آیا بارداری بعد از عمل کیست تخمدان درموئید ممکن است؟
«بارداری بعد از عمل کیست تخمدان درموئید» دغدغه بسیاری از زنانی است که پس از مواجهه با این بیماری، امید مادر شدن در دلشان کم‌رنگ شده است. کیست‌های درموئید اگرچه خوش‌خیم‌اند، اما رشد بی‌رویه آن‌ها و نیاز به جراحی ممکن است ساختار طبیعی تخمدان را دستخوش تغییر کند. حال سوال اینجاست که آیا پس از چنین عملی، شانس بارداری باقی می‌ماند یا نه؟
ترس از نازایی، آسیب به تخمدان، چسبندگی‌های بعد از عمل و تغییرات هورمونی، همگی از عواملی‌اند که ذهن بیمار را به خود مشغول می‌کنند. اما واقعیت این است که با تشخیص به‌موقع، جراحی اصولی و پیگیری درمان، امکان بازگشت سلامت باروری وجود دارد.
در این مقاله، نه‌تنها این نگرانی‌ها را بررسی می‌کنیم، بلکه راهکارهایی برای رفع آن‌ها نیز ارائه می‌دهیم. اگر به دنبال بهترین دکتر زنان برای کیست تخمدان در تهران هستید و می‌خواهید آینده‌ای مطمئن‌تر داشته باشید، همراه ما باشید.
آنچه در ادامه میخوانید:
رحم گاهی اوقات مستعد ابتلا به کیست‌های تخمدانی گوناگون می‌باشد. یکی از این کیست‌ها، نوع درموئید است که در حقیقت زمانی که جنین متولد میشود، به طور مادرزادی در تخمدان او قرار می‌گیرد و آرام آرام به رشد خود ادامه می‌دهد. بیشتر کیست‌های تخمدان توده‌های پر از مایع هستند ولی کیست‌های درموئید به اشکال و اندازه‌های مختلف از مو، ناخن و حتی دندان در اندام تناسلی زنان ظاهر می‌شوند که به طور طبیعی و یا با دارو نیز دفع نخواهند شد. همین مسئله باعث میشود که بر عملکرد تخمدان و شانس بارداری تاثیر منفی بگذارد، به ویژه زمانی‌که بیشتر از پنج سانتی‌متر رشد می‌کنند یا دچار پارگی می‌شوند.
کیست‌های درموئید تخمدان وزن سنگینی دارند که گاهی سبب چرخش تخمدان و ایجاد علائم اورژانسی به شکل خونریزی، پارگی، پیچش تخمدان، عفونت و مواردی از این قبیل خواهند شد. به همین خاطر است که همواره به خانم‌هایی که قصد بارداری دارند توصیه میشود که اگر دارای کیست درموئید به خصوص سایز بزرگ هستند، اولویت خود را برداشتن این کیست‌ها از طریق عمل جراحی قرار دهند، چرا که احتمال چرخش کیست‌های درموئید تخمدان در بارداری به شدت زیاد است.
خوب است بدانید تنها زمانی کیست‌های درموئید احتمال بارداری را کم می‌کنند که بیش از حد بزرگ شده باشند ولی زمانی‌که این کیست‌ها از بدن خارج میشود، احتمال بارداری بسیار بالا است. زیرا بعد از انجام عمل جراحی هرگونه عدم تعادلی که در بین هورمون‌ها وجود دارد برطرف میشود و قطعا شانس حاملگی بعد از عمل کیست درموئید تخمدان نیز نسبت به قبل افزایش می‌یابد. با این حال، همیشه باید در نظر داشته باشید که بدن هر خانمی با خانم دیگر متفاوت است. اگر می‌خواهید بعد از این جراحی باردار شوید، نیاز خواهید داشت که چند هفته را صبر کنید و به بدن خود فرصت دهید که سلامتی خود را بدست آورد.
همان‌طور که خواندید کیست‌های تخمدان درموئید تا محدوده سن 20 سالگی بدون آن‌که علائمی منفی از خود نشان دهند، به رشد خود ادامه می‌دهند ولی احتمال دارد که به یک‌باره مشکلاتی را ایجاد کند. ورم کردن شکم، حالت تهوع، مشاهده ترشحات خونی و گاهی چرکی، کم‌خونی، ضعف، سرگیجه، دردناک شدن رابطه جنسی، ایجاد درد در لگن و شکم که در هنگام قاعدگی چندین برابر میشود، نامنظم شدن سیکل قاعدگی، داشتن تب، اضافه وزن بی‌دلیل، بروز اختلال در اندام‌های کناری مثلا دفع ادرار دردناک خواهد شد و... همگی از علائم کیست نام‌برده شده هستند.
به هر حال، همه‌ی علت‌های ایجاد کیست تخمدان درموئید هنوز به طور قطعی کشف نشده است ولی گاهی عوامل مختلفی به جز ژنتیک در به وجود آمدن کیست تخمدان درموئید که از نوع خوش‌خیم بوده، نقش دارند که اگر درمان نشوند، احتمالا بدخیم و سرطانی می‌شوند. این عوامل شامل بارداری، عفونت لگن، سن، داشتن سابقه قبلی، عوارض برخی مواد شیمیایی، آلاینده‌ها و داروها، زیاد بودن مقدار استروژن، اضافه وزن یا لاغری غیر طبیعی و... که هر یک از این دلایل را به طور خلاصه بررسی می‌کنیم:
زیاد بودن مقدار استروژن:
اگر سطح هورمون استروژن بیش از حد بالا رود ممکن است سبب ایجاد کیست تخمدان درموئید شود که برای جلوگیری از این عارضه باید در زمان مناسب از سوی پزشک سطح هورمون‌ها با داروهای مخصوص تنظیم شود.
داشتن سابقه قبلی:
اگر یک خانم قبلا عمل لاپاراسکوپی کیست تخمدان درموئید را تجربه نماید ممکن است مجددا در اندام تناسلی او کیست درموئید با شکل و اندازه جدید ظاهر شود. این مسئله می‌تواند باعث نگرانی در زنان شود. بنابراین روش‌های مختلفی برای پیشگیری از این اتفاق وجود دارد. به عنوان مثال استفاده از قرص‌های ضد بارداری خطر بازگشت کیست تخمدان را کاهش می‌دهد. سبک زندگی سالم نیز یکی دیگر از عوامل مهم در جلوگیری از رشد مجدد این کیست‌ها است. همچنین خانم‌هایی که عمل جراحی کیست تخمدان درموئید انجام داده‌اند باید به طور مرتب به پزشک زنان مراجعه کرده و از سلامت تخمدان‌های خود اطمینان یابند.
عفونت لگن:
زمانی که لگن یک خانم به شدت عفونت می‌کند، ممکن است در تخمدان او کیست‌های درموئید ایجاد شوند. زیرا لگن یکی از اعضای حساس در بدن به شمار می‌رود که اگر به عفونت مبتلا شود، مشکلات منفی بی‌شماری را ایجاد می‌کند. به عنوان مثال عفونت لگن موجب دفع ادرار دردناک، درد شکم، بوی بد واژن، درد حین نزدیکی و... میشود.
اضافه وزن و لاغری:
زنانی که دچار اضافه وزن هستند یا از لاغری شدید رنج می‌برند، بیشتر از افراد دیگر دچار انواع مختلف کیست تخمدان از جمله نوع درموئید می‌شوند.
بارداری:
تغییر هورمون‌ها در خانم‌های باردار بسیار بالا است که موجب بروز کیست‌های تخمدان گوناگون می‌شوند. زمانی که چنین مشکلی در دوران بارداری رخ دهد قطعا اختلالاتی را ایجاد می‌کنند که با کمک متخصص زنان می‌توان این مشکل را کنترل کرد تا بعد از زمان تولد نوزاد کیست‌های درموئید و انواع دیگر با عمل جراحی خارج شوند. اما زمانی که در حین بارداری این کیست‌ها در تخمدان پاره شوند، باید حتما جراحی انجام شود چون ممکن است به تخمدان آسیب جدی وارد شود.
زنانی که با مشکل باروری مواجه هستند به این امید دارند که حتما بعد از عمل کیست تخمدان درموئید، مادر شدن و بارداری را تجربه کنند که بهترین زمان را فقط متخصص می‌تواند بر اساس معیارهای گوناگون تعیین کند که در بخش بعدی به طور کامل زمان بارداری بعد از عمل را توضیح خواهیم داد. به هر حال، انتخاب نمودن یک متخصص ماهر و خوب می‌تواند بر روی نتیجه عمل به شدت تاثیر بگذارد. برعکس اگر متخصص مهارت لازم و کافی را نداشته باشد قطعا نتیجه درمان موفقیت آمیز نخواهد بود و ممکن است بارداری نیز به تعویق بیفتد. بهتر دکتر، فردی است که همه علائم منفی بیمار را به طور کامل بررسی کند و تست‌های اولیه را از او بگیرد.
خوب است بدانید که تشخیص به موقع کیست درموئید، بسیار اهمیت دارد، زیرا از آن دسته کیست‌هایی است که می‌تواند به طور دو طرفه رشد کند. یعنی اگر شما در تخمدان چپ کیست درموئید دارید، به احتمال خیلی قوی ممکن است در تخمدان راست نیز این کیست وجود داشته باشد. پزشک همه این جوانب را با معاینه اولیه در نظر می‌گیرد و طبق نتایج اولیه، یک سری آزمایش تکمیلی‌تر مانند آزمایش خون، سونوگرافی ساده رحم، سی‌تی اسکن، سونوگرافی واژینال را تجویز می‌کند. این آزمایشات به پزشک کمک می‌کنند تا متوجه شود کیست درموئید در چه اندازه و در چه موقعیتی قرار دارد. در نهایت متخصص می‌تواند بر اساس آن بگوید که آیا با وجود کیست می‌توانید باردار شوید یا باید ابتدا عمل جراحی را انجام دهید و سپس اقدام به بارداری نمایید.
زمان مناسب در خصوص بارداری بعد از عمل کیست درموئید تخمدان متفاوت است و بستگی به شرایط خاص هر زن دارد. به عنوان مثال ممکن است یک خانم بعد از عمل جراحی، 2 ماه طول بکشد تا باردار شود و احتمال دارد فرد دیگر 6 الی 7 ماه بعد باردار شود. بهترین وقت بارداری بعد از جراحی کیست تخمدان درموئید، موقعی است که متخصص زنان تشخیص دهد که بدن شما توانایی لازم برای بارداری داشته باشد. بنابراین خوب است همه افرادی که عمل لاپاراسکوپی برای رفع کیست تخمدان درموئید انجام داده‌اند به مدت چند هفته، برای اقدام نمودن به بارداری دست نگه‌دارند تا هم سلامت مادر حفظ شود، محل بخیه جوش بخورد و هم بدن بتواند ظرفیت کافی را برای حمل جنین طی 9 ماه به دست آورد.
همچنین زمان تخمک‌گذاری ماهانه خود را مشخص کنید و می‌توانید از کیت‌های تخمک‌گذاری استفاده کنید تا موعد دقیق آن را بدانید و در این زمان اقدام به بارداری کنید، زیرا دوره‌ای است که در آن احتمال باروری افزایش می‌یابد. در نهایت اگر علائمی چون تب و لرز، تهوع شدید، خونریزی شدید، تورم شکم را در دوران نقاهت تجربه کردید، احتمال دارد نشان‌هنده عفونت باشد و باید حتما با پزشک شخصی خود تماس بگیرید یا اگر به ایشان دسترس ندارید به بیمارستان بروید.
پزشکان همواره می‌گویند اگر هر یک از بیماری‌های زنان در ابتدا شناسایی و برطرف شود، مشکلی برای باردار شدن پیش نخواهد آمد اما اگر بیمار سهل انگاری در درمان کند و توجهی به آن نداشته باشد، مراحل معالجه سخت‌تر و شانس بارداری قطعا کمتر میشود. به طور کلی پزشکان همیشه به بیماران توصیه می‌کنند بعد از هر نوع عمل جراحی چه سنگین و چه سرپایی، اگر قصد اقدام به بارداری را دارند، صبر کنند تا برشی که روش شکم ایجاد شده است به طور کامل خوب شود و همچنین سلامتی خود را بدست آورند. پس عمل بیمار باید حدودا یک الی دو ماه استراحت کند و به تدریج فعالیت‌های عادی روزانه خود را شروع کند، دستورالعمل‌های پزشک را رعایت نماید و از تغذیه مفید بهره ببرد تا جای بخیه‌ها و برش‌ها زودتر بهبود یابند و حتی با این کارها ناحیه جراحی شده نیز دچار عفونت نخواهد شد.
بیمار باید حداقل به مدت سه الی پنج روز با همسر خود رابطه جنسی نداشته باشد و اگر شدت عمل شما سنگین‌تر است باید بیشتر از 5 روز از انجام رابطه جنسی اجتناب کند. مهم‌تر از همه خانم‌هایی که می‌خواهند شانس بارداری خود را افزایش دهند، باید قبل و بعد از عمل سیگار نکشند و مصرف نوشیدنی‌های الکلی را کنار بگذارند. دخانیات کیفیت تخمک را به شدت پایین می‌آورد و همچنین به دلیل این‌که موجب انقباض عروقی و کاهش اکسیژن در خون میشود که سبب کاهش شانس بارداری خواهند شد.
اگر شما نیز به تازگی این عمل جراحی را انجام داده‌اید و عجله دارید که زودتر خوب شوید تا اقدام به بارداری نمایید، پیشنهاد می‌دهیم در هفته اول بعد از جراحی یک رژیم غذایی مقوی و سبک داشته باشید؛ مانند آب میوه، نان تست، مایعات شفاف مثل سوپ کلم بروکلی، ژله و... که همگی برای شما مناسب بوده و معده را تحریک نمی‌کنند. هضم سریع و تحریک نشدن معده نیز باعث میشود که به محل جراحی بر روی شکم فشاری وارد نشود. ضمنا بعد از انجام جراحی سعی کنید از مکمل‌های دارویی طبق تجویز پزشک، استفاده کنید زیرا شانس بارداری را افزایش می‌دهند.
کیست درموئید که در تخمدان رشد می‌کند معمولا خطرناک نیست و همانند سایر کیست‌های تخمدانی قابل درمان است. البته همان‌طور که گفتیم این نوع کیست با داروهای پزشکی و گیاهی برطرف نمی‌شود و مانند بعضی از کیست‌ها خود به خود ناپدید نخواهد شد و تنها راه حل از بین بردن آن فقط عمل جراحی است. در صورتی که شخص دائما علائم‌های کیست درموئید را داشته و یا قصد بارداری دارد، باید عمل جراحی انجام دهد. کیست درموئید در بیشتر اوقات مانع از بارداری نخواهد شد و چنان‌چه کوچکتر از پنج سانتی‌متر باشد، نیاز نیست که آن را در طی یک عمل جراحی برداشت.
تنها کیستی که در اندام تناسلی زنان رشد می‌کند و موجب نازایی میشود، آندومتریوز است. آندومتریوز از تلاقی اسپرم و تخمک ممانعت می‌کند و به شدت چسبندگی ایجاد می‌کند. خوشبختانه زنانی که به کیست آندومتریوز نیز مبتلا هستند باز هم می‌توانند از راه لقاح مصنوعی یا آی وی اف حامله شوند. این عارضه زمانی ایجاد میشود که بافت پوشش دهنده قسمت لایه‌های داخلی رحم یا بافت آندومتر، در خارج از رحم رشد کنند.
بهترین روش عمل جراحی برای حذف کیست درموئید به تبحر جراح، سایز کیست و امکانات موجود بستگی دارد که تاثیرات متفاوتی نیز بر قابلیت باروری دارد . جراحی کیست درموئید هم به روش جراحی باز و هم به روش جراحی لاپاراسکوپی انجام میشود و اگر تخمدان یک خانم به علت این نوع کیست دچار چرخش و پیچش شود، جراحی حتما به صورت اورژانسی انجام خواهد شد و کیست خارج شده برای بررسی پاتولوژی به آزمایشگاه ارسال میشود.
افرادی که با مشکلاتی در اندام تناسلی خود چون کیست تخمدان درموئید دست و پنجه نرم می‌کنند و قصد بارداری دارند خوب است که در همان زمانی که متوجه چنین کیستی در تخمدان خود شدند پروسه درمان را شروع کنند تا از مشکلات بیشتر و جدی‌تر جلوگیری شده و بعد از عمل جراحی بدون مشکل خاصی باردار شوند. بیشتر اشخاصی که قبلا این مشکل را تجربه کرده‌اند از نتیجه عمل راضی بوده و بعد از دوران نقاهت به سرعت باردار شده‌اند.
گاهی نیز انجام عمل جراحی برای رفع کیست تخمدان درموئید با عوارضی همراه است. زیرا احتمالا با انجام عمل جراحی میزان ذخیره تخمدان پایین‌تر خواهد آمد، گاهی چسبندگی و زخم در حفره رحم ایجاد میشود به همین علت است که متخصص زنان اگر تشخیص دهد سایز کیست‌ها کوچک است، جراحی را توصیه نمی‌کند. زیرا کیست کوچک خطری برای جنین و سلامت اندام تناسلی مادر ندارد. به همین خاطر است که متخصص زمان انجام عمل جراحی از بیمار می‌خواهد آزمایش ذخیره تخمدان را انجام دهد تا بتواند قدرت باروری او را بعد از عمل تخمین بزند.
سخن پایانی
بارداری بعد از عمل کیست تخمدان درموئید موضوعی است که ذهن بسیاری از زنان را درگیر خود کرده است. آیا پس از جراحی چنین کیستی، امکان بچه‌دار شدن وجود دارد؟ این سؤال ساده، در دل خود نگرانی‌هایی بزرگ دارد: نازایی، تخریب تخمدان، چسبندگی، اختلالات هورمونی و بیشتر.
با شنیدن این عوارض، ممکن است احساس ترس کنید؛ اما در این مقاله دقیقاً به همین دغدغه‌ها پرداخته‌ایم. ما با بررسی علمی شرایط پس از جراحی، به شما نشان می‌دهیم که این مسیر پرخطر، پایان راه نیست. برعکس، با شناخت نشانه‌ها، پیگیری دقیق و کمک از پزشکان متخصص، می‌توان به بارداری سالم رسید.
ما در کلینیک تخصصی‌مان، با بهره‌گیری از تجربه‌ی بهترین دکتر زنان برای کیست تخمدان در تهران، گام‌به‌گام همراه‌تان هستیم. اگر شما هم به دنبال بازگشت امید به مادر شدن هستید، وقت آن رسیده که اولین گام را بردارید. مشاوره دقیق، ارزیابی تخصصی و درمان هدفمند، همان چیزی‌ست که شما برای رسیدن به بارداری پس از جراحی نیاز دارید.
فرصت را از دست ندهید؛ آینده‌ی شما، از همین لحظه آغاز میشود.