علائم سرطان رحم و تخمدان؛ تشخیص دقیق علائم برای پیشگیری از بدخیمی‌ها
سرطان های رحم و تخمدان از سرطان های شایع در بانوان کشور ما و تمام دنیاست. دانستن علائم سرطان رحم و تخمدان و تشخیص و درمان سریع این بدخیمی ها می تواند به درمان بهتر و کامل آن کمک بکند. تشخیص دیر هنگام و غفلت از پیگیری علائم مشکلات زنان و به ویژه بدخیمی در دستگاه تناسلی می تواند منجر به عواقب ناگواری مثل گسترش سرطان به بقیه نقاط بدن و یا مشکلات جدی مثل نازایی شود و یا نیاز به جراحی های سنگین، رادیوتراپی و شیمی درمانی داشته باشد.
معمولا شایع ترین نوع سرطان دیواره داخلی رحم و بافت پوشاننده دیوار رحم است که به آن آندومتر گفته می شود. در واقع همان بافتی است که موقع خونریزیهای ماهانه ریزش می کند و دوباره تشکیل می شود. این دیواره به علل مختلف می تواند دچار بدخیمی شود و سرطان ایجاد کند.
سرطان آندومتر معمولاً با خونریزی غیرطبیعی یا خونریزیهای عادت ماهیانه ظاهر می شود. باید در هر زن یائسه با علائم خونریزی و در زمان قبل از یائسگی با تغییر در الگوی قاعدگی معمول این سرطان وجود داشته باشد. به ندرت، زنان بدون علامت می توانند با اسمیر غیرطبیعی پاپانیکولا (پاپ) ظاهر شوند که سلولهای غده آندومتر غیرطبیعی یا بدخیم را آشکار می کند.
سرطان تخمدان معمولا علامت ندارند ولی علائمی مثل یبوست، افزایش حجم شکم، باد کردن شکم، آروغ زدن، مشکلات در خونریزی در هنگام سکس و ... می تواند از علائم سرطان تخمدان باشد.
سلولهای مختلفی می توانند دچار سرطان شوند و انواع مختلف سرطان مانند لیومیوسارکوم، فیبروسارکوم وجود دارد.
از کجا بفهمیم سرطان رحم داریم. تشخیص سرطانهای رحم و تخمدان کاری بسیار تخصصی است و از آنجاییکه علائم سرطان رحم بدخیم بسیار متعدد و مختلفی است حتما اگر علائم سرطان رحم و تخمدان را در خود مشاهده می‌کنید و دغدغه این را دارید که به این بیماری مبتلا هستید و علائم مشکوکی را تجربه می کنید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید تا با اقدامات تشخیصی درمانی، سونوگرافی این نگرانی ها را برطرف کنید.
سرطان آندومتر از بافت غدد داخلی رحم بوجود می آید. سرطان آندومتر شایع ترین بدخیمی زنان و چهارمین بدخیمی شایع در زنان در ایالات متحده است. در سال 2018 ، تخمین زده می شود که بیش از 63000 زن مبتلا به این بیماری تشخیص داده می شوند و بیش از 11000 زن بر اثر بیماری می میرند.
سرطان آندومتر یک بیماری ناهمگن است که از نظر بیولوژیکی دارای دو گونه متفاوت است و دو شیوه متفاوت برای منشاء آن وجود دارد.
شایع ترین آن (بافت شناسی اندومتریوئید درجه 1 یا 2) علائم خونریزی را در مراحل اولیه ایجاد می کند و در اکثر موارد قابل درمان است. عوامل خطرساز برای این زیرگروه کم خطر به خوبی شناخته شده و با افزایش استروژن های در گردش در ارتباط است، این عوامل خطرساز شامل چاقی، تخمک گذاری مزمن، درمان جایگزینی استروژن (بدون پروژسترون) و استفاده از تاموکسیفن خواهد بود.
زیرگروه پرخطر، تعداد کمتری از بدخیمی های اندومتر را تشکیل می دهند. این تومورهای (اندومتریوئید درجه 3، سلول شفاف و سرطان سروز پاپیلاری) هیچ ارتباطی با افزایش استروژن های در گردش ندارند. در عوض ، به نظر می رسد که آنها خود به خود و بدون عوامل خطر مشخص رخ می دهند. این تومورها زود متاستاز می دهند و تعداد نامتناسبی از مرگ و میرها را شامل می شوند.
از کجا بفهمیم سرطان رحم داریم، معاینه فیزیکی کامل، اولین قدم در ارزیابی زنان مشکوک به سرطان آندومتر است. بررسی دستگاه تناسلی خارجی، بررسی دوتایی و راست واژن ضروری است.
در موارد پیشرفته بیماری، بزرگ شدن غدد اینگوینال و سوپراکلاویکولار هنگام لمس آنها می تواند یک نشانه باشد. بیوپسی آندومتر را می توان با خیال راحت و به راحتی در مطب در اکثر بیماران انجام داد. حساسیت و توجه به تشخیص سرطان آندومتر به اتساع و کورتاژ (D&C) نزدیک می شود و از هزینه و عوارض یک عمل جراحی جلوگیری می کند. گاهی اوقات ، D&C زمانی ضروری است که بیوپسی در مطب به دلیل تنگی دهانه رحم یا ناراحتی بیمار امکان پذیر نباشد.
در صورت تأیید سرطان آندومتر، بررسیهای بیشتری برای بهینه سازی برنامه درمانی، از جمله اشعه ایکس قفسه سینه برای رد بیماری متاستاتیک مورد نیاز است. دیگر روشهای تشخیصی ممکن است بر اساس عوامل خطر بیمار متفاوت باشد و معمولاً شامل اسکن توموگرافی کامپیوتری سی تی شکم و لگن و آنتی ژن سرطان سرم CA 125 است.
سرطان تخمدان شامل یک گروه ناهمگن از بدخیمی است که از انواع مختلف سلول های تشکیل دهنده تخمدان ناشی می شود. برآورد می شود که امسال 22000 زن در ایالات متحده تشخیص داده شوند و 14000 زن نیز بر اثر سرطان تخمدان جان خود را از دست بدهند.
- زیرگونه اپیتلیال
تقریباً 90٪ از بدخیمی های تخمدان به عنوان سرطان های تخمدان اپیتلیال طبقه بندی می شوند. این سرطان ها شامل اپیتلیوم پوشاننده تخمدان می شوند اما لزوماً در آنجا بوجود نمی آیند. سرطان تخمدان شایع ترین بافت شناسی است و تصور می شود که ناشی از ضایعات سروز داخل اپیتلیال لوله ای (STIC ) در لوله فالوپ است که ممکن است در سطوح تخمدان و صفاق کاشته شود و رشد کند. در نتیجه، واژه سرطان تخمدان اپیتلیال شامل سرطان لوله فالوپ ، تخمدان و پوشش صفاق است.
خطر سرطان تخمدان اپیتلیال با افزایش سن افزایش می یابد و بیشتر در زنان یائسه رخ می دهد. تومورهای اپیتلیال که احتمال بدخیم شدن در آنها پایین تر است (سرطان تخمدان مرزی) و نسبت به همتایان تهاجمی خود کمتر تهاجمی هستند، در زنان جوان دیده می شوند و اغلب در تشخیص به تخمدان محدود می شوند.
- زیرگروه ژرم سل ها
تومورهای سلولهای زایا 3 درصد از تمام سرطانهای تخمدان را تشکیل می دهند و ساختارهای جنینی یا جفتی در حال توسعه را تجدید می کنند. سرطان تخمدان ژرم سل می تواند در زنان در هر سنی رخ دهد، اما تقریباً 80 درصد از این موارد در زنان زیر 30 سال تشخیص داده می شود.
طناب جنسی - زیرگروه استرومال
تومورهای طناب جنسی - استرومایی ، که تشدید می شوند برای 1 تا 2 درصد از همه سرطان های تخمدان، در بافت همبند ایجاد می شود و استرومای تخمدان را پشتیبانی می کند .
این تومورها به طور کلی کمتر تهاجمی هستند و اغلب هورمون های استروئیدی از جمله استروژن، پروژسترون و تستوسترون تولید می کنند. برخی از بیماران مبتلا به تومورهای تولید کننده هورمون، با علائم و نشانه های اضافی استروئیدها مانند خونریزی واژینال یا هیپرآندروژنیسم همراه هستند.
مهمترین عامل خطر سرطان تخمدان سابقه خانوادگی است. سندرم های سرطان در خانواده تقریباً ده درصد از کل سرطان های تخمدان را شامل می شوند. سندرم ارثی سرطان پستان-تخمدان، (ژنهای BRCA-1 و BRCA-2 ) بزرگترین عامل ایجاد سرطان تخمدان خانوادگی هستند.
سن بالا، دوران قاعدگی زودهنگام و یائسگی دیرهنگام نیز با افزایش خطر همراه است. استفاده از قرص های ضد بارداری خوراکی، بستن لوله ها و هیسترکتومی محافظ هستند. سرطان تخمدان معمولاً از طریق ریختن سلولی در حفره صفاقی و به دنبال آن کاشت در صفاق، دیافراگم یا امنتوم گسترش می یابد. همچنین ممکن است از طریق سیستم لنفاوی ، معمولاً به غدد لنفاوی لگن و پاراآئورت منتشر شوند.
متأسفانه اکثر بیماران مبتلا به سرطان تخمدان اپیتلیال علائم کمی دارند یا هیچ علائمی ندارند تا زمانی که این بیماری متاستاز داده شود.
علائم سرطان رحم و تخمدان اپیتلیال آشکار معمولاً مربوط به افزایش بار تومور داخل شکمی و آسیت است. علائم معمولا شامل خستگی، نفخ، تورم یا درد شکم، سیری زودرس، تکرر یا فوریت ادرار، تغییر عادات روده، کاهش یا افزایش وزن بدون دلیل، یا تنگی نفس می باشد.
برعکس، تومورهای مرزی، سلولهای زایا و طناب استرومال جنسی اغلب در زمان تشخیص به تخمدان محدود می شوند. آنها ممکن است در ظاهر بسیار بزرگ باشند و علائم مرتبط ممکن است مربوط به حجم عمده تومور باشد. این توده ها گاه در حین غربالگری معاینه لگن تشخیص داده می شوند.
به طور معمول، بیماران خود توده را احساس می کنند یا به دلیل پیچ خوردگی پیوست یا پارگی تومور دچار درد شکمی می شوند.
معاینه فیزیکی کامل اولین قدم در تشخیص علائم سرطان رحم و تخمدان است که شامل معاینه شکمی ، معاینه دوساله و معاینه راست واژن است. یافته هایی مانند توده ثابت لگن ، ندولار بودن کیسه روده ، آسیت یا ندولتال اومنتال ممکن است به روشن شدن وسعت بیماری و آماده شدن برای برنامه ریزی درمان کمک کند. برای تشخیص میزان بیماری و حذف سایر علل ایجاد توده ضایعه ای، کارسینوماتوز یا آسیت، انجام آزمایشات بیشتر ضروری است.
سی تی اسکن شکم و لگن با کنتراست داخل وریدی و دهانی بار تومور را مشخص می کند. سونوگرافی ترانس واژینال باعث بهبود خصوصیات مورفولوژیکی توده های لگن می شود. اشعه ایکس قفسه سینه یا CT ممکن است افیوژن پلور یا درگیری ریوی را نشان دهد. مطالعات دیگر ممکن است بر اساس عوامل خطر و علائم بیمار در هنگام مراجعه انجام شود
سرطان دهانه رحم در محل دهانه رحم ایجاد می شود و اغلب از دیسپلازی یا کارسینوم درجا ناشی می شود (نئوپلازی داخل اپیتلیال رحم سرطان سلول سنگفرشی 70 درصد و آدنوکارسینوم 25 درصد سرطان های دهانه رحم را شامل می شود.
در سال 2018 بیش از 13000 زن تشخیص داده می شوند و بیش از 4000 زن بر اثر سرطان دهانه رحم خواهند مرد مهمترین عامل خطر برای سرطان پیش تهاجمی یا تهاجمی دهانه رحم عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است.
DNA HPV تقریباً در همه سرطان های دهانه رحم تشخیص داده می شود، در حالی که زیرگروه های HPV 16 ، 18 ، 31 و 33 بیشتر شناخته می شوند. 17 سایر عوامل خطر شناخته شده عبارتند از: سرطان دهانه رحم عمدتا با تهاجم موضعی و متاستاز لنفاوی گسترش می یابد. شایع ترین محل های متاستاتیک شامل واژن ، پارامتریوم و غدد لنفاوی لگن می باشد.
تغییرات پیش سرطانی دهانه رحم به ندرت علائم ایجاد می کند و عموماً با معاینه لگن و غربالگری پاپ اسمیر تشخیص داده می شود.
علائم معمولاً تا زمانی که ضایعات سرطانی نشوند و به استرومای زیرین دهانه رحم حمله نکنند، ظاهر نمی شوند. لکه بینی واژینال پس از زایمان ممکن است یکی از اولین علائم سرطان رحم بدخیم باشد. در نهایت، توده تومور بزرگ شده و عروق می تواند زخم شود و منجر به درد، خونریزی واژن واژن یا ترشحات شدید واژن شود.
در پاسخ به این پرسش که از کجا بفهمیم سرطان رحم داریم باید بگوییم سرطان دهانه رحم ممکن است در مراحل اولیه با غربالگری پاپ اسمیر یا شناسایی ضایعات بزرگتر در معاینه تشخیص داده شود. بیمارانی که پاپ اسمیر آنها نشان دهنده ناهنجاری های سیتولوژیکی است که نشان دهنده ضایعات درجه بالا است، در معرض ابتلا به سرطان تهاجمی هستند و نیاز به آزمایش تشخیصی بیشتر با کولپوسکوپی دارند.
روشهای تخلیه نباید بدون معاینه کامل کولپوسکوپی انجام شود. کولپوسکوپی یک روش ارزیابی بصری دهانه رحم از نظر ناهنجاری ها است. کولپوسکوپ یک وسیله بزرگنمایی است که به بررسی دهانه رحم کمک می کند. فیلترهای نوری و محلول های رنگ آمیزی به صورت ترکیبی برای تشخیص دیسپلازی دهانه رحم استفاده می شود.
بیوپسی از ضایعات غیرطبیعی ظاهر شده و مدیریت راهنما گرفته می شود. ضایعات پیش تهاجمی طبق دستورالعمل انجمن کولپوسکوپی و آسیب شناسی دهانه رحم (ASCCP) آمریکا اداره می شود. مرحله بندی سرطان دهانه رحم با معیارهای FIGO با استفاده از معاینه فیزیکی و تعداد محدودی از مطالعات تشخیصی (جدول 5) تعیین می شود.
219 معاینه لگنی برای ارزیابی اندازه تومور و درگیری واژن یا پارامتری ضروری است. علاوه بر این ، متاستاز لنفاوی در سرطان پیشرفته دهانه رحم شایع است و ارزیابی غدد لنفاوی کشاله ران و فوق کلاویکولی مهم است. اشعه ایکس قفسه سینه ممکن است متاستاز ریوی را مشخص کند.
بنابراین در پاسخ به این پرسش که از کجا بفهمیم سرطان رحم داریم باید گفت در صورت مشکوک بودن به انسداد حالب یا درگیری مثانه، ممکن است پیلوگرام وریدی انجام شود. آزمایش تحت بیهوشی با سیستوسکوپی و پروکتوسکوپی ممکن است برای تایید گسترش لگن مفید باشد.
سی تی یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI ) شکم و لگن (با کنتراست دهانی، راست روده و داخل وریدی) یا توموگرافی گسیل پوزیترون برای ملاحظات مرحله ای در نظر گرفته نشده است، اما ممکن است امکان ارزیابی کامل تر دخالت تومور را برای برنامه ریزی درمان فراهم آورد.
سرطان رحم و تخمدان از سرطان های رایج است و علائم سرطان رحم بدخیم اگر به موقع شناسایی شود، قابل درمان است. مراقبتهای دوره ای و غربالگری های مختلف در مورد دستگاه تناسلی و مشکلات زنان از اهمیت بسیار ویژه ای برخودار است و حتی اگر هیچگونه علائم سرطان رحم و تخمدان ندارید بهتر است از شروع دوران بلوغ و باروری حتما تحت نظر پزشک زنان باشید.
برای درمان می توایند به مراکز تخصصی ما مراجعه کرده و از کمک متخصصین ما استفاده کنید.