سرطان رحم
رحم یک اندام توخالی در بدن زنان است که در لگن قرار دارد. عملکرد رحم از رشد جنین تا زمان تولد پشتیبانی می‌کند. رحم مانند یک گلابی وارونه است. لایه داخلی رحم آندومتر نام دارد و لایه خارجی آن عضله‌ای به نام میومتر است. سرطان رحم رشد غیرطبیعی یا بدخیم هر سلولی است که بافت رحم را شامل می‌شود. در ادامه با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در مورد سرطان رحم به شما بدهیم.
فهرست مطلب:
علائم سرطان رحم چیست؟
تجمع این بافت‌های ساخته شده از سلول‌های سرطانی ممکن است یک توده بدخیم را ایجاد کند؛ اما درصورتی‌که این سلول‌ها منجر به توده بدخیم نشوند به آن‌ها سلول‌های غیر سرطانی گفته می‌شود. اگر چه علت دقیق سرطان رحم شناخته شده نیست، این سرطان بیشتر زنان چاق، زنان با رشد بیش‌ازحد آندومتر (هیپرپلازی)، زنان با قاعدگی قبل از ۱۲ سالگی، یائسگی بعد از ۵۵ سالگی، درمان با استروژن، مصرف تاموکسیفن، استفاده از روش‌های پرتو درمانی لگن، پیشینه خانوادگی سرطان رحم و سندرم لینچ (که بیشتر به‌عنوان نوعی سرطان روده بزرگ ارثی دیده می‌شود) را درگیر خود می‌کند. اگر به‌صورت منظم معاینات دوره‌ای داشته باشید احتمال اینکه در صورت بروز سرطان رحم زودتر تشخیص داده شده و بهتر درمان شود وجود دارد؛ اما گاهی مراجعه دیرهنگام حتی بعد از دیدن علائم و بی‌توجهی می‌تواند خطرناک باشد و چاره‌ای جز خارج کردن رحم باقی نمی‌ماند که قدرت باروری زن را از بین می‌برد. بنابراین به علائم بدن خود توجه کنید و در صورت مشکوک بودن به خطر سرطان رحم هرچه سریع‌تر به یک متخصص زنان باتجربه و معتمد مراجعه نمایید.
این سرطان علائم مختلفی دارد که شایع‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر می‌باشد:
- خونریزی غیرطبیعی از واژن
- ترشحات غیرطبیعی واژن
- احساس درد هنگام دفع ادرار
- درد هنگام آمیزش جنسی
- درد‌های لگن
- هرگونه به هم ریختگی در قاعدگی از نظر زمان، حجم خونریزی و علائم که باید به متخصص زنان اطلاع داده شود.
توجه داشته باشید که سرطان‌های دستگاه تناسلی مانند سرطان رحم و آندومتر گاهی بدون علامت هستند و لزوما علائم بالا ایجاد نمی‌شوند. به همین دلیل مراجعه منظم به متخصص زنان جهت معاینات دوره‌ای و انجام تست‌های غربالگری مانند تست پاپ اسمیر و یا سونوگرافی جهت بررسی دقیق رحم و بافت آندومتر باعث تشخیص به موقع سرطان شده و از بدخیم شدن آن جلوگیری خواهد کرد. این مراجعات باید از اوایل سنین باروری شروع شده و بعد از دوران یائسگی بصورت منظم‌تر و تخصصی‌تر صورت پذیرد.
روش‌های درمان سرطان رحم
گزینه‌های درمانی ممکن است شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:
جراحی
درمان جراحی معمولاً شامل برداشتن رحم، تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ، غدد لنفاوی مجاور و قسمتی از واژن است.
استفاده از اشعه
پرتودرمانی ممکن است با اشعه خارجی یا با اشعه داخلی (براکی تراپی) انجام شود.
هورمون درمانی
هورمون درمانی (معمولاً پروژسترون) بر روی سلول‌های سرطانی رحم که برای رشد به هورمون دیگری (استروژن) نیاز دارند، مؤثر است.
شیمی درمانی
شیمی درمانی معمولاً نیازمند تجویز دارو‌هایی است که برای از بین بردن سلول‌های سرطانی طراحی شده‌اند. اکثر درمان‌های شیمی درمانی باید در چرخه‌های مکرر تجویز دارو و دوره استراحت انجام شود.
روش درمان بستگی به مرحله رشد سرطان رحم، سن شما و سلامت عمومی دارد و مرحله IV سرطان رحم به‌عنوان گسترده‌ترین نوع این سرطان شناخته شده و معمولاً توسط تهاجمی‌ترین نوع سلول‌های سرطانی ایجاد می‌شود. شما و پزشک بعد از انجام آزمایشات لازم و تشخیص نهایی می‌توانید تصمیم بگیرید که کدام برنامه درمانی برای شما مناسب‌تر است و البته نظر پزشک در این زمینه ارجح است و باید به او اعتماد کنید.
مراقبت‌های بعد از درمان سرطان نیز بسیار مهم است. عوارض را می‌توان به‌موقع درمان کرد و عود احتمالی سرطان را می‌توان در مراحل اولیه تشخیص داد.
چه مواردی احتمال خطر سرطان رحم را افزایش می‌دهند؟
هر چیزی که احتمال ابتلا به بیماری را افزایش دهد، عامل خطر نامیده می‌شود. داشتن یک عامل خطر به این معنی نیست که حتماً به سرطان مبتلا می‌شوید. از طرفی نداشتن عوامل خطر نیز به این معنی نیست که به سرطان مبتلا نمی‌شوید؛ بنابراین اگر فکر می‌کنید ممکن است درخطر ابتلا به سرطان آندومتر باشید، با پزشک خود مشورت کنید.
عوامل خطر سرطان آندومتر یا رحم شامل موارد زیر هستند:
- استفاده از درمان‌های هورمونی تنها با استروژن (HRT) در دوران یائسگی
- مصرف تاموکسیفن برای پیشگیری یا درمان سرطان سینه
- چاقی
- داشتن سندرم متابولیک که در سوخت‌وساز بدن اختلال ایجاد می‌کند.
- داشتن بیماری دیابت نوع ۲
- قرار گرفتن در معرض بافت آندومتر در برابر استروژن توسط بدن. این شرایط ممکن است ناشی از عدم زایمان در طول عمر، قاعدگی در سنین پایین، شروع یائسگی در سنین بالاتر، داشتن سندرم تخمدان پلی کیستیک و... باشد.
- داشتن سابقه خانوادگی سرطان رحم در بستگان درجه‌یک (مادر، خواهر یا دختر).
- داشتن شرایط ژنتیکی خاص، مانند سندرم لینچ.
- سن بالا عامل اصلی خطر برای اکثر سرطان‌ها است. با افزایش سن احتمال ابتلا به سرطان رحم نیز افزایش مییابد.
چه آزمایشاتی برای تشخیص سرطان رحم لازم است؟
آزمایشاتی که آندومتر را مورد بررسی قرار می‌دهند، برای و تشخیص سرطان رحم نیز استفاده می‌شوند. ازآنجاکه سرطان آندومتر یا رحم از داخل رحم شروع می‌شود، معمولاً در نتایج آزمایش پاپ اسمیر خود را نشان نمی‌دهد. به همین دلیل، نمونه‌ای از بافت آندومتر باید برداشته شود و در زیر میکروسکوپ بررسی شده تا وجود سلول‌های سرطانی مشخص گردد. ممکن است یکی از روش‌های زیر برای تشخیص نهایی استفاده شود:
بیوپسی آندومتر
بیوپسی به معنای نمونه‌برداری از بافت است. برای این کار با برداشتن بخش ظریفی از بافت آندومتر (پوشش داخلی رحم) آن را به آزمایشگاه می‌فرستند تا ازنظر سرطان رحم بررسی شود. از لوله‌ای خاص برای تراشیدن ملایم مقدار کمی بافت از داخل رحم و سپس برداشتن نمونه‌های بافتی استفاده می‌شود.
اتساع و کورتاژ
اتساع و کورتاژ نیز روشی دیگر برای برداشتن نمونه‌های بافتی از پوشش داخلی رحم است. در این روش دهانه رحم باز می‌شود و یک کورت (ابزار قاشق شکل) در رحم برای برداشتن بافت قرار می‌گیرد. این روش D&C نیز نامیده می‌شود.
هیستروسکوپی
هیستروسکوپی روشی برای بررسی داخل رحم جهت یافتن مناطق غیرطبیعی است. هیستروسکوپ وسیله‌ای است که از طریق واژن و دهانه رحم به رحم ورود پیدا می‌کند. هیستروسکوپ یک ابزار نازک و شبیه لوله است که دارای نور و لنز برای مشاهده و تشخیص می‌باشد. همچنین ممکن است ابزاری برای برداشتن نمونه‌های بافتی همراه آن به داخل رحم فرستاده شود.
سایر آزمایشات و روش‌های مورد استفاده برای تشخیص سرطان رحم شامل موارد زیر است:
- معاینه فیزیکی و سابقه پزشکی فرد
- سونوگرافی‌ترانس واژینال
پس از تشخیص سرطان رحم نیز آزمایشاتی انجام می‌شود تا مشخص شود آیا سلول‌های سرطانی تنها در رحم هستند یا در سایر قسمت‌های بدن نیز گسترش یافته‌اند؟
فرآیندی که برای مشخص شدن گسترش سرطان در رحم یا سایر نقاط بدن استفاده می‌شود به‌صورت چند مرحله‌ای انجام خواهد شد. اطلاعات جمع‌آوری‌شده از هر مرحله شدت بیماری را تعیین می‌کند. دانستن اینکه سرطان رحم بیمار در چه مرحله‌ای قرار دارد، برای برنامه‌ریزی درمان بسیار مهم است. آزمون‌ها و روش‌های خاصی در این فرایند استفاده می‌شود.
راه‌های انتشار سرطان رحم در بدن
سه راه برای انتشار سرطان رحم و یا هر سرطان دیگری در بدن وجود دارد. سرطان از طریق بافت، سیستم لنفاوی و جریان خون گسترش مییابد. هنگامی که سرطان به قسمت دیگری از بدن سرایت می‌کند، متاستاز نامیده می‌شود. در این شرایط سلول‌های سرطانی از جایی که شروع شده (تومور اولیه) جدا شده و از طریق سیستم لنفاوی یا خون در بدن حرکت می‌کنند.
آیا سرطان رحم کشنده است؟
سرطان رحم در صورت تشخیص و درمان در مراحل اولیه، نتایج بهتری بعد از درمان ایجاد می‌کند. در این صورت کشنده نخواهد بود و بدن پاسخ مناسبی به درمان می‌دهد. به‌طورکلی، میزان بقای ۵ ساله برای بیماران در مرحله ۱ سرطان رحم ۹۰ درصد است. بااین‌حال، میزان بقای ۵ ساله بسته به میزان گسترش سرطان می‌تواند متفاوت باشد. درصورتی‌که سرطان در بدن پخش‌شده باشد، خطرناک است و می‌تواند تهدید‌کننده زندگی بیمار باشد.
تیم درمان سرطان رحم شامل چه متخصصانی است؟
بسته به نوع درمان شما، تیم درمانی شما ممکن است متشکل از تعدادی از متخصصان مختلف سلامت باشد، مانند:
- پزشک عمومی از سلامت عمومی شما مراقبت می‌کند و برای هماهنگی درمان با متخصصان همکاری خواهد کرد.
- سرطان‌شناسی زنان که سرطان‌های دستگاه تناسلی زنان را تشخیص داده و درمان می‌کند.
- متخصص زنان برای درمان بیماری‌های دستگاه تناسلی زنان
- انکولوژیست پرتو درمانی برای درمان با روش پرتودرمانی
- پزشک متخصص سرطان برای دوره شیمی درمانی
- پرستاران مخصوص سرطان که تنها به افراد سرطانی کمک می‌کنند و با توجه به دانشی که در این زمینه دارند، اطلاعات و پشتیبانی را در طول درمان ارائه می‌دهند.
- متخصص باروری که ناباروری و اختلالات هورمونی تولید مثل را تشخیص داده، درمان و مدیریت می‌کند.
- متخصص تغذیه جهت برنامه غذایی که باید در طول درمان و بهبودی دنبال کنید.
- سایر متخصصان سلامت متحد مانند مددکاران اجتماعی و مشاوران جهت تقویت بیمار ازنظر روانی
سخن آخر
بسیاری از زنان در مورد مراقبت‌های بهداشتی خود کوشا هستند. بااین‌وجود، نادیده گرفتن علائمی که ممکن است نشان دهنده سرطان باشد، آسان است. بنابراین در صورت بروز هر مشکل بهداشتی جدید و علائم سرطان رحم، توصیه می‌شود که توسط متخصص معاینه شده و آزمایشات لازم را انجام دهید. هرچه مشکل زودتر مشخص شود، درمان زودتر آغاز می‌شود و درمان زودهنگام سرطان می‌تواند نجات‌دهنده زندگی باشد. بسیاری از انواع سرطان درصورتی‌که زود تشخیص داده شوند قابل‌درمان هستند.
خوشبختانه در کلینیک تخصصی ما تیمی از متخصصین بسیار باتجربه در این زمینه فعال هستند که می‌توانند شما را به طور کامل ارزیابی کرده و از هر جهتی تحت نظر داشته باشند تا علت اصلی تشخیص داده شده و در صورت نیاز درمان شود. جهت مشاوره یا مراجعه به این کلینیک می‌توانید از لینک‌های موجود در سمت چپ صفحه استفاده کنید