کیست رحم
اندام تولیدمثل زنان بسیار پیچیده و درعین‌حال حساس است و بیماری‌های مختلفی ممکن است برای هریک از قسمت‌های آن مانند تخمدان‌ها، لوله فالوپ، رحم و... به وجود بیاید. به همین دلیل متخصصین زنان همیشه توصیه می‌کنند که خانم‌ها بخصوص در سنین باروری و بعد از آن معاینات دور‌ه‌ای را نزد یک پزشک معتمد داشته باشند؛ زیرا بسیاری از بیماری‌های زنانه اگر به‌موقع تشخیص داده شوند، حتی اگر سرطان باشند راحت‌تر قابل کنترل و درمان خواهند بود و زندگی شما را تهدید نمی‌کنند. کیست رحم نیز یکی از انواع بیماری‌های این ناحیه است که ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد و باید حتماً درمان شود تا علاوه بر جلوگیری از علائم آن مانند درد و خونریزی‌های غیرطبیعی مشکلی برای باروری شما ایجاد نشود. کیست‌های رحم انواع مختلفی دارند و با روش‌های متفاوتی نیز درمان می‌شوند. در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر در مورد کیست رحم، علائم، انواع آن و نحوه درمانش با شما صحبت کنیم.
فهرست مطلب:
کیست رحم چیست؟
رحم اندامی در سیستم تولیدمثل زنان است که به شکل یک گلابی می‌باشد و دقیقاً در خط وسط بین مثانه و رکتوم در ناحیه میانی لگن قرارگرفته است. این فضا مکانی است که در صورت باروری، جنین باید برای رشد در آن بماند تا بتواند به‌درستی رشد کرده و وارد این دنیا شود. کیست رحم توده‌ای از مایعات و گاهاً خون است که ممکن است به دلایل مختلف در دیواره داخلی رحم ایجاد شود. بیشتر کیست‌های رحمی علائم کمی را نشان می‌دهند و ناراحتی خاصی ایجاد نمی‌کنند، اما درصورتی‌که رشد کنند و یا در اثر ضربه یا دلایل دیگر به‌طور ناگهانی دچار پارگی شوند می‌توانند درد‌های شدید و خونریزی سنگینی را ایجاد کنند که خطرناک خواهد بود؛ بنابراین باید برای حفظ سلامتی خود علائم آن را جدی بگیرید. بهترین روش برای اینکه زودتر از بروز خطر، متوجه کیست رحم شوید انجام معاینات دور‌ه‌ای است و اینکه از قبل علائم را بشناسید تا زودتر بتوانید متوجه آن بشوید.
علائم کیست رحم چیست؟
بیشتر کیست‌ها علائم خاصی ایجاد نمی‌کنند و حتی گاهی به‌صورت طبیعی خوب می‌شوند. بااین‌حال، کیست رحم بزرگ می‌تواند علائم زیر را به همراه داشته باشد:
- درد‌های لگنی که به شکل دردی مبهم یا تیز در قسمت پایین شکم ایجاد می‌شود.
- احساس پری یا سنگینی در شکم
- نفخ
- خونریزی غیرطبیعی بین پریود‌ها
- درد شدید هنگام پریود
- خونریزی سنگین در پریودی‌ها
چه زمانی باید برای کیست رحم به پزشک مراجعه کرد؟
بهتر است با دیدن یک یا چند علائم از موارد گفته شده در قسمت قبل در اسرع وقت به یک متخصص زنان باتجربه مراجعه کنید تا هرچه زودتر تشخیص انجام شده و اقدامات درمانی لازم صورت گیرد؛ اما در موارد زیر شما نیاز به مراقبت‌های فوری پزشکی و اورژانس خواهید داشت:
- درد ناگهانی و شدید در لگن یا شکم
- درد شکمی که با تب و استفراغ همراه باشد.
- پوست سرد و ملتهب
- تنفس سریع و پی‌درپی
- سبکی سر یا ضعف بدون دلیل و شدید
دلایل ایجاد کیست رحم چیست؟
عوامل مختلفی ممکن است باعث ایجاد کیست رحم شوند، اما مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
مصرف قرص تاموکسیفن
تاموکسیفن دارویی است که برای کنترل و درمان سرطان سینه تجویز می‌شود. به دلیل تأثیری که این دارو بر هورمون‌های زنانه دارد می‌تواند باعث ایجاد کیست رحم شود.
آندومتریوز
آندومتر پوشش داخل رحمی است که در هر سیکل قاعدگی برای رشد جنین ضخیم شده و آماده می‌شود و درصورتی‌که بارداری صورت نگیرد تخریب شده و همراه با خونریزی در دوران پریودی از واژن خارج می‌شود؛ اما این پوشش ممکن است به دلایلی به‌طور غیرطبیعی رشد کرده و توده‌هایی کیست مانند را در رحم و بیشتر در خارج از رحم ایجاد نماید.
آدنومیوز
آدنومیوز بیشتر در زنانی اتفاق می‌افتد که بارداری‌های چندقلویی را تجربه کرده باشند. در این شرایط سلول‌های جدار رحم در داخل دیواره عضلانی رحم رشد غیرطبیعی داشته و می‌توانند به شکل کیست رحم در بیایند. این بیماری بخصوص در افرادی که تجربه جراحی سزارین و کورتاژ را داشته‌اند، بیشتر مشاهده می‌شود. همچنین ممکن است خانم‌هایی که در سنین پایین‌تر از حد طبیعی پریود شده‌اند و یا در سنین بالاتر از حد طبیعی وارد دوران یائسگی شده‌اند، ایجاد شود.
فیبروم
فیبروم یا میوم نوعی کیست رحم است که به شکل توده‌های خوش‌خیم در داخل رحم ایجاد می‌شوند ولی با اینکه خطرناک نیستند می‌توانند عوارضی مانند خونریزی‌های شدید، ایجاد فشار زیاد بر ارگان‌های مجاور و درد زیاد را ایجاد کنند. گاهی درد و خونریزی به قدری است که نیاز به تماس با اورژانس خواهید داشت و سریعاً باید با عمل جراحی مانند کورتاژ این فیبروم از رحم خارج شود.
عروق رحمی
گاهی اوقات بعضی از رگ‌های داخل رحم ساختاری شبیه به کیست را در سونوگرافی نشان می‌دهند. در این صورت اگر سونوگرافی رنگی انجام شود با دیدن جریان خون مشخص می‌شود که این‌ها رگ‌های داخل رحمی هستند.
کیست نابوتین
کیست نابوتین نوعی کیست رحمی است که به دلیل انسداد غدد موکوسی در گردنه رحم (سرویکس) تشکیل می‌شود. معمولاً این نوع کیست رحم علائم خاصی ایجاد نمی‌کند و به‌ندرت نیاز به درمان خواهد داشت.
کیست ناشی از سرازین قبلی
گاهی انجام عمل سزارین باعث ایجاد کیست رحم می‌شود که در تست سونوگرافی به‌راحتی قابل تشخیص است.
مول هیداتی فرم مهاجم
این بیماری که به آن بچه خوره هم گفته می‌شود نوعی نقص ژنتیکی است که باعث می‌شود تنها جفت بدون وجود جنین، به شکل غیرطبیعی تشکیل شده و رشد کند و می‌تواند به‌صورت کیست رحم در تست‌ها دیده شود. بیماران مبتلا به این کیست معمولاً پریود‌های نامنظمی دارند؛ اما هر پریود نامنظم دلیل بر وجود این کیست نیست و ممکن است کاملاً طبیعی باشد.
توجه داشته باشید که در صورت تشخیص کیست رحم توسط پزشک نباید نگران باشید و این کیست‌ها به معنی سرطان رحم نیستند. با اینکه این کیست‌ها می‌توانند علائم درد و خونریزی شدید‌ی برای شما ایجاد کنند، اما خوشبختانه امروزه روش‌های مختلفی برای درمان آن‌ها وجود دارد و جای ترس و نگرانی نیست. پس به محض مشاهده علائم بدون استرس برای تشخیص قطعی و درمان به متخصص مراجعه نمایید.
چه مواردی خطر بروز کیست رحم را افزایش می‌دهد؟
برخی از شرایط می‌توانند احتمال بروز انواع کیست رحم را افزایش دهند. مهم‌ترین این شرایط شامل موارد زیر می‌باشند:
انجام روش سزارین
همان‌طورکه در قسمت‌های قبلی توضیح دادیم یکی از دلایل ایجاد کیست رحم انجام روش سزارین برای تولد کودک به جای زایمان طبیعی است. این عمل می‌تواند عوارض مختلفی داشته باشد که یکی از عوارض احتمالی آن نیز بروز کیست رحم است.
عدم تعادل هورمونی
عدم تعادل هورمونی به هر دلیلی مانند تغذیه نامناسب، عادت‌های غلط، چاقی، مصرف برخی دارو‌های کمک باروری مانند کلومیفن جهت تحریک تخمک‌گذاری و... می‌تواند عوارض مختلفی ایجاد کند که یکی از این عوارض ایجاد کیست‌های مختلف مانند کیست رحم، کیست تخمدان و... است.
عفونت شدید لگن
عفونت شدید لگن درصورتی‌که به‌موقع درمان نشود، می‌تواند به قسمت‌های مختلف سیستم تولید مثل شما نفوذ کرده و باعث ایجاد کیست‌های چرکی و دردناک شود.
وجود کیست رحم قبلی
اگر قبلاً تجربه کیست رحم را داشته‌اید و آن را درمان کرده‌اید، احتمال بازگشت مجدد کیست یا رشد آن در قسمت‌های دیگر رحم وجود دارد؛ بنابراین بعد از درمان کیست رحم حتماً باید تا مدتی تحت نظر پزشک بوده و معاینات لازم را انجام دهید.
عوارض کیست رحم
برخی از زنان کیست‌های رحمی کمتری دارند که پزشک در حین معاینه لگن آن‌ها را پیدا می‌کند. عوارض نادر مرتبط با کیست رحم عبارت‌اند از:
- علائم شدید شامل شروع ناگهانی درد شدید لگن، تهوع و استفراغ
- پارگی کیست رحم که می‌تواند باعث درد شدید و خونریزی داخلی شود. هرچه کیست بزرگ‌تر باشد، احتمال پارگی بیشتر است. فعالیت شدید که بر لگن تأثیر می‌گذارد، مانند رابطه جنسی واژینال نیز خطر این پارگی را افزایش می‌دهد.
روش‌های درمان کیست رحم
بسته به اینکه چند کیست در رحم ایجاد شده باشد و از نظر اندازه و علائمی که ایجاد می‌کنند در چه شرایطی قرار داشته باشند، از روش‌های مختلفی برای درمان کیست استفاده می‌شود. گاهی کیست‌ها کوچک بوده و علائم آن‌ها نیز شدید نیست. در این صورت ممکن است با مصرف یک یا چند دوره دارو به‌طور طبیعی رفع شوند؛ اما درصورتی‌که کیست‌ها بزرگ باشند، علائم شدید ایجاد کرده باشند و احتمال پارگی آن‌ها وجود داشته باشد معمولاً از عمل‌های جراحی مانند لاپاراسکوپی یا کورتاژ برای خارج کردن کیست استفاده می‌شود.
چگونه می‌توان از کیست رحم جلوگیری کرد؟
اگرچه راهی برای پیشگیری از ایجاد کیست رحم وجود ندارد، اما معاینات منظم لگنی نزد یک متخصص قابل اطمینان و باتجربه به شما اطمینان می‌دهد که وجود کیست رحم در اسرع وقت تشخیص داده می‌شود. همچنین باید مراقب تغییرات از جمله علائم قاعدگی غیر معمول، به‌ویژه آن‌هایی که بیش از چند چرخه باقی می‌مانند، در چرخه ماهانه خود باشید و با پزشک خود در مورد این تغییرات صحبت کنید تا در صورت مشکوک شدن پزشک، آزمایشات لازم جهت تشخیص کیست رحم یا سایر بیماری‌های زنانه به‌موقع انجام شود.
سخن آخر
کیست رحم معمولاً به‌صورت خوش‌خیم بوده و باعث سرطان رحم نمی‌شود. هرچه زودتر این کیست تشخیص داده شود، درمان آن راحت‌تر خواهد بود و ممکن است حتی با مصرف تعدادی دارو برطرف شود؛ بنابراین در صورت مشکوک بودن به وجود کیست رحم اصلاً نگران نشوید و بدون ترس و استرس در اسرع وقت به یک متخصص زنان خوب مراجعه کنید تا آزمایشات مورد نیاز برای تشخیص کیست رحم مانند سونوگرافی را انجام دهد و در صورت تأیید وجود کیست هرچه زودتر اقدامات درمانی لازم انجام گیرد. یادتان باشد هرچند کیست رحم خطرناک نبوده و قابل‌درمان است، اگر در درمان آن سهل‌انگاری کنید احتمال بزرگ شدن بیش‌ازحد، پارگی، خونریزی شدید و حتی خطر مرگ وجود دارد.
خوشبختانه در کلینیک تخصصی ما تیمی از متخصصین بسیار باتجربه در این زمینه فعال هستند که می‌توانند شما را به طور کامل ارزیابی کرده و از هر جهتی تحت نظر داشته باشند تا علت اصلی تشخیص داده شده و در صورت نیاز درمان شود. جهت مشاوره یا مراجعه به این کلینیک می‌توانید از لینک‌های موجود در سمت چپ صفحه استفاده کنید