آیا می‌دانید که درمان تخمدان پلی کیستیت ازطریق تغذیه مناسب، ورزش و داروهای توسط پزشک میسر است؟
آیا تا به حال با عبارت تخمدان پلی کیستیک مواجه‌شده‌اید؟ شاید برای برخی از شما این عبارت ناآشنا باشد، اما برای زنانی که با آن مبارزه می‌کنند، این کلمات ممکن است معنای ترس، نگرانی و بی‌تابی را داشته باشد. تخمدان پلی کیستیک یک اختلال هورمونی مرسوم در زنان است که می‌تواند باعث عدم تنظیم مناسب قاعدگی و افزایش وزن شود و ممکن است حتی به ناباروری منجر شود. همچنین تخمدان‌های پلی‌کیستیک می‌تواند علائمی چون رشد موهای زائد در مناطق نامناسب بدن، جوش‌های مزاحم و مشکلات دیگری را به دنبال داشته باشد که می‌تواند به شما احساس بدی نسبت به بدن و ظاهرتان بدهد. در این مقاله، به بررسی پیامد ها، مشکلات و راه‌های درمان این بیماری خواهیم پرداخت. همراه با ما باشید.
آنچه در این مقاله می خوانید:
درمان تخمدان پلی کیستیک نوع مقاوم به انسولین
برای درمان تخمدان پلی کیستیک به علائم زیر دقت کنید چون برای درمان باید بدانید که نوع تنبلی تخمدان یا تخمدان‌های چند کیسه ای تان چیست!
چاقی به‌خصوص چاقی شکمی: اگر تیپ بدنی نرمال یا به سمت چاق دارید دور شکم بیشتر از ۸۹ سانتی‌متر و اگر لاغر هستید بیشتر از ۸۲ سانت، چاقی به شمار میاد.
ولع زیاد به شیرینی
باوجوداینکه ورزش می‌کنید کاهش وزن ندارید یا به‌سختی وزن کم می‌کنید.
به‌راحتی سیر نمی‌شوید و میزان زیادی از برنج، سیب‌زمینی و کربوهیدرات می‌خورید تا احساس سیری کنید.
موقع گرسنگی یا دیر غذاخوردن دچار سرگیجه، لرزش و عصبانیت می‌شوید
اعضای نزدیک خانواده شما دیابت داشتند؛ مثل پدر، مادر، خواهر، برادر، خاله، دایی، مادربزرگ و پدربزرگ.
پشت گردن یا اطراف ران و بازوها لکه‌های تیره دارید
دلیل این اتفاق این است که وقتی غذا می‌خوریم قند خونمان بالا می‌رود بعد بدن انسولین ترشح می‌کند. حالا کار انسولین چیست؟ پایین آوردن قند خون. ولی مشکل کجاست؟! اینکه سلول‌ها نمی‌توانند از انسولینی که ترشح شده استفاده کنند. این باعث می‌شود که بدن فکر کند که قند خون ترشح نکرده و دوباره انسولین ترشح کند و منجر به افزایش انسولین در بدن می‌شود و در نتیجه این انسولین زیاد منجر به ایجاد کیست در تخمدان و تنبلی تخمدان شود.
روش درمانی تخمدان چند کیسه ای این نوع تخمدان‌های پلی کیستیک
مصرف شکر قند نبات و خوراکی‌هایی که این مواد داخلش به‌کاررفته را خیلی کم کنید: عامل اصلی مقاومت به انسولین مصرف زیاد شکر است. کیک‌های بیرونی، آبمیوه‌ها و سس‌ها همگی شکر دارند.
خوب بخواب: کمبود خواب ولع شما را به غذا بیشتر می‌کند و باعث پرخوری می‌شود بهترین زمان خواب ۱۱ تا ۷ صبح هست لازم نیست کار خیلی زیاد و سختی انجام دهید، هر شب فقط ۱۰ دقیقه زودتر به خواب بروید تا آرام‌آرام خوابتان تنظیم شود.
با شکم گشنه و ناراضی از غذا دست نکش: شما باید سیر شوید و از غذا راضی باشید برای همین بشقابتان را با سالاد (سبزی‌ها مختلف) پروتئین (حبوبات یا گوشت) کربوهیدرات (برنج یا نون و سیب) و چربی سالم (روغن‌زیتون و گردو) پر کنید.
کالری رو خیلی کم نکن؛ می‌دانستید وقتی خیلی کم می‌خورید به‌جای اینکه قند خونتان پایین بیاید برعکس بالاتر می‌رود. حالا چرا؟! چون کم خوردن باعث ترشح هورمون استرس در بدن می‌شود و بالارفتن این هورمون باعث افزایش قند و فشار و همه چه می‌شود.
از مکمل استفاده کنید؛ مکملی مثل منیزیم ولع به شیرینی را کم می‌کند.
ورزش کنید؛ ورزش مستقیماً بر روی مقاومت و انسولین تأثیر دارد برای اینکه بهترین نتیجه را از ورزش‌کردن بگیرید ورزشی را انتخاب کنید که از آن لذت می‌برید.
فستینگ؛ در ۲۴ ساعت شبانه‌روز ۸ تا ۱۰ ساعت چیزی نخورید. همان ساعاتی که خوابید جزو فستینگ حساب می‌شود و کافی است. مثلاً ۹ شب شام خوردید دیگر تا ۲ نصفه‌شب سراغ یخچال نروید به گوارش استراحت بدهید.
استرست را کم کن؛ استرس در درمان‌کردن تخمدان‌های چند کیسه ای یک عامل خرابکار است که نامرئی است. مثل بشقاب غذا یا مثل ورزش نمی‌توانید آن را ببینید؛ برای همین خیلی‌ها دست‌کم می‌گیرید ولی تا وقتی کنترل نشود هر کار دیگری بادهواست.
درمان تخمدان پلی کیستیک نوع آدرنال (استرس)
اولین علائم این است که با اینکه احساس خستگی می‌کنید و خمیازه می‌کشید اما خوابتان نمی‌برد.
بی‌دلیل اضطراب دارید در حال حاضر یا گذشته دچار افسردگی بوده‌اید.
زود عصبانی می‌شوید و حساس هستید.
چاقی شکمی دارید
برای اینکه انرژی داشته باشید به قهوه و کافئین وابسته‌اید
بالابودن این دو فاکتور در جواب آزمایش خون کورتیزول (CORTISOL) و DHEA.
اگر این علائم را داشتید احتمالاً تنبلی تخمدان نوع استرس یا آدرنال دارید که استرس و تنش روانی، فکری و جسمی این مسئله را تشدید می‌کند.
کارهایی که باید برای درمان در تخمدان چند کیسه ای نوع آدرنال بکنید:
کارهایی را انجام بدهید که به آرامشتان کمک می‌کند. ممکن است کسی با نقاشی آرام شود، کسی با رقص، با سفر با دورهمی با دوستان و...
در روز چنددقیقه‌ای را به انجام کارهایی بگذرانید که بهتان حس لذت می‌دهد.
یوگا انجام دهید.
مدیتیشن و ذهن‌آگاهی
۱۵ دقیقه تنفس عمیق شکمی به کاهش سریع کورتیزول کمک می‌کند.
مصرف ویتامین سی.
مصرف مکمل منیزیم (فرم سیترات یاگلیسینات) که بهترین مکمل هستند (برای خواب بهتر و کاهش استرس)
خواب‌بین ۱۱ تا ۷ صبح
مصرف مکمل امگا ۳
پیاده‌روی در هوای آزاد و جای خلوتی که احساس آرامش به شما می‌دهد.
تنظیم قند خون از طریق تغذیه
نکته: مکمل را سرخود استفاده نکنید و تحت‌نظر پزشک استفاده کنید.
درمان تخمدان پلی کیستیک نوع التهابی
برای درمان‌کردن تخمدان‌های چند کیسه ای ابتدا علائم زیر را بخوانید. با دانستن نوع بیماری میتوانید علائم را کنترل کنید.
مشکلات گوارشی مثل نفخ، اسهال، یبوست، سوءهاضمه و رفلاکس
همیشه دچار درد در بدن مثل درد مفاصل زانو، کمردرد و سردرد.
مشکلات پوستی مثل اگزما و پسوریازیس.
در خانواده شما بیماری خودایمنی، مثلم اس، لوپوس، کولیت زخمی و هاشیماتو وجود دارد.
سابقه آلرژی یا آسم دارید. دائماً خسته و بی‌حال هستید.
به‌طورکلی هر کسی که تخمدان‌های چند کیسه ای دارد؛ ذاتاً بدنش التهاب هم دارد اما خفیف.
فقط کافی است برای درمان در تخمدان چند کیسه ای نوع التهابی این کار را انجام بدهید :
آن عواملی که باعث التهاب بدنتان می‌شود را پیدا کنید و حذف کنید. از جمله شکر، روغن‌های گیاهی، صنعتی، کلزا، کانولا، آفتاب‌گردان، ذرت، لبنیات، گلوتن و الکل.
برای اینکه التهاب را کم کنید؛ اول شکر و هر خوراکی که داخل آن شکر وجود دارد را حذف کنید.
روغن‌زیتون و روغن کنجد را جایگزین کنید.
مصرف لبنیات گاوی را خیلی کم کنید. لبنیات معمولاً علائم تنبلی تخمدانی که از نوع التهابی باشد را بیشتر می‌کند. (در مورد لبنیات و گلوتن همه لازم نیست حذفش کنند زیرا باعث التهاب در بدن همه نمی‌شود.)
مصرف گندم و جو محدود کنید. گلوتن موجود در این مواد باعث درمان‌شدن تخمدان چند کیسه ای نمی‌شود. لازم نیست به طور کامل نان و همه خوراکی‌هایی که از گندم و جو درست می‌شوند را حذف کنید اما مصرفش را کمتر کنید.
مصرف شکر قند نبات و خوراکی‌هایی که با این‌ها درست شده‌اند را قطع کنید.
غذاهایی که به آنها حساسیت دارید را پیدا کنید با خوردن بعضی چیزها حالتان خوب نیست، جوش می‌زنید یا مشکل گوارشی پیدا می‌کنید. این مواد را پیدا کنید و دیگر نخورید ممکن است تخم‌مرغ، شاید سبزی‌ها، بادمجان و گوجه باشد که در هر فردی متفاوت است.
از روغن کمتر استفاده کنید روغن‌زیتون را به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید. غذاهای سرخ‌کرده فست‌فود را محدود کنید.
مشروب و سیگار التهاب زاست و باید مصرف آن قطع شود.
و نکته مهم حذف آن ماده غذایی که باعث التهاب در بدن می‌شود هزار برابر بیشتر از مکمل‌های تقویت سیستم ایمنی که برای درمان‌شدن تخمدان چند کیسه ای می‌خورید؛ اثر دارد.
ورزش چگونه به درمان تخمدان پلی کیستیک کمک می‌کند؟
ورزش منظم استرس را کمتر می‌کند و کاهش استرس باعث سلامت هورمون‌ها و برگشت پریود می‌شود. ورزش منظم مثل متفورمین باعث تنظیم قند خون و انسولین می‌شود که برای تنبلی تخمدان حکم دارو را دارد؛ التهاب را کمتر می‌کند که همه کسانی که تنبلی تخمدان دارند مقداری التهاب هم دارند. گردش خون به اندام‌های لگن را بهبود می‌دهد.
حالا چه ورزشی را باید انجام بدهیم؟! مهم نیست که چه ورزشی بکنید مهم تداوم است، ورزشی که دوست دارید. پس ورزش موردعلاقه‌تان را حداقل ۴ روز در هفته انجام بدهید.
اما سه ورزشی که خیلی به درمان‌شدن تخمدان چند کیسه ای افراد کمک می‌کند این‌ها هستند: پیاده‌روی، یوگا پیلاتس.
نکته مهم این است که هر ورزشی که انتخاب کردید سنگین نباشد. یعنی بیشتر از یک ساعت انجام ندهید و آن‌قدر شدید نباشد که نتوانید حین ورزش حرف بزنید.
چرا بعضی‌ها برای بهبود و درمان تخمدان پلی کیستیک باید لبنیات را حذف کنند؟
در درمان‌کردن تخمدان چند کیسه ای بعضی‌ها فکر می‌کنند که لبنیات التهاب است و تخمدان چند کیسه ای را بدتر می‌کند. پروتئین کازئین A در شیر وجود دارد که بعضی آدم‌ها به این پروتئین حساسیت دارند و باعث التهاب در بدنشان می‌شود. پس شما اگر به لبنیات حساسیت ندارید لزومی ندارد مصرفش را قطع کنید. علاوه‌برآن لبنیات تخمیری یا Fermented برای pcosها حتی اثر ضدالتهابی هم دارد.
چطور بفهمیم که حساسیت داریم؟!
اگر با خوردن لبنیات دچار جوش و یا جوش‌هایتان بدتر می‌شود
نفخ می‌کنید یا مشکلات گوارشی برایتان پیش می‌آید
استفاده از لبنیات ارگانیک‌تر برای کسانی که به لبنیات حساسیت دارند، به طور مثال پنیر لیقوان و لاکتیکی در مقایسه با پنیر خامه‌ای افزودنی‌های کمتری دارد و انتخاب بهتری است.
حتی اگر به لبنیات حساسیت دارید و علائمتان بدتر می‌شود این را بدانید که شما نسبت به همه انواع لبنیات حساس نیستید و ممکن است به شیر حساس باشید و پنیر برایتان مشکلی نداشته باشد و باز هم اگر به همه لبنیات (ماست، شیر، پنیر و دوغ) حساسیت دارید، به‌احتمال خیلی زیاد نسبت به لبنیات گوسفندی حساسیت ندارید، پس ماست و پنیر گوسفند را جایگزین کنید. خطر کامل حذف کامل لبنیات خطر پوکی‌استخوان را زیاد می‌کند
آیا درمان تخمدان پلی کیست یک با دارو امکان‌پذیر است؟
بله، درمان‌کردن تخمدان‌های چند کیسه ای (PCOS) با داروها امکان‌پذیر است و معمولاً به‌منظور کنترل علائم و تقویت تعادل هورمونی در بدن انجام می‌شود. داروها می‌توانند به چندین نحو در مدیریت PCOS کمک کنند:
کنترل دوره‌های قاعدگی نامنظم: داروهای تنظیم‌کننده دوره‌های قاعدگی مانند داروهای ضد انسولین (مانند متفورمین) و داروهای تنظیم هورمون‌های جنسی (مثل تری‌سایکلین) ممکن است برای کنترل دوره‌های نامنظم و علائمی مانند ترشحات غیرعادی و خونریزی‌های زیاد مفید باشند.
کاهش علائم هورمونی: برخی از داروها می‌توانند به کاهش علائم مرتبط با PCOS کمک کنند. برای مثال، داروهای ضد اندروژن ممکن است به کاهش رشد موهای غیرمطلوب در صورت و بدن کمک کنند.
افزایش باروری: درصورتی‌که PCOS با مشکلات باروری همراه باشد، داروهای تنظیمی هورمونی ممکن است برای بهبود فرصت‌های باروری درمانی تجویز شوند.
کاهش مقاومت به انسولین: متفورمین یک داروی ضد انسولین است که می‌تواند به بهبود مقاومت به انسولین و کاهش سطح گلوکز خونی کمک کند.
برای درمان درون تخمدان‌های چند کیسه ای (PCOS)، معمولاً از داروهای متفاوتی استفاده می‌شود، داروی کنترل گلوکز خون و داروهای تنظیمی هورمونی برای کنترل علائم و مشکلات مرتبط با PCOS تا داروهای باروری برای افزایش فرصت‌های باروری. در زیر، نمونه‌هایی از داروهای معمولاً استفاده شده برای درمان‌کردن تخمدان‌های چند کیسه ای آورده شده است:
- ♦متفورمین (Metformin) : برای کاهش مقاومت به انسولین و بهبود کنترل گلوکز خون و همچنین بهبود دوره‌های قاعدگی نامنظم تجویز می‌شود.
- ♦تری‌سایکلین (Tricyclen) و داروهای تنظیمی هورمونی دیگر: این داروها برای کنترل دوره‌های قاعدگی نامنظم و بهبود علائم هورمونی PCOS مورداستفاده قرار می‌گیرند.
- ♦کنتراسپتیوها (قرص‌های ضدبارداری): این داروها ممکن است برای کنترل دوره‌های قاعدگی نامنظم و علائم هورمونی تجویز شوند. به‌عنوان‌مثال، قرص‌هایی که ترکیباتی از اتروژن و پروژسترون دارند.
- ♦لتروزول (Letrozole) و کلومیفن (Clomiphene) : این داروها برای افزایش فرصت‌های باروری در زنان با مشکلات باروری مرتبط با PCOS تجویز می‌شوند.
- ♦داروهای ضد اندروژن: به‌عنوان‌مثال، سپیرونولاکتون (Spironolactone)، برای کاهش علائم مرتبط با افزایش هورمون‌های آندروژن (هورمون‌های جنسی مردانه) مانند رشد موهای غیرمطلوب و جوش.
- ♦پروژسترون (Progesterone) : برای تنظیم دوره‌های قاعدگی نامنظم و کاهش روزهای قاعدگی طولانی و خونریزی شدید تجویز می‌شود.
- ♦ سیپروترون هیپو کامپاند: که همچنین به نام سپیرونولاکتون (Spironolactone) شناخته می‌شود، یکی از داروهایی است که برای درمان‌کردن تخمدان‌های پلی‌کیستیک (PCOS) مورداستفاده قرار می‌گیرد. این دارو به‌عنوان یک داروی ضد اندروژن (دارویی که به کاهش علائم مرتبط با افزایش هورمون‌های آندروژن مانند تستوسترون کمک می‌کند) عمل می‌کند.
این دارو ممکن است به کنترل جوش و چربی پوست کمک کند، زیرا آندروژن‌ها می‌توانند این علائم را تشدید کنند. همچنین به کاهش علائم هورمونی PCOS کمک کند، از جمله علائم شدید دوره‌های قاعدگی نامنظم.
چه زمانی باید با دارو توسط پزشک به درمان تخمدان پلی کیستیک بپردازید؟
زمانی که به درمان در تخمدان‌های چند کیسه ای (PCOS) نیاز دارید، به واقعیت‌های مختلفی بستگی دارد، از جمله شدت علائم شما، مشکلات بهداشتی و باروری و توصیه‌های پزشکتان.
اگر دوره‌های قاعدگی شما بسیار نامنظم و برای شما مشکل‌ساز است و یا شما دارای مشکلاتی مانند خونریزی شدید یا درد شدید در دوره‌های قاعدگی هستید، پزشک ممکن است به شما داروهای تنظیم‌کننده دوره قاعدگی تجویز کند.
اگر شما مشکلات باروری دارید و برای باروری نیاز به کمک پزشکی دارید، درمان‌های مرتبط با باروری ممکن است به شما تجویز شود. این معمولاً شامل داروها، تکنیک‌های مداخله‌ای (مانند بارورسازی مصنوعی یا تخمک‌گذاری مصنوعی) و یا مشاوره برای مدیریت باروری است.
اگر علائم هورمونی PCOS مانند رشد موهای غیرمطلوب در صورت و بدن یا جوش شدید باشد، پزشک ممکن است داروهای تنظیم هورمونی یا داروهای ضد اندروژن تجویز کند.
اگر مقاومت به انسولین و افزایش سطح گلوکز خون (قند خون) دارید یا در معرض خطر دیابت نوع ۲ قرار دارید، پزشک ممکن است داروهای مثل متفورمین را تجویز کند تا به کنترل گلوکز خون کمک کند.
اگر دارای اضافه‌وزن هستید و می‌خواهید وزن خود را کاهش دهید تا به بهبود علائم PCOS کمک کنید، پزشک و متخصص تغذیه می‌توانند به شما برنامه تغذیه و ورزش مناسبی توصیه کنند.
درمان کیست تخمدان پلی کیستیک
در درمان درون کیست در تخمدان در افراد با تنبلی تخمدان، تنظیم دوره‌های تخمک‌گذاری مهم است. داروهای تنظیم‌کننده دوره ممکن است به کار روند تخمک‌گذاری و تغییرات دوره‌های قاعدگی کمک کنند. نظارت پزشکی مداوم با تست‌های خونی و امکانات تصویربرداری برای ارزیابی تخمدان ضروری است.
درمان‌کردن کیست چند کیسه ای و علائم مرتبط با تنبلی تخمدان، مانند عدم تخمک‌گذاری و مشکلات بارداری، نیز انجام می‌شود. همچنین، تغذیه سالم و فعالیت بدنی منظم در کنترل وزن و بهبود تنبلی تخمدان کمک می‌کنند. برنامه درمانی باید با مشورت پزشک تنظیم شده و مطابق وضعیت فرد باشد.
سخن آخر
تصمیم به شروع درمان تخمدان پلی کیستیک همیشه باید با مشورت با پزشک شما گرفته شود. او می‌تواند وضعیت شما را ارزیابی کرده و بر اساس نیازهای شما، برنامه درمانی مناسبی تعیین کند. همچنین، توصیه می‌شود به دلیل اهمیت و حساسیت زیاد این مشکل و ناراحتی در انتخاب پزشک خود دقت کنید و نیز طول درمان را جدی گرفته و به طور منظم با پزشک خود ملاقات کرده و تغییرات و عوارض ممکن را به وی اطلاع دهید تا برنامه درمانی خود را بهبود بخشید که در این راستا میتوانید از پزشکان مجموعه ما در جهت درمان تخمدان پلی کیستیک مشاوره بگیرید.
درمان پلی کیست یک فرصت بزرگ برای بهبود کیفیت زندگی و سلامتی است. با مشورت و همکاری با پزشکان و متخصصان مربوطه، میتوانید به کاهش علائم ناخواسته، مدیریت دوره‌های قاعدگی و افزایش فرصت‌های باروری دست پیدا کنید. از طریق تغذیه مناسب، ورزش منظم و در صورت لزوم، داروهایی که توسط پزشک تجویز شده، میتوانید به کنترل وضعیت PCOS بپردازید. برای شروع درمان، میتوانید به‌راحتی با پزشکان کلینیک ما مشورت کنید.