علت تیرگی واژن در بارداری؛ نوسانات هورمونی ناشی از باروری عامل اصلی تغییرات واژن
بارداری منجر به تغییرات بسیاری در بدن فرد میشود و این یک واقعیت است. تغییرات مرتبط با بارداری شامل شکم در حال بزرگ شدن تا افزایش سایز کفش همگی تغییراتی محتمل است. علت تیرگی واژن در بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی و همچنین همپوشانی مسیر ساخت این هورمونها با پیش سازهای هورمونهای محرک رنگدانه‌های پوستی است که تجربه ناگوار در طول بارداری محسوب میشود. واژن در این دوران با تغییرات متعددی مواجه است که تیره شدن یکی از آنها است. این تغییرات به کابوسی برای مادران تبدیل شده و آنها را به یافتن راه حلی برای سفید کردن واژن وا می‌دارد.
با بالا رفتن سن موارد متعددی در بدن دچار تغییر میشوند. اما چیزی که احتمالاً تغییراتش دور از انتظارات ماست، تغییرات مشهود در رنگ پوست نواحی دستگاه تناسلی افراد است.
همچون هر تغییر دیگری، این مسئله معمولاً یک شبه بروز نمیکند. در عوض فرایندی تدریجی است - در واقع آنقدر تدریجی است که ممکن است بلافاصله متوجه آن نشوید.
باید بگوییم این کاملاً طبیعی است که رفته رفته و با بالا رفتن سن فرد پوست لابیا، کیسه بیضه و مقعد تیره تر از سایر نواحی بدن بشود. این تیرگی واژن اصطلاحاً هایپرپیگمانتاسیون نامیده میشود.
طبق تحقیقات صورت گرفته، پوست ناحیه تناسلی در اکثر افراد پس از بلوغ، تیره‌تر از سایر نواحی خواهد بود. از سوی دیگر علت تیرگی واژن در بارداری نیز کاملاً طبیعی است.
موارد دیگری نیز وجود دارد که بارداری موجب پدیداری تیرگی در فرد میشود. ملاسما، لک بارداری یا کلاسما: این لک که به طور معمول در طی بارداری فرد پدیدار میشود، به طور معمول صورت، گردن و قفسه سینه را درگیر می‌کند. نمونه دیگری که در بارداری برای زنان رخ میدهد، خط تیره‌ای که در وسط شکم بروز می‌کند و تقریبا تمام زنان باردار را درگیر می‌کند.
از سوی دیگر در برخی از زنان ممکن است که در نواحی چین دار بدن از جمله کشاله ران شاهد نواحی تیره باشیم، که اصطلاحاً به این تیرگی‌ها آکانتوزیس نیگریکانس گویند. این بیماری معمولاً در زنانی که سابقه مقاومت به انسولین در خودشان یا بستگانشان وجود دارد، یا دیابت بارداری یا سندرم تخمدان پلی کیسیتیک دارند، در دوران بارداری پوششی مخملی و تیره رنگ و قهوه‌ای ایجاد می‌کند.
تیره شدن بیکینی در بارداری معمولاً ناشی از یکی از این عوامل است:
1- نوسانات هورمونی در طی باروری و شیردهی:
ملانوسیت‌ها به عنوان سلول‌های خاص تولید کننده ملانین در پوست شناخته میشوند. در اندام‌های تناسلی این سلول‌های ملانوسیت ها نسبت به هورمون ها حساسیت ویژه‌ای دارند و رفته رفته ناحیه تناسلی تیره‌تر میشود.
این مسئله به ویژه در دوره بلوغ، باروری یا به طور کلی با افزایش سن محتمل است. مثلاً هورمون استروژن قادر است سطح رنگدانه را در پوست نواحی خاصی از اندام تناسلی از جمله لابیا و یا در نوک سینه، مقعد و اطراف آن و آرئول فرد به میزان قابل توجهی افزایش دهد و آن را تیره‌تر از میزان عادی نماید.
طی دوره بلوغ و باروری، به دلیل افزایش میزان هورمون استروژن بر رنگدانه‌های نواحی نامبرده افزوده میشود و پس از این دوران نیز از بین نمی‌رود و ثابت مانده یا به مرور تیره‌تر می شود. بنابراین یک علت تیرگی واژن در بارداری هورمونها هستند.
2- اصطکاک و التهاب:
هرچه میزان اصطکاک در ناحیه تناسلی فردی بیشتر شود، پتانسیل فعالسازی ملانوسیت به مراتب بالاتر خواهد رفت. به بیانی ساده‌تر، اصطکاک ناشی از سکس منجر به افزایش تولید ملانین در ناحیه تناسلی خواهد شد که خود عامل ایجاد کننده رنگدانه است.
افزایش اصطحکاک در ناحیه تناسلی می‌تواند عامل تیره شدن بیکینی در بارداری باشد، از همین رو رابطه جنسی واژینال و مقعدی هر دو عامل چنین اصطکاکی خواهد بود.
در پی سایش روزانه پوست و یا ضرباتی که در طول زایمان طبیعی ممکن است به پوست وارد شود نواحی چون لابیا و یا چین‌های پوستی ایجاد شده در کشاله ران احتمالاً تیره‌تر شوند.
در پی سایش مداوم یا ضرباتی که به پوست وارد میشود، پوست تحت فرآیندی به نام شاخی شدگی قرار می‌گیرد که موجب رشد سلول ها در بیرونی ترین سمت لایه پوست میشود.
از آنجا که این سلول‌ها حاوی ملانین هستند، بنابراین چنین فرآیندی منجر به ایجاد پوست ضخیم‌تر و تیره‌تر در آن نواحی میشود.
از سوی دیگر اصطکاک و سایش پوست می تواند در پوست التهاب ایجاد کند که همین مسئله عامل بروز هایپرپیگمانتاسیون ناشی از التهاب است.
به عنوان مثال بعد از اینکه فرد جوش می‌زند، ممکن است شاهد همچین مسئله ای باشیم. به علاوه در محل چین‌های کشاله ران که احتمالاً سایش پوست مرطوب روی پوست مرطوب دیگر صورت می‌گیرد، پوست دچار التهاب شده به معضلی تحت عنوان اینترتریگو مشهور است.
عفونت های مخمری، موهای رشد کرده و فولیکولیت نیز می توانند باعث ایجاد هیپرپیگمانتاسیون یا تیره شدن بیکینی در بارداری پس از التهاب شوند.
3- بکارگیری وسایل نامناسب اصلاح موهای زائد:
یک علت تیرگی واژن در بارداری به استفاده از وسایل اصلاح نامناسب مرتبط است. از سوی دیگر استفاده مکرر از محصولات اصلاح و رفع موهای زائد نامناسب از جمله تیغ یا ژیلت منجر به تحریک درم شده و این ابزار غیراستاندارد به واسطه فعال سازی سلول‌های ملانین قادرند پوست را تیره تر از حالت عادی نمایند.
4- کمبود ویتامین و مواد معدنی:
در طی فرآیند بارداری، کلیه ویتامین ها و مواد معدنی بدن مادر، صرف رشد و تغذیه جنین می شود و مادر بیشتر مواد مغذی بدن خود را از دست میدهد.
از همین رو در زنان باردار احتمال کمبود یا فقدان ویتامین ها و املاح معدنی مورد نیاز بدن امری طبیعی است. به دلیل همین کمبود ویتامین و مواد معدنی احتمال آن وجود دارد که واژن در این دوران دچار تیرگی شدید شود. در برخی موارد پس از زایمان مادر این تیرگی ها به طور کامل رفع میشود ، با این حال شرایطی نیز وجود دارد که تیرگی‌های واژن همچنان پابرجامانده و تا اخر عمر با مادر باقی می‌ماند.
5- عوامل ژنتیکی:
همانطور که پیشتر بدان اشاره کردیم ژن‌ها نقش بسیار فعالی در رنگ پوست اندام تناسلی زنان دارند و از همین رو می‌توان این مسئله را عاملی برای تیره شدن بیکینی در بارداری دانست.
6- افزایش قند خون و ابتلا به دیابت بارداری:
دیگر علت تیرگی واژن در بارداری به ابتلای زن بارور به دیابت مرتبط است. زنان مبتلا به دیابت احتمالاً بیشتر در معرض عفونت قارچی یا برفک واژن باشند. به عبارتی سطوح بالای قند خون یک بستر ایده آل برای رشد قارچ کاندیدا ایجاد می کند که می‌تواند عامل عفونت واژن شود. عفونت خود زمینه ساز تیره شدن بیکینی در بارداری خواهد بود.
7- خونرسانی بالا به واژن:
در دروه باروری به دلیل بالا رفتن جریان خونرسانی به واژن پوست ناحیه تناسلی رفته رفته تیره تر خواهد. به طور معمول این مسئله در سه ماه نخست و دوم باروری بیشتر روی میدهد.
محرکهای مختلفی وجود دارد که می توانید برای به حداقل رساندن تیرگی واژن در بارداری از آنها اجتناب کنید. در واقع پیشگیری از هیپرپیگمانتاسیون ناشی از تغییرات هورمونی و افزایش سن که می‌تواند علت تیرگی واژن در بارداری باشد، مسئله دشواری است. با این حال می‌توان برای کاهش اصطکاک و خطر تیرگی واژن اقدامات ذیل را انجام دهید:
1- اجتناب از پوشیدن لباس ها و لباس های زیر جذب و چسبان
2- مرطوب نگه داشتن پوست
3- اجتناب از حذف موی زائد به روش اپیلاسیون یا اصلاح با ژیلت (عامل ایجاد فولیکولیت و التهاب)
4- عدم استفاده از مواد شوینده عطردار یا حاوی روغن‌های مصنوعی و مضر چون پارابن
5- حفظ بهداشت واژن و ممانعت از رطوبت آن
6- استفاده از لباس زیر‌های با جنس پنبه و نخ
7- حفظ یک رژیم غذایی سالم
تیرگی واژن امری طبیعی است که در پی تغییرات هورمونی، افزایش سن و غیره بروز می‌کند. اما در صورتی که تغییر رنگ واژن به شکل ناگهانی بروز کند باید فرد مبتلا حتما در اسرع وقت توسط پزشک متخصص مورد ارزیابی قرار گیرد. به عنوان مثال آسیب شناسی‌های سیستمیک مختلف می تواند عامل تغییرات ناگهانی در ظاهر پوست باشد.
در صورت خارش ناحیه تیره، معمولاً می‌توان گفت خارش علامتی مبنی بر التهاب ناشی از عفونت یا واکنش آلرژیک به محصول مورد استفاده فرد خواهد بود.
اگر تیرگی به طور ناگهانی پدیدار شود و ظاهری لکه دار، برآمده یا پوسته پوسته داشته احتمالاً می تواند ناشی از ابتلا به یک عفونت مقاربتی مانند زگیل تناسلی باشد. به همین دلیل توصیه میشود حتما برای ارزیابی علت اصلی و درمان تیرگی بیکینی در بارداری در اسرع وقت به یک متخصص مجرب مراجعه نمایید و از خوددرمانی جدا بپرهیزید.
تیرگی واژن در بارداری که در طول این دوران برای فرد بروز می‌کند، با پایان بارداری و تغییرات هورمونی ناشی از آن رفته رفته از بین می‌رود و واژن به رنگ طبیعی خود باز می‌گردد. با این حال در برخی افراد این تیرگی تا مدتی باقی می‌ماند و از همین رو به کابوسی برای افراد بدل میشود و به همین دلیل فرد خواهان یافتن راهی برای رفع این تیرگی خواهد بود. رویکردهای درمانی که در ادامه آمده می‌تواند به فرد کمک کند:
1- درمان‌های گیاهی و سنتی: استفاده از برخی گیاهان دارویی و مواد طبیعی که کاربردی سنتی دارند، می‌توانند موجب رفع تیرگی واژن شوند. به عنوان مثال لیموترش، زردچوبه و مواد طبیعی دیگر می‌توانند در درازمدت عامل رفع تیرگی واژن باشد.
2- درمان با کرم و صابون‌های سفیدکننده و روشن کننده: استفاده از برخی کرم‌ها و یا صابون‌های روشن کننده موجود در بازار که ادعا می‌کنند، دارای خاصیت روشن کنندگی بالایی هستند نیز می‌تواند در رفع تیرگی واژن در بارداری نقش اساسی ایفا نماید و در درازمدت موجب روشن تر شدن واژن شوند اما توقف مصرف این محصولات ممکن است موجب بازگشت تیرگی شود.
3- مواد شیمیایی: در برخی موارد برای روشن سازی تیرگی ناحیه واژن استفاده از مواد شیمیایی توصیه میشود که اثربخشی آن در درازمدت قابل دستیابی است و در صورت استفاده نادرست حتی می‌تواند زمینه ساز آسیب به بافت پوست و عفونت گردد.
4- لیزر سفید کننده: در این رویکرد درمانی با تابش اشعه لیزر به نواحی تیره بافت واژن، رنگدانه های پوست رفته رفته کاهش می‌یابد و بدون آنکه اسکاری در ناحیه واژن ایجاد شود بتدریج پوست ناحیه تناسلی را روشن می‌سازد.
5- مزوتراپی: در این روش درمانی که برخی مواد طبیعی، ویتامین‌ها و مواد درمانی را به بافت‌های عمقی پوست تزریق می‌کنند، پوست ناحیه تناسلی رفته رفته جوان‌تر و روشن‌تر خواهد شد.
6- کربوکسی تراپی: در این روش درمانی با تزرق گاز کربن دی اکسید به ناحیه مورد نظر، بدن این افزایش کربن دی اکسید را یک تهدید تلقی کرده و طبق یک واکنش طبیعی به دلیل کاهش اکسیژن میزان خونرسانی به بافت مورد نظر را افزایش میدهد. همین افزایش خونرسانی موجب افزایش انتقال اکسیژن به ناحیه مورد نظر شده و این اکسیژن رسانی بیشتر موجب روشن سازی واژن میشود.
از بین درمان هایی که برای علت تیرگی واژن در بارداری مورد استفاده قرار می‌گیرند، پروسه درمان با مواد شیمیایی، داروهای گیاهی و یا کرم‌های روشن کننده نیازمند مدت زمان زیادی است که احتمال برگشت تیرگی نیز با این رویکردهای درمانی وجود دارد و رویکردهای موقتی محسوب می شود.
با این حال اثربخشی رویکردهای درمانی دیگر مثل لیزر، مزوتراپی و کربوکسی تراپی به دلیل تاثیر روی خود بافت و تحریک آن به کلاژن سازی بسیار کوتاه مدت‌تر و ماندگارتر است.
امروزه انواع مختلفی از پماد و کرم در بازار وجود دارد که برای رفع تیرگی استفاده میشوند. اکنون مهمترین سوالی که احتمالاً اذهان افراد را به خود مشغول ساخته آن است که برای رفع تیرگی واژن چه پمادی استفاده کنیم.
ضروری است از پمادهایی استفاده کنید که ترکیبات سفیده کننده‌ای دارند. به عنوان مثال هیدروکینون به دلیل خاصیت روشن کنندگی رنگدانه‌های واژن یکی از ترکیبات موثر است که می‌تواند تیرگی واژن را رفع کند.
رتینول به عنوان مشتقی از ویتامین A و رتینوئید می‌باشد. به طور معمول رتینوئیدها برای شفاف سازی هایپرپیگمانتاسیون یا تجمع رنگدانه ها در بخشی از پوست واژن و بهبود ظاهر آن استفاده میشوند، چنانچه به دنبال پاسخ به این پرسش هستید که برای رفع تیرگی واژن چه پمادی استفاده کنیم، باید بگوییم محصولات با ترکیبات این ماده، نقش مهمی در رفع تیرگی واژن دارند.
زینک اکساید باعث ترمیم کنندگی و التیام بخشی خود سوختگی های محدود پوست را رفع می‌کند. این ماده برای پوست‌های حساس و هایپرپیگمنتاسیون بسیار مفید است و از همین رو در ترکیبات پمادهای روشن کننده واژن این ماده یافت میشود.
می‌دانید که در دوران بارداری، هورمون ها در انواع تغییرات غیرعادی بدن شما، از احتقان بینی گرفته تا ورم پاها، نقش پررنگی ایفا می‌کند.
بسیاری از تغییرات واژن در بارداری به دلیل افزایش سطح هورمونهای استروژن و پروژسترون است که برای حمایت از جنین جریان خون را در سراسر بدن - از جمله لابیای فرد - افزایش میدهد.
در نتیجه، لابیا و واژن احتمالاً تغییرات زیر را تجربه کنند:
تورم: احتمالاً در طی دوران باروری لابیا بزرگ و کوچک کمی بزرگ شده و پف کرده یا متورم به نظر برسد.
تغییر رنگ: یکی از تغییرات واژن در بارداری، تغییر رگ واژن است. احتمالاً رنگ پوست مادر در لابیای داخلی و خارجی به دلیل افزایش جریان خون موقتاً به رنگ آبی یا ارغوانی تیره در بیاید.
شکل لابیا: گاهی ممکن است در دوران باروری لب های بیرونی لابیا کمی جمع شوند، که همین مسئله موجب بزرگتر به نظر رسیدن لب های داخلی واژن شود و یا برای اولین بار لابیاهای خارجی را در معرض دید قرار دهد.
رگ‌های واریسی: پدیداری وریدهای واریسی روی فرج یا اندام تناسلی خارجی در طی بارداری کاملاً شایع هستند. افزایش جریان خون در سرتاسر بدن می‌تواند باعث تجمع خون در ناحیه لگن، گشاد شدن رگ‌های خونی و ایجاد رگ‌های آبی و ناهموار شود که در اثر ایستادن طولانی، ورزش یا رابطه جنسی تشدید میشوند.
عفونت ها: دیگر مورد از تغییرات واژن در بارداری، عفونت است. تغییرات هورمونی قادر است خطر ابتلا به انواع عفونت های قارچی در دوران بارداری و خارش و ناراحتی مربوطه را افزایش دهد.
افزایش ترشحات: ترشحات اضافی در طی بارداری موجب حفظ تعادل سالم باکتری ها در واژن می شود. ترشحات باید رقیق، شیری رنگ و با بوی ملایم باشد. اگر ترشحات فوق گوله گوله، غلیظ یا همراه با علائم دیگر از جمله خارش یا بوی تند ماهی مانند بود به پزشک خود در این خصوص اطلاع دهید.
لکه بینی: در حالی که خونریزی شدید واژینال که یک پد بهداشتی را کاملا ًخیس می کند، نشانه یک مسئله کاملاً جدی است، لکه بینی خفیف در دوران بارداری نسبتاً شایع و معمولاً خوش خیم است. با این حال لکه بینی یکی از تغییرات واژن در بارداری است.
تیرگی واژن یکی از پیامدهای شایع بارداری است که روشنی و شفافیت پوست را از بین می‌برد و در کنار سایر تغییرات ناخوشایندی که در این دوره در بدن مادر ایجاد میشود، به کابوسی وحشتناک میان مادران باردار بدل میشود.
شایع ترین نواحی هایپرپیگمانتاسیون نوک سینه ها، اندام تناسلی و ناحیه ای بین ناف و کشاله ران است که به صورت یک خط عمودی قهوه ای به نام لینا نیگرا یا خط تیره ظاهر می شود. تصور می شود که علت تیرگی واژن در بارداری و افزایش رنگدانه به دلیل افزایش برخی هورمون ها از جمله استروژن و پروژسترون باشد.
بیشتر تغییرات پوستی که در بارداری مشاهده می شود به دلیل تأثیر هورمون ها بر ساختارهای مختلف بدن است. اثرات روی پوست ممکن است طبیعی و غیر مرتبط با بیماری در نظر گرفته شود. با این حال، همین اثرات ممکن است برای زنی که تغییرات پوستی جدیدی دارد، آسیب‌شناسی تلقی شود. برخی از این تغییرات دائمی هستند، اما برخی دیگر فقط در طول بارداری یا برای مدت کوتاهی پس از آن وجود دارند.