دوران قاعدگی
دوران قاعدگی شما می تواند چیزهای زیادی در مورد سلامت شما بگوید. شما باید بدانید که چطور دوران قاعدگی خود را دنبال کنید و به زمان روزهای سیکل خود دقت کنید و در صورت هر گونه بی نظمی یا تغییر آن را نزد متخصص زنان پیگیری کنید تا از مشکلات احتمالی و شرایط بدنی خود آگاهی پیدا کنید.
فهرست:
دوران قاعدگی
آیا شما می دانید که آخرین قاعدگی شما کی شروع شد؟ چقدر طول کشید؟ چه میزان بود؟ چقدر درد داشت؟ اگر جواب این سوال را نمی دانید بهتر است این مقاله را بخوانید و به این موضوع در ارتباط با خود توجه کنید زیرا یکی از فاکتورهای سلامت زنان، دوران قاعدگی آن ها می باشد.
دوران قاعدگی به شما اطلاعات زیادی می دهد. زمان تخمک گذاری و یا به عبارتی زمانی که احتمال حاملگی بالاست را بدانید. همچنین زمان شروع قاعدگی خود را بدانید و بتوانید برای اتفاقات زندگی خود برنامه ریزی کنید. به طور معمول دختران در سنین ۱۱ تا ۱۴ سالگی اولین سیکل خود را تجربه می کنند. معمولا قبل از آن سایر ویژگی های جنسی نیز ظاهر شده است.
فیزیولوژی دوران قاعدگی
دوران قاعدگی یک سیکل می باشد که به صورت ماهیانه اتفاق می افتد و در هر سیکل زن آماده می شود که یک بارداری احتمالی اتفاق بیافتد. هر ماه یک تخمک آزاد می شود و فرآیند تخمک گذاری رخ می دهد. همزمان، رحم برای بارداری طی تغییرات هورمونی آماده می شود. اگر تخمک آزاد شده بارور نشود، همان لایه ی داخلی رحم که در طی سیکل، ضخیم شده بود، می ریزد و از طریق واژن این خونریزی خارج می شود.
دوران قاعدگی از اولین روز تا اولین روز دوره بعدی شمارش می شود و این روز اول، روز اول شروع پریودی می باشد. دوران قاعدگی برای هر فرد منحصر می باشد و به صورت نرمال باید بین ۲۱ تا ۳۵ روز باشد و خونریزی می تواند بین ۲ تا ۷ روز طول بکشد. معمولا در ابتدای بلوغ، سیکل ها طولانی تر و با افزایش سن دوران قاعدگی کوتاه تر و منظم تر می شود.
در دوران قاعدگی هورمون های بسیار زیادی دخیل می باشند تا تمام بخش های این سیکل، اتفاق بیافتد. هورمون های مختلفی توسط غدد مختلف مانند هیپوتالاموس، هیپوفیز ترشح می شود. تخمدان ها نیز هورمون های جنسی یعنی استروژن و پروژسترون را تولید می کنند. به عبارتی دوران قاعدگی، یک سیستم بازخوردی بدن می باشد یعنی هر ساختار و غده هم بر خود و هم بر دیگر ارگان ها و هورمون های این چرخه، تاثیر می گذارد. همان طور که گفته شد، اولین روز قاعدگی، نشان دهنده ی اولین روز سیکل قاعدگی است. سیکل قاعدگی ۲ مرحله تقسیم می شود: فولیکولی و لوتئال.
فاز فولیکولار: با شروع دوران قاعدگی شروع می شود و تا دو هفته ادامه پیدا می کند و با افزایش هورمون LH، یعنی تخمک گذاری این فاز اتمام می یابد. این فاز بسته به اینکه سیکل شما چند روزه باشد، می تواند از ۱۴ روز تا ۲۱ روز باشد. در فاز فولیکولار، تخمدان از نظر هورمونی کمترین فعالیت را دارد و در نتیجه هورمون های مترشحه ی استرادیول و پروژسترون در کمترین میزان است.
فاز لوتئال: این مرحله با افزایش هورمون LH، شروع می شود و تا شروع قاعدگی بعدی، ادامه می یابد. فاز لوتئال همیشه ۱۴ روز می باشد.
قاعدگی که پس از این دو مرحله اتفاق می افتد، ریزش لایه ی اندومتر رحم که در طی این مدت، ضخیم شده اتفاق می افتد. البته این در صورتی است که تخمک بارور نشده باشد و به رحم برای تشکیل جنین، نچسبیده باشد.
عادی بودن دوران قاعدگی چیز متفاوتی برای هر کس می باشد. دوران قاعدگی طولانی، کوتاه، سبک و بدون درد، سنگین و دردناک همگی ممکن است برای شما طبیعی تلقی شود تا زمانی که برای شما طبیعی باشد. اما تغییرات در این ها به صورتی که شما متوجه غیر طبیعی بودن آن شوید نیازمند مراجعه به پزشک می باشد.
فاکتورهای موثر بر دوران قاعدگی
فاکتور های موثر بر دوران قاعدگی موارد زیادی می باشد. موارد داخلی یا بیرونی شما می تواند بر سیکل شما موثر باشد. انواع پیشگیری از بارداری ها، قرص ها و دستگاه های IUD داخل رحمی بر دوران قاعدگی شما موثر می باشد. استرس ها، مواد غذایی، شرایط زندگی، ورزش، رژیم غذایی همگی جزو فاکتورهای موثر می باشد.
دنبال کردن دوران قاعدگی
اگر نگران دنبال کردن سیکل پریودی خود هستید، بهتر است بدانید که چه چیزهایی را باید ثبت کنید تا منظم و آگاه به شرایط خود باشید.
تاریخ شروع پریودی، تعداد روز پریودی و تاریخ پایان پریودی. میزان جریان خونریزی هر سیکل و سنگین یا سبک بودن آن. تعداد دفعاتی که پد بهداشتی خود را عوض کرده اید. میزان درد پریودی. آیا دردی خارج از درد پریود داشته اید؟ علائم همراه چه بود؟ آیا تغییرات خلقی و رفتاری داشته اید؟ آیا این سیکل شما از سیکل های قبل متفاوت می باشد؟ آیا بین دوره های پریودی خود، خونریزی یا لکه بینی دارید؟
بی نظمی دوران قاعدگی
بی نظمی دوران قاعدگی علت های مختلفی دارد و با توجه به شرایط شما نیاز به ارزیابی دارد. پس در صورتی که دچار بی نظمی دوران قاعدگی شده اید بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید تا علت اصلی آن را پیدا کنید.
بارداری یا شیردهی: همان طور که می دانید اولین نشانه بارداری می تواند از دست رفتن یک سیکل قاعدگی باشد. شیر دهی پس از زایمان نیز به علت اثرات هورمونی می تواند باعث شود سیکل قاعدگی دیرتر شروع شود.
رژیم غذایی: اختلالات غذایی، کاهش وزن شدید، بی اشتهایی عصبی همگی از مواردی هستند که می توانند بر سیکل قاعدگی اثر گذار باشند.
فعالیت فیزیکی: فعالیت فیزیکی شدید و افزایش فعالیت بدنی اخیر می تواند تنظیم هورمون ها را تغییر دهد و سیکل قاعدگی را متاثر کند.
بیماری های زمینه ای: بیماری های زمینه ای مانند تخمدان پلی کیستیک که باعث می شود تنظیم هورمونی تغییر کند، باعث می شود سیکل قاعدگی نامنظم شود. در سندروم تخمدان پلی کیستیک، تخمدان ها بزرگ می شود و حاوی مجموعه کوچکی از مایع می باشد که در سونوگرافی دیده می شود. نارسایی تخمدان از دیگر بیماری های زمینه ای می شود که می تواند موجب از دست رفتن عملکرد طبیعی تخمدان بشود. معمولا قبل از ۴۰ سالگی رخ می دهد و این افراد دچار سیکل قاعدگی نامنظمی می شوند. بیماری زمینه ای دیگر می تواند بیماری التهابی لگن باشد که در حقیقت این عفونت اندام تناسلی می باشد که باعث خونریزی های نامنظم می شود و نیاز به مراجعه هر چه زودتر به پزشک دارد تا هر چه زودتر درمان دریافت کنید. بیماری فیبرویید رحم که رشد غیر سرطانی رحم می باشد می تواند موجب دوران قاعدگی طولانی تر و سنگین تر شود و این افراد قاعدگی های سنگین تجربه می کنند که بهتر است برای دریافت مسکن به پزشک مراجعه داشته باشند تا تشخیص و درمان برای آن ها انجام شود و تحت پیگیری باشند.
دارو: داروهای هورمونی و قرص های ضد بارداری هم می توانند برای تنظیم دوران قاعدگی استفاده شوند. از طرفی اگر بدون تجویز پزشک و سر خود به علت های دیگری مصرف شوند ممکن است موجب لکه بینی شوند.
مشکلات دوران قاعدگی
دوران قاعدگی، سیکلی سرشار از بالا و پایین رفتن هورمون هاست. در زمانی از سیکل شما احساس سلامت، شادابی و شادی بیشتری دارید و در زمانی از سیکل، خلق پایین تر و خسته تری دارید. به چند مورد از مشکلات دوران قاعدگی می پردازیم
سندرم پیش از قاعدگی (PMS) : این سندروم قبل قاعدگی می باشد و موجب طیف وسیعی از عوارض می شود. عوارض بیشتر مربوط به خلق و مود می باشد. در این سندروم بهتر است از گزینه های درمانی ورزش، رژیم غذایی و سبک زندگی کمک بگیرید.
دیسمنوره یا قاعدگی دردناک: شما ممکن است قاعدگی های دردناک تجربه کنید. ممکن است کرامپ ها و انقباضات رحمی بسیار دردناکی را تجربه کنید. در این موارد استفاده از مسکن توصیه می شود ولی نکته مهم تر مراجعه به پزشک برای یافتن علت دردناک بودن بیش از حد سیکل می باشد.
منوراژی یا خون ریزی بیش از حد قاعدگی: این مشکل عارضه ی خطرناکی است و حتما باید قبل از این که دچار کم خونی شوید و یا دچار شوک شوید، به پزشک مراجعه کنید. علت های زیادی برای منوراژی مطرح می باشد به همین دلیل به شرح حال دقیقی خصوصا از داروها و ابزارهای کنترل بارداری، نیاز می باشد.
آمنوره یا خون ریزی کم: این حالت برخلاف حالت قبل می باشد ولی همانند آن نیاز به بررسی دقیق تر توسط پزشک زنان می باشد تا علت های مهم تر بررسی شود
انتهای دوران قاعدگی و یائسگی
بین سن ۴۵ تا ۵۵ سالگی، وقتی به یائسگی نزدیک می شوید، چرخه شما ممکن است دوباره نامنظم شود. با این وجود که علت یائسگی مطرح می باشد، به علت افزایش خطر سرطان رحم و دیگری بیماری ها، توصیه می شود در صورت وجود خونریزی نامنظم حتما به پزشک خود مراجعه کنید.
در چه مواردی برای دوران قاعدگی نیاز است به پزشک مراجعه کنید؟
توصیه می شود هر خانم تحت نظر یک پزشک زنان باشد با این وجود حتی اگر تا امروز مراجعه نکرده اید بهتر است بدانید که اگر شرایط زیر را دارید، حتما برای بررسی بیشتر نیاز است به پزشک مراجعه کنید تا ارزیابی لازم انجام شود.
۱- در صورتی که پریود های شما بیش از ۹۰ روز توقف شده در حالی که باردار نیستید
۲- پریود های نامنظم دارید.
۳- بیشتر از ۷ روز خونریزی دارید.
۴- بیشتر از حد معمول خونریزی دارید و هر یک تا دو ساعت نیاز است پد بهداشتی خود را عوض کنید.
۵- دوره ی سیکل شما کمتر از ۲۱ روز یا بیشتر از ۳۵ روز می باشد.
۶- بین دو پریود، دچار خونریزی یا لکه بینی می شوید.
۷- درد های بسیار شدیدی تجربه می کنید.
۸- بعد از استفاده از پد بهداشتی دچار تب شوید و احساس بیماری کنید.
۹- هر گونه سوال یا نگرانی ای در ارتباط با دوران قاعدگی دارید بهتر است به پزشک مراجعه کنید و سوالات خود را از پزشک بپرسید و مشورت بخواهید.
جمع بندی
دوران قاعدگی دوره ای می باشد که از دوران بلوغ شروع می شود. دوره ی قاعدگی تحت تاثیر هورمون ها می باشد و با افزایش هورمون این قاعدگی شروع می شود. شما حتما باید دوران قاعدگی خود را کنترل و دنبال کنید. علائم خود را ثبت کنید و همچنین به عنوان یک خانم تحت نظر پزشک متخصص زنان باشید.
خوشبختانه در کلینیک تخصصی ما تیمی از متخصصین بسیار باتجربه در این زمینه فعال هستند که می‌توانند شما را به طور کامل ارزیابی کرده و از هر جهتی تحت نظر داشته باشند تا علت اصلی تشخیص داده شده و در صورت نیاز درمان شود. جهت مشاوره یا مراجعه به این کلینیک می‌توانید از لینک‌های موجود در سمت چپ صفحه استفاده کنید