواند باعث کاهش قدرت باروری شود اما تنها علت این است که وقتی کیست تخمدان بزرگ می‌شود می‌تواند به بافت‌های مجاور آسیب وارد کرده و با فشارهای وارده بر اطراف تخمدان باعث از بین رفتن فولیکول‌های آن شود. بنابراین، باعث کاهش باروری می‌شود. اگر کیست درموئید کوچک باشد، سایز آن را می‌توان با انجام سونوگرافی‌های‌ مرتب کنترل کرد. 

بنابراین، در صورتی که کیست شناسایی شود و باعث مشکلات در باروری شود، درمان مناسب برای حذف یا کنترل کیست توسط پزشک تجویز می‌شود. این درمان ممکن است شامل داروها، جراحی لاپاروسکوپی یا دیگر راه‌های درمان باشد.
اگر زن باردار به کیست درموئید تخمدان چپ دچار شود، ممکن است مشکلات زیر رخ دهد:

خطر بروز تورم و التهاب در تخمدان:

 کیست درموئید می‌تواند باعث ایجاد التهاب در تخمدان شود که می‌تواند به آسیب رساندن به بافت تخمدان و کاهش عملکرد آن منجر شود.

خطر بروز تورم و درد شدید: 

کیست درموئید می‌تواند باعث تورم و درد شدید در تخمدان شود و می‌تواند مشکلاتی برای زنان باردار ایجاد کند.

خطر بروز عفونت: 

کیست درموئید ممکن است باعث ایجاد عفونت در تخمدان شود و می‌تواند به عفونت دستگاه تناسلی و تأثیر منفی بر باروری و بارداری داشته باشد.

خطر بروز مشکلات در رشد و تغذیه جنین: 

در صورتی که کیست درموئید باعث تغییرات در هورمون‌های تخمدانی شود، ممکن است رشد و تغذیه جنین تحت تأثیر قرار گیرد و باعث مشکلات در بارداری شود.

درمان کیست درموئید تخمدان چپ

درمان کیست درموئید به طور عمده به عواملی مانند: اندازه و نوع کیست، علائم مرتبط، و وضعیت سلامت کلی بیمار بستگی دارد. در بعضی موارد، کیست‌های درموئید نیاز به درمان دارند، در حالی که در موارد دیگر ممکن است نیازی به درمان نباشد و پزشک ممکن است تصمیم بگیرد به طور مداوم تغییرات کیست را نظارت کند.
درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

مشاوره پزشکی: 

ابتدا باید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید تا با انجام تست‌ها و اسکن‌های تصویری، نوع و اندازه کیست تعیین شود. این تشخیص به پزشک کمک می‌کند تا برنامه درمانی مناسب را تجویز کند.

نظارت و انتظار: 

در برخی موارد کیست‌های درموئید کوچک و بی‌خطر هستند و نیاز به درمان ندارند. پزشک ممکن است تغییرات کیست را نظارت کند و در صورت نیاز بلافاصله درمان را شروع کند.

داروها:

 در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهایی تجویز کند تا اندازه کیست کاهش یابد یا علائم مرتبط با آن کنترل شوند. این داروها معمولاً به شکل تنظیم‌کننده‌های هورمونی یا ضد التهاب‌ها تجویز می‌شوند.

جراحی: 

در مواردی که کیست بسیار بزرگ باشد، ممکن است عوارض ایجاد ‌کند، یا سلامت تخمدان‌ها یا نواحی اطراف تهدید کند،بنابراین، گاهی جراحی برای برداشتن کیست ممکن است بهترین راه‌حل باشد. این عمل جراحی معمولاً به عنوان لاپاروسکوپی (با استفاده از عمل جراحی کم‌ تهاجمی) انجام می‌شود.

داروهایی که برای درمان کیست درموئید تجویز می‌شوند

برای درمان کیست درموئید پزشک ممکن است داروهای مختلفی را تجویز کند. نوع دقیق دارو و رژیم وابسته به وضعیت و اندازه کیست، علائم مرتبط، و نیازهای بیمار است. برخی از داروهای معمولاً برای درمان کیست درموئید شامل موارد زیر می‌شوند:
 داروهای تنظیم‌کننده هورمون‌های تخمدانی: 
در برخی موارد، داروهایی که هورمون‌های تخمدانی را تنظیم می‌کنند که به عنوان درمان مورد استفاده قرار می‌گیرند. این داروها ممکن است به کاهش اندازه کیست کمک کنند.

داروهای ضد التهابی: 

داروهایی مانند ایبوپروفن ممکن است به عنوان درمان مکمل برای کاهش التهاب و درد مرتبط با کیست تجویز شوند.

داروهای تحریک تخمک‌گذاری: 

در برخی موارد، داروهایی که تخمک‌گذاری را تنظیم می‌کنند (مثل کلومیفن) به عنوان یک روش درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این داروها ممکن است به کاهش تشکیل کیست‌های جدید کمک کنند.

داروهای آنتی‌اسپاسمودیک:

 این داروها مانند مبورین ممکن است در مواجهه با دردهای شدید شکمی که به علت کیست درموئید ایجاد می‌شوند، تجویز شوند.

داروهای ضد بی‌خوابی: 

در بعضی موارد، داروهای ضد بی‌خوابی به عنوان درمان کمکی برای کنترل درد و ناراحتی ناشی از کیست درموئید مصرف می‌شوند.

عوامل موثر در اندازه کیست درموئید در تخمدان 

اندازه کیست درموئید تخمدان به عوامل مختلفی بستگی دارد و ممکن است تحت تأثیر عوامل زیر قرار بگیرد:

نوع کیست: 

نوع کیست می‌تواند تأثیر زیادی بر اندازه آن داشته باشد. برخی کیست‌ها به طور طبیعی بزرگ می‌شوند و سپس به خودی‌خود کوچکتر می‌شوند، در حالی‌که برخی دیگر ممکن است به مرور زمان بزرگتر شوند.

تاریخچه سلامتی: 

تاریخچه سلامتی شما، از جمله تاریخچه بیماری‌های تخمدانی یا تغییرات هورمونی، ممکن است تأثیرگذار باشد. برخی از شرایط به افزایش احتمال ایجاد کیست درموئید منجر می‌شوند.

عوامل ژنتیکی:

 در بعضی موارد، عوامل ژنتیکی می‌توانند نقش داشته باشند و بر اندازه کیست درموئید تأثیر بگذارند.

عوامل هورمونی:

تغییرات در سطح هورمون‌ها می‌توانند به افزایش ایجاد کیست درموئید منجر شوند. به‌طور مثال، عدم رشد هماهنگ بافت‌های تخمدانی ممکن است به ایجاد کیست‌ها منجر شود.

عوامل محیطی: 

برخی عوامل محیطی مانند استفاده از داروها، تغذیه نامناسب، یا عفونت‌های تخمدانی ممکن است به ایجاد کیست درموئید منجر شوند.

سن بیمار:

 افراد در سنین مختلف ممکن است در معرض خطرهای مختلفی برای ایجاد کیست درموئید قرار بگیرند. مثلاً، کیست‌های درموئید در تخمدان‌ها به طور معمول در دوران سنین بعد از بلوغ رخ می‌دهند.

عواقب عدم درمان کیست درموئید در تخمدان 

در ادامه، عواقب احتمالی عدم درمان کیست درموئید را بیان می‌کنیم:

افزایش اندازه کیست:

 کیست درموئید ممکن است به طور طبیعی بزرگ شود و با عدم درمان، اندازه آن ممکن است افزایش یابد. این ممکن است به عوارض مانند فشار بر تخمدان یا اعضای اطراف منجر شود.

درد و عدم راحتی: 

کیست درموئید بزرگ یا درمان نشده ممکن است به درد شکمی مزمن، نفخ شکمی، و عدم راحتی عمومی منجر شود.

خونریزی داخلی: 

در بعضی موارد، کیست درموئید تخمدان چپ ممکن است به دلیل ایجاد پارگی خونریزی داخلی ایجاد کنند. این موضوع به شدت جدی است و نیاز به تداخل پزشکی فوری دارد.

مشکلات تخمدانی: 

کیست درموئید می‌تواند تخمدان‌ها را تحت فشار قرار دهد و به عملکرد طبیعی آنها آسیب برساند. این ممکن است منجر به مشکلات در تخمک‌گذاری و باروری شود.

عوارض ناشی از کیست درموئید پاره شده:

 در برخی موارد، کیست درموئید پاره شده و ممکن است به تخمدان آسیب برساند و عوارض جدی مانند خونریزی داخلی و درد شدید شکمی ایجاد کند.

تشخیص تاخیری بیماری‌های جدی:

 کیست درموئید ممکن است علائمی مشابه بیماری‌های جدی‌تری مانند سرطان تخمدان داشته باشد. عدم درمان ممکن است به تشخیص دیرهنگام این بیماری‌ها منجر شود.

سخن پایانی

در پایان، مهم‌ترین نکته این است که اگر شما یا کسی که می‌شناسید مشکلی مرتبط با کیست درموئید در تخمدان چپ دارید، بهتر است بدون تأخیر به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما به شناسایی و مدیریت مناسب این مسئله کمک خواهد کرد تا عواقب جدی‌تری پیشگیری شود. از نظرات و توصیه‌های پزشک پیروی کرده و درمان را به دقت دنبال کنید. مراقبت از سلامتی تخمدان‌ها بسیار مهم است و می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی شما کمک کند.کلینیک پزشکی ما با داشتن پزشک زنان مجرب در این زمینه به شما کمک می‌کنند در کوتاه‌ترین زمان پروسه درمان خود را بگذرانید و سلامتی خود را به دست آورید.